Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội tình hình thực hiện những dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải, trong đó có đề cập đến dự án chậm tiến độ. Điển hình là dự án Cát Linh - Hà Đông được đánh giá sẽ tiếp tục kéo dài thời gian đưa vào khai thác do các kỹ sư và chuyên gia kỹ thuật người Trung Quốc chưa thể quay lại Việt Nam sau dịch COVID-19.
Với dự án Đường sắt Cát Linh - Hà Đông, báo cáo của Chính phủ cho biết dự án cơ bản hoàn thành, tuy nhiên chưa đủ điều kiện nghiệm thu, bàn giao đưa vào khai thác, còn tồn tại một số các vướng mắc liên quan đến thiết bị công nghệ khu Depot, đánh giá an toàn đoàn tàu, công tác vận hành toàn hệ thống và thanh quyết toán...
Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông vẫn chưa thể hoàn thành. (Ảnh minh họa)
UBND TP. Hà Nội và Bộ Giao thông Vận tải thống nhất thành lập tổ công tác để xây dựng kế hoạch, giải pháp hoàn thành những nhiệm vụ cuối cùng của dự án để sớm đưa tuyến Cát Linh - Hà Đông vào vận hành khai thác theo chỉ đạo của Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ (thông báo 2538-TB/TU-GTVT ngày 31/3/2020).
Tổng mức đầu tư điều chỉnh là 18.002 tỷ đồng (868,04 triệu USD), trong đó: Vốn vay ODA của Trung Quốc là 13.867 tỷ đồng (669,62 triệu USD) và vốn đối ứng 4.134 tỷ đồng (198,43 triệu USD).
Đến nay, dự án đã giải ngân hơn 14,7 nghìn tỷ đồng trong tổng số trên 15 nghìn tỷ đồng, đạt 81,9%.
Báo cáo về tiến độ dự án đến thời điểm này, Chính phủ cho biết, nội dung xây lắp nhà ga và đơn thể depot đã cơ bản hoàn thành các hạng mục; đã thực hiện nghiệm thu 2/5 hạng mục công trình xây dựng cơ bản có thể nghiệm thu có điều kiện (đường ray và cầu cạn khu gian); 3 hạng mục công trình còn lại vẫn còn tồn tại (cả về hiện trường và hồ sơ), chưa đủ điều kiện nghiệm thu, vẫn đang được tổng thầu chỉnh sửa và khắc phục các tồn tại về phần kiến trúc.
Về hạng mục thiết bị, tổng thầu, tư vấn TEDI, tư vấn ACT vẫn đang tiếp tục trao đổi làm việc để thống nhất các nội dung còn vướng mắc về thông số thiết bị của một số hạng mục chuyên ngành thiết bị. Tổng thầu đang hoàn thiện lại hồ sơ hoàn công và bổ sung các nội dung còn thiếu để đủ điều kiện nghiệm thu.
Đánh giá việc đưa nhân sự Trung Quốc sang Việt Nam tiếp tục triển khai thực hiện dự án, báo cáo Chính phủ đã có văn bản số 1105/VPCP-QHQT ngày 24/4/2020 chấp thuận chủ trương cho phép các nhân sự làm việc tại dự án được nhập cảnh vào Việt Nam và giao Bộ Công an, Bộ Ngoại giao tiếp tục xử lý.
Vì vậy, Ban Quản lý dự án đường sắt đã yêu cầu tổng thầu, tư vấn giám sát phối hợp với Ban quản lý dự án đường sắt trong quá trình làm việc với cấp thẩm quyền để thực hiện các thủ tục nhập cảnh cho các nhân sự của dự án. Hiện nay, các thủ tục đã cơ bản hoàn thành (chỉ còn văn bản chấp thuận của UBND TP. Hà Nội) các bên thống nhất sẽ tiếp tục phối hợp, làm việc với các cơ quan có thẩm quyền của hai nước để tháo gỡ các vướng mắc còn lại, sớm đưa nhân sự sang Việt Nam.
Đối với các nhân sự tư vấn giám sát, báo cáo nhấn mạnh quan điểm: “Phải khẩn trương sang Việt Nam để cùng tổng thầu EPC giải quyết tồn tại vướng mắc của dự án”.
Do tư vấn giám sát chỉ có số lượng 5 nhân sự, nếu phương án di chuyển bằng đường hàng không thuận lợi hơn và sang sớm hơn được thì kịp thời báo cáo Ban Quản lý dự án đường sắt để có sự hỗ trợ các thủ tục. Đồng thời, để thuận tiện trong việc di chuyển trong tương lai, yêu cầu tư vấn giám sát xem xét phương án xin cấp thẩm quyền cấp hộ chiếu công vụ cho nhân sự của mình, Ban Quản lý dự án sẽ hỗ trợ các thủ tục cho tư vấn giám sát nếu tư vấn giám sát cần thiết báo cáo với đại sứ quán Trung Quốc.
Báo cáo cũng tiết lộ tổng thầu đề nghị số tiền 50 triệu USD để thực hiện công tác vận hành hệ thống và thanh toán toàn bộ trước khi bàn giao.
Về vấn đề này, Ban Quản lý dự án đã báo cáo Bộ Giao thông Vận tải và nêu rõ quan điểm, việc thanh toán phải tuân thủ theo quy định Hợp đồng EPC. Vì vậy, hai bên thống nhất sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát (trong vòng 15 ngày) các điều khoản hợp đồng và tổ chức buổi họp chuyên đề tiếp theo để trao đổi, thống nhất các công việc thực hiện.
Cũng theo báo cáo, nhiều vấn đề khác hiện nay cũng đang vướng mắc, khiến dự án Cát Linh - Hà Đông chưa thể “chốt” ngày vận hành.
Liên quan hồ sơ hoàn công và nghiệm thu, báo cáo nêu rõ, tại các cuộc họp trực tuyến và bằng văn bản, Ban Quản lý dự án tiếp tục đôn đốc tổng thầu tập trung bố trí nhân sự hoàn thiện hồ sơ các hạng mục về phần xây dựng (hạng mục kiến trúc các nhà ga và đơn thể Depot) và các tồn tại về hồ sơ phần thiết bị đổng thời yêu cầu các đơn vị tư vấn khẩn trương rà soát, kiểm tra có ý kiến dứt điểm các vấn đề tồn tại, làm cơ sở để tổng thầu hoàn thiện cuối cùng.
Liên quan đến các vấn đề khó khăn, theo Chính phủ, hiện nay do tổng thầu chưa xác định được mốc thời gian hoàn thành nên dự án chưa có cơ sở báo cáo cấp thẩm quyền cho phép kéo dài thời gian thực hiện, dẫn đến gói thầu tư vấn giám sát chưa có cơ sở để cho phép kéo dài trong thời gian tới. Đồng thời do chưa làm rõ được nguyên nhân, trách nhiệm của bên làm chậm nên chưa bố trí được nguồn vốn cho gói thầu tư vấn giám sát.
Đưa ra giải pháp, Ban Quản lý dự án kiến nghị Bộ GTVT xem xét báo cáo Thường trực Chính phủ tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án Đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông để sớm đưa dự án vào vận hành khai thác.
Xem xét đề xuất của Ban Quản lý dự án về việc gia hạn gói thầu tư vấn giám sát và tổ chức họp với lãnh đạo tổng thầu để tháo gỡ vướng mắc về nhu cầu vốn cho tổng thầu, triển khai thực hiện công tác vận hành thử dự án.