'Tháo nút thắt' việc làm, đặc khu Lý Sơn giảm nghèo bền vững

Lý Sơn – hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc, không chỉ nổi tiếng bởi vẻ đẹp hoang sơ, những lớp trầm tích núi lửa triệu năm tuổi hay hương vị đặc trưng của tỏi, mà còn ở vị thế chiến lược quan trọng về kinh tế và quốc phòng.

Trong những năm gần đây, với định hướng phát triển thành đặc khu kinh tế biển đảo, Lý Sơn có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, công tác giảm nghèo tại địa phương này vẫn là nhiệm vụ then chốt, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền, người dân và các tổ chức xã hội, bởi điều kiện tự nhiên khắc nghiệt và hạn chế về tài nguyên ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của cư dân trên đảo.

Giảm nghèo đa chiều

Lý Sơn có địa hình chủ yếu là núi lửa và đất cát, diện tích đất canh tác ít, nguồn nước ngọt khan hiếm. Kinh tế truyền thống dựa vào nghề biển và trồng hành, tỏi – những cây trồng đặc hữu nhưng cũng rất phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Những năm biển động kéo dài, bão lớn hoặc hạn hán, thu nhập của nhiều hộ dân bị ảnh hưởng đáng kể. Một số hộ nuôi trồng thủy sản gặp rủi ro do dịch bệnh và chi phí đầu tư lớn.

Bên cạnh đó, hạn chế về giao thông, vận chuyển hàng hóa, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ và thiếu việc làm ổn định khiến tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo trong nhiều năm vẫn ở mức cao so với mặt bằng chung của tỉnh Quảng Ngãi. Một bộ phận cư dân, đặc biệt là người lao động trong nghề cá, có thu nhập bấp bênh và dễ rơi vào tình trạng tái nghèo sau các đợt thiên tai.

Trước những khó khăn đó, chính quyền đặc khu và tỉnh Quảng Ngãi triển khai nhiều chương trình mục tiêu nhằm hỗ trợ người dân nâng cao đời sống. Về tổng thể, công tác giảm nghèo được thực hiện theo hướng tiếp cận đa chiều, gắn với phát triển kinh tế biển, du lịch và xây dựng nông thôn mới.

Phó Chủ tịch UBND đặc khu Lý Sơn Ngô Đình Mẫn cho biết, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, địa phương phân công nhiệm vụ và trách nhiệm cụ thể, rõ ràng cho từng đơn vị, tránh chồng chéo. Đồng thời, nâng cao hiệu quả lồng ghép các chương trình trên cùng địa bàn.

Tạo sinh kế bền vững 

Không chỉ dừng ở những lớp đào tạo ngắn hạn, chính quyền đặc khu Lý Sơn xác định đào tạo nghề phải đi đôi với định hướng việc làm lâu dài. Địa phương này đã phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm và doanh nghiệp tổ chức sàn giao dịch việc làm, ngày hội tuyển dụng để mở rộng cơ hội việc làm cho người dân, đặc biệt là thanh niên.

Một hướng đi khác là đưa lao động ra nước ngoài theo hợp đồng giúp nhiều hộ gia đình cải thiện thu nhập và tạo nguồn vốn trở về đầu tư phát triển tại quê hương.

Phó Chủ tịch Đặc khu Lý Sơn Ngô Đình Mẫn nhấn mạnh, công tác đào tạo nghề đóng vai trò then chốt trong chiến lược giảm nghèo của đặc khu. Kinh tế của đảo từng phụ thuộc gần như hoàn toàn vào biển. Rủi ro cao, thu nhập thấp. Đào tạo nghề mở ra hướng đi mới, giúp người dân chủ động tìm việc, tạo việc làm, giảm nghèo thực chất.

"Lý Sơn đang mở rộng các ngành nghề đào tạo phù hợp thực tế địa phương như chế biến thủy - hải sản, thủ công mỹ nghệ, điện - điện tử, nuôi trồng thủy sản, bảo quản hải sản, logistics. Chính quyền cũng tăng cường liên kết giữa các cơ sở đào tạo với doanh nghiệp, để học viên vừa học vừa thực hành, có đầu ra việc làm rõ ràng", ông Mẫn nói.

Ngoài việc đào tạo nghề, chính sách hỗ trợ tài chính cũng được triển khai đồng bộ từ hỗ trợ học phí, công cụ học nghề cho đến vay vốn ưu đãi để mở homestay hoặc kinh doanh nhỏ. Đồng thời, người dân còn được học kỹ năng mềm: Giao tiếp, ngoại ngữ, marketing số để chủ động quảng bá dịch vụ. Việc đưa lao động đi nước ngoài theo hợp đồng được đẩy mạnh với nhiều hỗ trợ, từ tập huấn kỹ năng, vay vốn ưu đãi đến rút gọn thủ tục hành chính.

Theo thống kê của UBND đặc khu Lý Sơn, địa phương hiện có hơn 8.800 người trong độ tuổi lao động, nhưng phần lớn chưa có việc làm ổn định. Nhờ các chương trình hỗ trợ, đến nay, số hộ nghèo toàn đặc khu giảm còn 311 hộ (chiếm 5,02%), 250 hộ cận nghèo.

Đặc khu Lý Sơn đã và đang tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân trong việc tự vươn lên thoát nghèo bền vững và làm giàu.