Thông tin rộng rãi đầu tiên về vụ rò rỉ tài liệu mật liên quan đến Ukraine và đồng minh của Mỹ được công chúng biết đến khi tờ New York Times đưa tin vào tuần trước. Hiện vụ việc đang được Bộ Tư pháp Mỹ và Lầu Năm Góc điều tra.
Tuy nhiên, các tài liệu đầu tiên đã lan truyền trên các máy chủ Discord trong ít nhất hơn một tháng. Discord là một nền tảng nhắn tin phổ biến với các game thủ.
(Ảnh minh họa)
Phòng chat "Wow Mao"
Các bức ảnh hàng chục trang tài liệu được chia sẻ vào ngày 28/2 và ngày 2/3 trên Discord trên một máy chủ phòng chat có tên “Wow Mao”, theo The Washington Post. “Wow Mao” có thể không phải là kênh Discord đầu tiên lan truyền tài liệu này.
Aric Toler, giám đốc nghiên cứu và đào tạo của Bellingcat (một nhóm báo chí điều tra có trụ sở tại Hà Lan), cho biết các thành viên của một nhóm Discord riêng tư khác đã nói với họ rằng những hình ảnh này nằm trong số một bộ ảnh tài liệu lớn hơn được đăng lên một máy chủ đã bị xóa trên Discord kể từ tháng 1.
Bellingcat chưa thể xác minh một cách độc lập các tuyên bố.
Bước nhảy sang Minecraft
Toler cho biết sau khi các bức ảnh được chia sẻ lên Wow Mao, một số tiếp tục được chia sẻ trên một phòng chat khác về trò chơi điện tử nổi tiếng Minecraft. Mười tài liệu đã được đăng trong phòng chat này, với cộng đồng theo dõi lớn hơn Wow Mao.
Cụ thể, để đáp lại một cuộc “tranh cãi ngắn gọn” với một người khác trong phòng chat Minecraft, một người dùng đã trả lời “ở đây có một số tài liệu bị rò rỉ” và đính kèm 10 tài liệu về Ukraine, một số trong đó có đánh dấu “tuyệt mật”, theo Bellingcat.
Từ phòng chat Minecraft, một số ít bài đăng đã được chuyển sang 4chan và Telegram — và sau đó “tất cả vỡ lở ra”, Toler nói.
Theo Bellingcat, những hình ảnh được chia sẻ trên một kênh Telegram thân Nga được đưa ra sau khi một người dùng trên 4chan đăng các tài liệu, nhưng giữa các hình ảnh thoạt nhìn giống nhau này có sự khác biệt.
Ví dụ, trong khi hình ảnh giống hệt nhau, các bài đăng hiển thị các số lượng binh sĩ thiệt mạng khác nhau. Hình ảnh được chia sẻ trên 4chan cho thấy Nga thiệt hại nhiều hơn Ukraine và hình ảnh được chia sẻ trên Telegram cho thấy điều ngược lại.
Toler cho rằng hình ảnh trên Telegram dường như đã bị chỉnh sửa.
Các nền tảng nói gì về vụ rò rỉ?
Sự việc làm dấy lên mối lo ngại về cách thông tin được lưu hành trực tuyến. Steven Ward, một người theo dõi về quyền riêng tư và bảo mật của nhóm an ninh mạng R Street, cho biết việc rò rỉ các tài liệu tình báo đáng lo ngại nhưng “chúng ta nên thận trọng với tính xác thực của các tài liệu bị rò rỉ”.
Ward nói: “Trong vài năm gần đây, các cộng đồng ngầm trên 4chan và Telegram đã thu hút được nhiều sự chú ý hơn, mở rộng phạm vi tiếp cận của họ và trở thành một lựa chọn khả thi để phân phối thông tin đến nhiều đối tượng hơn".
Người phát ngôn của Discord cho biết họ đang hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật liên quan đến “vi phạm rõ ràng đối với tài liệu mật”.
Người phát ngôn này dù vậy nói: “Vì đây là một cuộc điều tra đang diễn ra, chúng tôi không thể đưa ra bình luận gì thêm vào lúc này".
Theo người phát ngôn, vì Discord “được biết nội dung vi phạm chính sách của chúng tôi, nhóm An toàn của chúng tôi sẽ điều tra và thực hiện hành động thích hợp, bao gồm cấm người dùng, tắt máy chủ và hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật".
Discord không phải là nền tảng duy nhất nơi thông tin mật này được lan truyền. Hình ảnh hiện đang lưu hành trên nhiều nền tảng truyền thông xã hội phổ biến hơn, chẳng hạn như Twitter.
Chưa rõ liệu Twitter có kế hoạch cố gắng ngăn chặn sự lan truyền của những hình ảnh hay không. Giám đốc điều hành Twitter Elon Musk, người mới mua lại công ty, dường như đã từ chối ý tưởng này.
“Vâng, bạn hoàn toàn có thể xóa mọi thứ khỏi Internet – điều đó thật hoàn hảo và không thu hút sự chú ý vào bất cứ điều gì bạn đang cố che giấu”, Musk viết một cách mỉa mai.