23:17 27/12/2024
Thời sự quốc tế
Những hình ảnh về sao Diêm Vương được tàu vũ trụ New Horizons của NASA ghi lại đã tiết lộ một điều bất ngờ mới: Đó là sự tồn tại của những núi lửa băng.
Tàu vũ trụ này đã bay quanh sao Diêm Vương và các vệ tinh của nó vào tháng 7/2015. Sao Diêm Vương được quy định lại là một hành tinh lùn vào năm 2006 khi Liên đoàn Thiên văn Quốc tế đưa ra định nghĩa mới về các hành tinh và sao Diêm Vương không đáp ứng những tiêu chí này.
Các núi lửa băng có thể được thấy trong bức ảnh được chụp bởi tàu vũ trụ New Horizons của NASA. Những điểm đánh dấu màu xanh cho thấy những hoạt động trước đây của núi lửa băng có thể đã từng diễn ra. (Ảnh: CNN)
Sao Diêm Vương có nhiệt độ trung bình là âm 232 độ C với địa hình gồm những ngọn núi, thung lũng, sông băng, đồng bằng và những miệng hố. Nếu đứng ở trên bề mặt sao Diêm Vương, chúng ta sẽ thấy trời xanh và tuyết đỏ.
Phân tích mới đây về một bức ảnh chụp sao Diêm Vương đã cho thấy khu vực gồ ghề trên hành tinh này không giống bất kỳ phần nào khác ở đây.
"Chúng tôi đã phát hiện ra một khu vực bao gồm những núi lửa băng rất lớn không giống bất kỳ thứ gì khác chúng tôi từng chứng kiến trong Hệ Mặt trời", Kelsi Singer, tác giả nghiên cứu, đồng thời là nhà khoa học cấp cao thuộc Viện Nghiên cứu Tây Nam ở Boulder, Colorado cho hay.
Nghiên cứu trên được công bố ngày 29/3 trên tạo chí Nature Communications.
Khu vực trên nằm ở phía Tây Nam của khối băng Sputnik Planitia, bao phủ một vùng lòng chảo trải dài trên 1.000 km. Hai ngọn núi lửa lớn nhất ở đây là Wright Mons và Piccard Mons.
Wright Mons cao từ 4.000 - 5.000m và trải dài trên 150km trong khi Piccard Mons cao 7.000m và trải dài trên 225 km.
Wright Mons được cho là tương đương với núi lửa Mauna Loa ở Hawaii, một trong những núi lửa lớn nhất Trái Đất.
Một số ngọn núi được quan sát trong các bức ảnh đã sáp nhập vào nhau để hình thành những ngọn núi lớn hơn. Nhưng câu hỏi đặt ra là điều gì đã tạo ra những núi lửa băng này.
Các núi lửa băng có thể được quan sát ở những nơi khác trong Hệ Mặt trời. Chúng di chuyển vật chất từ dưới bề mặt hành tinh lên trên bề mặt hành tinh để kiến tạo những địa hình mới. Trong trường hợp này, nước đã nhanh chóng trở thành băng khi nó gặp nhiệt độ lạnh giá trên bề mặt sao Diêm Vương.
Trong khi sao Diêm Vương là một hành tinh đá thì các nhà khoa học từ lâu đã cho rằng hành tinh này thiếu nhiệt ở bên trong, vốn là điều cần thiết để kích hoạt các núi lửa. Đội ngũ nghiên cứu của nhà khoa học Singer cũng phát hiện ra rằng khu vực này không có bất kỳ miệng hố nào trong khi chúng vốn được thấy ở khắp bề mặt sao Diêm Vương. Điều này có lẽ cho thấy các núi lửa băng hoạt động tương đối gần đây và bên trong sao Diêm Vương nóng hơn so với dự đoán.
Khu vực núi lửa băng trên sao Diêm Vương không giống bất kỳ địa hình nào trên hành tinh lùn này. (Ảnh: CNN)
Khi New Horizons bay qua khu vực này, đội ngũ nghiên cứu không chứng kiến bất kỳ hoạt động nào của núi lửa băng trong hiện tại nhưng tàu vũ trụ này mới chỉ bay qua khu vực trên trong 1 ngày và có thể các núi lửa băng vẫn hoạt động.
"Chúng có thể giống như những núi lửa trên Trái Đất khi nằm im lìm một thời gian và sau đó hoạt động trở lại", nhà khoa học này cho hay.
Sao Diêm Vương từng có một đại dương dưới bề mặt và việc phát hiện ra các núi lửa băng có thể cho thấy đại dương ngầm này vẫn còn và nước ở thể lỏng gần với bề mặt hành tinh. Với phát hiện về việc sao Diêm Vương có lớp bên trong ấm hơn so với dự đoán, nghiên cứu trên đặt ra câu hỏi về khả năng sự sống trên hành tinh lùn này.
"Vẫn sẽ có nhiều thách thức cho bất kỳ sinh vật nào tồn tại ở đây. Chúng vẫn sẽ cần chất dinh dường liên tục và nếu hoạt động của núi lửa diễn ra theo từng giai đoạn cũng như mức độ nhiệt và lượng nước sẵn có trên hành tinh khác nhau thì điều đó sẽ khiến cho các sinh vật gặp khó khăn. Việc xem xét bề mặt bên dưới sao Diêm Vương sẽ yêu cầu cần đưa thêm tàu vũ trụ tới thế giới xa xôi này”, bà Singer nhận định.