Trong năm 2017, đề xuất cải tiến tiếng Việt của PGS.TS Bùi Hiền - Nguyên Phó Hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội tạo ra làn sóng tranh cãi kịch liệt trên mạng xã hội.
Nhiều ý kiến cho rằng, công trình cải cách không có tính thực tiễn, không có giá trị và chỉ trích gay gắt người đưa ra đề xuất này. Những chỉ trích và công kích cá nhân đã khiến vị PGS.TS gặp không ít những muộn phiền, rắc rối.
Trả lời phỏng vấn VTC News vào ngày 29 Tết, PGS.TS Bùi Hiền đã chia sẻ những tâm sự sau một năm đầy sóng gió cũng như tâm huyết của mình với đề xuất cải cách Tiếng Việt.
PGS.TS Bùi Hiền trò chuyện với PV. (Ảnh: Kim Thược)
- Sau một năm nhận nhiều chỉ trích và công kích từ cộng đồng mạng về đề xuất cải tiến tiếng Việt, ngay lúc này, cảm xúc của ông thế nào?
Tôi cảm thấy rất bình thản và đón nhận tất cả những điều tiêu cực và tích cực về công trình nghiên cứu của mình. Nếu là tiêu cực cũng không ảnh hưởng gì đến công việc của tôi cả.
Tôi làm không phải vì họ, những người đang chửi bới và công kích mình. Tôi cũng không phải vì sợ mà bỏ cuộc với những điều mình tin tưởng. Tôi làm vì tôi muốn và nhận thấy nó sẽ có ích với nhiều người.
Còn những người tán thành, ủng hộ, khuyến khích tôi rất hoan nghênh. Người ta công nhận việc mình làm có tác động nào đó với xã hội và họ cũng cho mình thấy việc mình làm không vô bổ.
Nếu được lựa chọn lại một nghìn lần tôi vẫn đưa ra đề xuất cải cách tiếng Việt.
PGS.TS Bùi Hiền
Tôi xin cảm ơn những người đang và sẽ ủng hộ mình. Và tôi sẽ cố gắng nhiều hơn nữa để hoàn thiện những điều còn thiếu sót trong công trình nghiên cứu này.
- Nếu được lựa chọn lại, ông có dũng cảm công bố đề xuất của mình ra trước dư luận?
Trước hết, ngọn nguồn của vấn đề cải tiến tiếng Việt là tôi thấy hợp lý nên làm. Không ai khuyến khích tôi làm, không ai thuê tôi làm và không ai chỉ thị tôi làm. Tôi thấy nó là vấn đề cần phải cải tiến để giúp cho người đọc, người viết dùng tiếng Việt đơn giản, dễ nhớ...
Tóm lại, tôi thấy cái lợi nên tôi làm. Những việc mình làm được hoan nghênh hay bị chê là chuyện bình thường. Nếu được lựa chọn lại một nghìn lần tôi vẫn đưa ra đề xuất này.
Bộ chữ mới theo đề xuất của PGS.TS Bùi Hiền.
- Nhiều người cho rằng, trong chương trình Táo quân năm nay, màn báo cáo của Táo Giáo dục chắc chắn sẽ nhắc tới đề xuất cải tiến tiếng Việt của ông. Ông có cảm thấy bị đả kích hay phiền lòng về điều này?
Chuyện này tôi nghe từ lâu rồi, cách đây khoảng 1 tháng. Cái việc họ làm thì họ cứ làm thôi. Họ phản ánh các tình hình xã hội thôi chứ không có gì đáng nói cả.
Tôi cũng sẽ xem họ làm như thế nào. Nếu họ chỉ phản ánh chuyện khoa học bình thường thì không sao cả. Nhưng nếu họ có ý bóp méo, xuyên tạc, đả kích, tôi sẽ có ý kiến sau.
Đây là một chương trình văn nghệ của Đài cũng tốt thôi chứ không sao cả. Có thể có chê, có khen là chuyện bình thường, không có gì cả.
- Sau khi ông đăng kí bản quyền chương trình nghiên cứu này, đối với những đơn vị, cá nhân sử dụng chữ viết cải tiến với mục đích kinh doanh thì ông sẽ có động thái xử lý thế nào?
Trước hết, mục đích tôi cải tiến chữ quốc ngữ là để dùng chứ không phải làm gì cả. Họ thấy nó tiện dụng mà dùng được thì tôi vẫn cho phép họ dùng thôi. Tôi hoan nghênh lắm.
Hiện nay, có một cửa hàng ở ngay gần nhà tôi họ dùng chữ viết mới của tôi để quảng cáo bán trà đá. Họ vẫn viết chữ cũ, đồng thời họ cho chữ mới của tôi vào để quảng cáo đấy.
Chuyện này tôi được người khác mách, tôi tới xem thì đúng là có chuyện như vậy. Hay mới đây, có người đã tới tận nhà tôi để xin câu đối bằng chữ mới.
Đó là những dấu hiệu cho thấy chữ cải tiến đã có những sự ủng hộ nhất định trong công chúng.
- Được biết, ông từng trả lời phỏng vấn rằng sẽ báo công an vào cuộc đối với những người xúc phạm mình. Đây có phải là lời cảnh báo nghiêm túc và đến nay ông có còn giữ nguyên quan điểm này?
Tôi nói nghiêm túc đấy. Việc làm của tôi là nghiêm túc. Tôi không làm gì vi phạm pháp luật cả. Nếu không tán thành thì tôi cũng rất bình thản. Nhưng nếu họ đem bôi nhọ và xuyên tạc, họ chửi bới ảnh hưởng đến tôi thì tôi có quyền kiện và đòi bồi thường danh dự. Cái này trong luật có rồi, không phải tôi muốn và tự nghĩ ra đâu.
Tôi không muốn phải làm cái việc ấy nhưng nếu tùy mức độ tôi sẽ nhờ pháp luật can thiệp. Cái này là tôi trả lời nghiêm túc. Việc tôi đăng kí bản quyền cũng nhằm mục đích ngăn chặn việc xuyên tạc đó. Những người dùng trí tuệ của tôi, công sức của tôi để chửi tôi là vô lý, là xúc phạm.
- Là một người dành cả cuộc đời của mình để cống hiến và nhiệt huyết với vấn đề ngôn ngữ, ông có mong muốn gì về sự thay đổi của tiếng Việt trong năm mới 2018?
Trong năm tới, tôi mong chuyện ngôn ngữ là sẽ là chuyện quan trọng. Khi cả xã hội quan tâm thì các nhà ngôn ngữ học có nhiều động thái và quyết liệt hơn trong việc cải cách những vấn đề còn tồn tại của tiếng Việt.
Tôi muốn năm tới, giới ngôn ngữ và cả xã hội làm cho ngôn ngữ trong sáng, văn minh, linh hoạt hoạt hơn. Thứ ngôn ngữ không văn hóa thì ta giảm bớt nó đi. Ngôn ngữ thì luôn hướng tới sự đơn giản, văn minh và văn hóa.
Xin cảm ơn ông!
Video: PGS.TS Bùi Hiền nói gì khi bị "ném đá" về đề xuất cải cách tiếng Việt