Loạt dấu hiệu ban đầu của ung thư bàng quang: Phát hiện sớm trước khi quá muộn

Ung thư bàng quang là loại ung thư đường tiết niệu phổ biến nhất. Ước tính, hàng năm có khoảng 550.000 trường hợp ung thư bàng quang được chẩn đoán mới trên khắp thế giới.

Giống như nhiều bệnh ung thư khác, ung thư bàng quang được phát hiện và điều trị càng sớm thì tiên lượng càng tốt. Vì vậy, điều quan trọng là nhận biết các triệu chứng sớm của bệnh.

Triệu chứng ban đầu thường gặp nhất là tiểu ra máu (có thể phát hiện máu bằng mắt hoặc dưới kính hiển vi). Một số triệu chứng khác có thể là tình trạng kích thích bàng quang như nóng rát xảy ra thường xuyên hoặc đột ngột.

Các triệu chứng ban đầu của ung thư bàng quang

Trong giai đoạn sớm nhất của ung thư bàng quang, hầu hết mọi người không có triệu chứng. Một số triệu chứng ban đầu có thể bắt nguồn từ nhiều bệnh khác phổ biến hơn ung thư bàng quang. Các triệu chứng ban đầu của bệnh bao gồm:

Tiểu ra máu

Tiểu ra máu là triệu chứng ban đầu phổ biến nhất của bệnh ung thư bàng quang. Hiện tượng này xuất hiện do khối u trong bàng quang chảy máu. Khối u này thường nằm trên bề mặt bàng quang và tiếp xúc trực tiếp với nước tiểu.

Tình trạng này có thể chia thành 2 loại: tiểu máu đại thể (có thể nhìn thấy bằng mắt thường) và tiểu máu vi thể (chỉ nhìn được dưới kính hiển vi).

Với tiểu máu đại thể, máu thường có màu hồng hoặc cam. Ngoài ra, có thể xuất hiện máu màu nâu nhưng không phổ biến, trừ khi người bệnh không đi tiểu thường xuyên. Ước tính, có khoảng 20% ​​những người có triệu chứng này được phát hiện là mắc ung thư bàng quang.

Với tiểu máu vi thể, chỉ có khoảng ba hoặc nhiều tế bào hồng cầu xuất hiện tại 1 trên 2-3 mẫu nước tiểu tại các thời điểm khác nhau được soi dưới kính hiển vi. Chỉ 0,4% đến 6,5% những người có triệu chứng này sẽ bị ung thư bàng quang.

Tình trạng này có thể diễn ra liên tục, xuất hiện rồi sau đó lại biến mất. Nó thường không đau nhưng có thể gây ra sự khó chịu cho người bệnh. 

Bàng quang khó chịu / Đi tiểu bất thường

Các triệu chứng này thường không rõ ràng và thay đổi tùy theo mỗi người. Do vậy, cần biết tình trạng nào là bình thường và bất thường với cơ thể. Các triệu chứng của kích thích bàng quang hoặc đi tiểu bất thường có thể bao gồm: 

• Đi tiểu đau (khó tiểu): Thường được mô tả là đau, rát hoặc đơn giản là cảm giác có điều gì đó không ổn
• Đi tiểu thường xuyên hơn bình thường
• Cần chạy nhanh vào nhà vệ sinh để đi tiểu
• Tiểu đêm: đặc biệt phổ biến ở nam giới bị phì đại tuyến tiền liệt
• Dòng chảy yếu hoặc chậm
• Khó tiểu
• Cảm giác tiêu không hết
• Tiểu không kiểm soát
• Đau lưng dưới: Thường chỉ xảy ra ở một bên của cơ thể

Các triệu chứng muộn của ung thư bàng quang

Một số triệu chứng khác ít phổ biến hơn hoặc có thể xuất hiện trong giai đoạn sau của ung thư bàng quang. Nguyên nhân là do sự lây lan của ung thư bàng quang đến các vùng khác của cơ thể, bao gồm:

• Không có khả năng đi tiểu (tắc nghẽn hoàn toàn)
• Xuất hiện cục máu đông trong nước tiểu
• Đau thắt lưng hoặc đau hạ sườn ở một bên
• Đau vùng chậu (đau giữa dương vật và trực tràng hoặc giữa âm đạo và trực tràng)
• Có khối u ở bụng hoặc vùng chậu
• Nổi hạch ở bẹn
• Sưng ở bàn chân hoặc cẳng chân
• Mệt mỏi (mệt mỏi do ung thư)
• Ăn mất ngon
• Giảm cân không chủ ý
• Đau hoặc gãy xương do chấn thương nhẹ (do di căn xương)
• Buồn nôn và nôn, vàng da
• Đau bụng và ngứa (do di căn gan)
• Khó thở hoặc ho mãn tính (do di căn phổi).

Sự khác biệt giữa nam giới và nữ giới

Ung thư bàng quang ở nam giới nhiều gấp 3 - 4 lần so với nữ giới. Nguyên nhân được các nhà nghiên cứu chỉ ra là có thể do sự khác biệt về cách chuyển hóa chất gây ung thư trước khi đi qua bàng quang, hoặc do hormone sinh dục nam (androgen) thúc đẩy sự hình thành khối u trong bàng quang, trong khi hormone sinh dục nữ (estrogen) ức chế sự tiến triển này.

Ngược lại, nữ giới có xu hướng được chẩn đoán ở các giai đoạn muộn hơn (ít có thể chữa khỏi) của bệnh, không đáp ứng tốt với điều trị và có tỷ lệ tử vong do ung thư cụ thể cao hơn. Vì vậy, nữ giới cần nhận biết các triệu chứng sớm và kiểm tra kịp thời.

Một nghiên cứu đã xem xét sự phổ biến của các triệu chứng ung thư sớm ở cả hai giới và kết luận rằng:

• Tiểu máu có thể nhìn thấy (tiểu ra máu) có ở 65% nam giới và 68% nữ giới.
• Chứng khó tiểu (tiểu buốt) gặp ở 32% nam giới và 44% nữ giới.
• 61% nam giới và 47% nữ giới bị mắc tình trạng buồn đi tiểu khẩn cấp.
• Chứng tiểu đêm thường gặp ở 57% nam giới và 66% nữ giới.

Đi tiểu đau thường được cho là do nhiễm trùng bàng quang hoặc do ma sát (mặc đồ lót chật, giao hợp...) và có thể ít được kiểm tra, đặc biệt là ở phụ nữ.

Một nghiên cứu cho thấy, 47% nữ bệnh nhân ung thư bàng quang được điều trị các triệu chứng lên đến một năm trước khi đưa ra chẩn đoán mà không cần đánh giá thêm. Tỷ lệ nữ giới đến khám bác sĩ tiết niệu (bác sĩ chuyên khoa bàng quang) cũng thấp hơn nam giới.

Các biến chứng của ung thư bàng quang

Có rất ít biến chứng trong giai đoạn sớm nhất của ung thư bàng quang. Chúng có thể bao gồm chảy máu hoặc không có khả năng đi tiểu. Tình trạng chảy máu thường hiếm khi trở nặng và đe dọa đến tính mạng. Trong khi đó, không tiểu được là có thể là do khối u đã lớn và cản trở dòng chảy của nước tiểu ra khỏi bàng quang. Khi đó, bạn cần tiến hành điều trị khẩn cấp để ngăn ngừa tổn thương thận.

Trừ khi bạn có bệnh lý thần kinh khiến hạn chế cảm giác ở bàng quang, thì bàng quang sẽ bị căng tức, gây đau và cảnh báo bạn về tình trạng sức khỏe. 

Việc phát hiện ung thư bàng quang trong giai đoạn sớm nhất sẽ làm tăng đáng kể cơ hội chữa khỏi bệnh. Hiện tại vẫn chưa có xét nghiệm sàng lọc ung thư bàng quang, do vậy, cách tốt nhất nhận thức được các yếu tố nguy cơ của bệnh và tiến hành kiểm tra sức khỏe kịp thời.