Đào tạo người làm truyền thông trở thành những người kiểm soát và điều hành AI

Phát biểu tại hội thảo, GS.TS Tạ Ngọc Tấn cho rằng, AI mang lại những lợi ích chưa từng có, mở ra khả năng to lớn cho quá trình sáng tạo và nâng cao hiệu quả tác động của truyền thông.

Tuy nhiên, theo GS, chúng ta cũng phải thẳng thắn đối diện với những rủi ro. Đó là nguy cơ lệ thuộc vào công nghệ dẫn đến suy giảm tư duy phản biện, rủi ro về thông tin ảo, lỗi đạo văn, vi phạm bản quyền và các thách thức về đạo đức nghề nghiệp.

Theo GS.TS Tạ Ngọc Tấn, nguyên tắc tối quan trọng cần phải ghi nhớ: AI chỉ là công cụ, là trợ lý ảo, còn sự sáng tạo, tính nhân văn và bản lĩnh của con người mới là yếu tố quyết định.

“Chúng ta không đào tạo người làm truyền thông để cạnh tranh với AI, mà đào tạo họ trở thành những người kiểm soát và điều hành AI”, GS.TS Tạ Ngọc Tấn khẳng định.

Từ thực tiễn đó đặt ra yêu cầu đối với các cơ sở đào tạo cần phải đổi mới toàn diện từ chương trình, giáo trình, chú trọng đào tạo lại đội ngũ giảng viên đến việc đầu tư tòa soạn thực hành hội tụ và hệ thống dữ liệu số.

Hội thảo Khoa học Quốc tế “Đào tạo truyền thông trong bối cảnh AI và chuyển đổi số 2025”, do Trường Đại học FPT Hà Nội chủ trì, là diễn đàn học thuật quốc tế quy tụ gần 200 nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia, giảng viên, sinh viên và doanh nghiệp trong và ngoài nước cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp và tầm nhìn về đổi mới đào tạo truyền thông. 

Trình bày quan điểm của mình tại Hội thảo, TS. Trần Ngọc Tuấn - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học FPT, Trưởng Ban Tổ chức Hội thảo - nhấn mạnh rằng, đào tạo truyền thông không thể dừng lại ở việc trang bị kỹ năng sử dụng công cụ, mà phải hướng tới hình thành năng lực hiểu biết về AI, tư duy phản biện, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội trong môi trường truyền thông số. 

Trong chiến lược phát triển dài hạn, Tập đoàn FPT nói chung và FPT Education nói riêng xác định AI là năng lực cốt lõi, không chỉ trong đào tạo công nghệ, mà trong toàn bộ hệ sinh thái giáo dục, nhằm theo kịp yêu cầu của thị trường lao động và sự phát triển của xã hội hiện đại.

Từ góc độ lý luận, TS. Phạm Bình Dương, Chủ nhiệm Bộ môn Quản trị Truyền thông Đa phương tiện, Trường Đại học FPT Hà Nội, cho rằng, có thể khẳng định rằng đào tạo nguồn nhân lực truyền thông trong bối cảnh đẩy mạnh phát triển AI cần tập trung giải quyết vấn đề cốt lõi là hình thành năng lực hiểu AI, đánh giá AI và dẫn dắt việc sử dụng AI trên nền tảng tư duy phản biện, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm công dân.

Đây cũng chính là tinh thần chung của các tiếp cận quốc tế hiện nay về khung Năng lực hiểu biết về AI và các tiếp cận về AI có đạo đức và quản trị công nghệ trong giáo dục đang được các tổ chức quốc tế và giới học thuật đề xuất.

Ngoài ra, hội thảo cũng tập trung thảo luận về những chủ đề lớn như: bối cảnh và lý luận về đào tạo truyền thông trong thời đại AI; thiết kế chương trình và phương pháp đào tạo gắn với AI; ứng dụng công nghệ AI trong dạy - học, nghiên cứu và thực hành truyền thông; vấn đề đạo đức, pháp lý, bản quyền và trách nhiệm xã hội khi sử dụng AI; cũng như các mô hình hợp tác giữa nhà trường, doanh nghiệp và các tổ chức truyền thông.

Song song với các hoạt động học thuật, hội thảo cũng tổ chức trưng bày các ứng dụng AI trong giáo dục và truyền thông, các hoạt động kết nối doanh nghiệp, tạo nên một không gian trải nghiệm học thuật - nghề nghiệp phong phú cho nhà khoa học, giảng viên và sinh viên. 

Với ba phiên làm việc chính, cùng sự tham gia trình bày và chia sẻ nghiên cứu của các diễn giả, báo cáo viên trong nước và quốc tế đến từ Úc, Trung Quốc, Ấn Độ, Philippines,… hội thảo đã góp phần tạo nên không gian đối thoại học thuật đa chiều, cập nhật tri thức và định hình chuẩn mực mới về đào tạo truyền thông trong bối cảnh AI và chuyển đổi số.