Trong một cơ sở quân sự bí mật ở Tây Nam Trung quốc, một siêu máy tính mô phỏng sức nóng và lực cản của các tên lửa siêu thanh có thể nhằm vào tàu sân bay Mỹ được trang bị những con chip do công ty Trung Quốc có tên là Phytium Technology thiết kế.
Những con chip này sử dụng phần mềm của Mỹ và được chế tạo tại nhà máy sản xuất chip tiên tiến nhất thế giới ở Đài Loan.
Phytium tự miêu tả mình là một công ty thương mại có tham vọng trở thành một gã khổng lồ về chip toàn cầu như Intel. Công ty này không công khai các mối liên hệ của mình với các nhóm nghiên cứu của quân đội Trung Quốc (PLA).
Tên lửa siêu thanh DF-17 của Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images)
Theo Washington Post, cơ sở thử nghiệm siêu thanh của Bắc Kinh được đặt tại Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Khí động học Trung Quốc (CARDC). CARDC được cho là che giấu các mối liên hệ quân sự của mình dù được điều hành bởi một thiếu tướng Trung Quốc.
Quan hệ đối tác của Phytium với CARDC là một ví dụ điển hình về cách Trung Quốc đang âm thầm khai thác các công nghệ dân sự cho các mục đích quân sự chiến lược với sự trợ giúp của công nghệ Mỹ.
Cuối năm 2020, chính quyền Trump từng có ý định đưa Phytium và một số công ty Trung Quốc khác vào danh sách đen xuất khẩu. Mục đích là nhằm ngăn công nghệ Mỹ chảy sang các công ty này, đồng thời làm chậm chương trình vũ khí siêu thanh và các vũ khí tinh vi khác của Trung Quốc. Tuy nhiên, Trump không kịp làm điều đó.
Washington Post cho biết, tờ báo này nhiều lần liên hệ với Phytium nhưng không nhận được phản hồi.
Nhiều công ty Mỹ cho rằng việc chính quyền liên bang kiểm soát xuất khẩu làm tổn hại đến lợi nhuận của họ. Trong khi hành động đó lại khuyến khích Trung Quốc chuyển hoạt động kinh doanh của mình sang nơi khác và phát triển các ngành công nghiệp của riêng mình.
Nhưng các nhà phân tích lưu ý, chính sách của Mỹ rất rõ ràng. Công nghệ của Mỹ không nên hỗ trợ quân đội Trung Quốc và các thua lỗ này là "đáng đồng tiền" nếu giúp hạn chế các tiến bộ của quân đội Trung Quốc trong tương lai.
Vụ việc liên quan tới Phytium cũng cho thấy tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với Đài Loan. Đài Loan dựa vào Mỹ để tăng cường năng lực phòng vệ trước khả năng Trung Quốc tấn công. Nhưng các công ty Đài Loan cũng phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc vốn chiếm 35% thương mại của Đài Loan.
Khi căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh ngày càng gia tăng, càng có thêm nhiều câu hỏi đặt ra về giới hạn cho các công ty Mỹ và Đài Loan làm ăn với Trung Quốc.