Công tác phòng, chống tác hại thuốc lá vẫn còn nhiều khó khăn

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nêu loạt khó khăn trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại hội nghị tổng kết 10 năm thực thi Luật.

Theo Bộ trưởng Y tế, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đánh đấu bước ngoặt lớn trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam, được Tổ chức Y tế thế giới đánh giá khá toàn diện và phù hợp với Công ước khung về kiểm soát thuốc lá.

Luật cũng thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ các thế hệ hiện tại và tương lai khỏi các tác hại về sức khoẻ, kinh tế và môi trường do việc sử dụng thuốc lá gây ra.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Dù vậy, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Tỷ lệ hút thuốc đã giảm nhưng Việt Nam vẫn còn nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới, với 38,9% nam giới trên 15 tuổi tại Việt Nam hút thuốc. Tình trạng phơi nhiễm với khói thuốc còn khá phổ biến tại các nhà hàng, quán bar và một số nơi tập trung đông người.

Thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp, các sản phẩm thuốc lá được bày bán khắp nơi, tạo điều kiện dễ dàng cho người dân tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá, nhất là lứa tuổi thanh thiếu niên.

Những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Việc sử dụng thuốc lá điện tử đang tăng nhanh đặc biệt trong lứa tuổi học sinh. Những khó khăn này ảnh hưởng lớn tới các nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá và là những nguyên nhân quan trọng dẫn đến nguy cơ làm cho tỷ lệ hút thuốc gia tăng trở lại nếu chúng ta không tiếp tục có các biện pháp quyết liệt và kịp thời.

Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam nêu rõ, đến nay Việt Nam chưa hiện thức hóa các mục tiêu đã đặt ra của chiến lược quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Một trong những lý do là thuế thuốc lá rất thấp, điều này làm cho những người trẻ tuổi dễ dàng bắt đầu hút thuốc và không tạo được quyết tâm cho những người hút thuốc hiện tại bỏ thuốc.

Tỷ lệ người trẻ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ở mức báo động. Tình trạng này sẽ tạo ra một thế hệ mới nghiện nicotine, đe doạ đảo ngược những thành tựu Việt Nam đạt được trong thời gian qua.

Đồng tình với ý kiến trên, Phó giáo sư, tiến sĩ Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, chia sẻ, chưa ở đâu thuốc lá rẻ như ở Việt Nam. Bên cạnh đó là sự gia tăng tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở phụ nữ, ở giới trẻ.

Thuốc lá truyền thống gây chết từ từ nhưng thuốc lá mới có thể gây hậu quả ngay lập tức, thậm chí tử vong. Vì thế, chúng ta cần nỗ lực nhiều hơn nữa để cùng nhau ngăn chặn, đẩy lùi "đại dịch" thuốc lá.

Để góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam khi tham gia Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá và cam kết về Phát triển bền vững đến năm 2030, Bộ Y tế kêu gọi các địa phương quan tâm, chỉ đạo và tăng cường hơn nữa việc thực thi Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá; thực hiện đồng bộ các giải pháp về phòng, chống tác hại thuốc lá.

Bộ yêu cầu các địa phương từ truyền thông thay đổi nhận thức, hành vi của cộng đồng đối với việc sử dụng thuốc lá đến thực hiện tốt việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá, tiếp tục ủng hộ việc tăng thuế và giá các sản phẩm thuốc lá để bảo vệ sức khoẻ cho chính bản thân mình, cho gia đình và cho cộng đồng.

Bộ Y tế đề nghị các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các cấp tiếp tục quan tâm và đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực phòng chống tác hại của thuốc lá.

Bộ Y tế cũng đề nghị Chính phủ, Quốc hội tiếp tục quan tâm, chỉ đạo và sớm ban hành Nghị quyết cấm các sản phẩm thuốc lá mới để giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá.