Việc phát hiện ra bức tượng một người đàn ông trẻ tuổi bằng đất sét tuyệt đẹp ở gò mộ Shestakovsky số 6 đã khiến các nhà khảo cổ học Nga tò mò từ lâu.
Trong số những người được hỏa táng, chiếc đầu đất sét thanh lịch này, được cho là thuộc về một chiến binh đẹp trai ngay lập tức nổi bật như một phát hiện đáng chú ý khi nó được khai quật lần đầu tiên ở Khakassia vào năm 1968 bởi Giáo sư Anatoly Martynov.
Công nghệ tia X của thời kỳ đó đã chỉ ra điều gì đó bất thường về xương bên trong đầu đất sét - nhưng nó đã không thể tiết lộ gì thêm.
Từ lâu, các chuyên gia đã đoán rằng bên trong chiếc đầu đất sét này có chứa các bộ phận của hộp sọ người đàn ông, nhưng họ sợ rằng họ sẽ phá hủy cổ vật này nếu mở nó ra khám phá. Nhiều thập kỷ sau, một kỹ thuật quét mới đã cho phép các nhà khoa học nhìn vào bên trong mà không làm hỏng vật thể.
Tiến sĩ Konstantin Kuper, thuộc Viện Vật lý Hạt nhân ở Novosibirsk, cho biết: “Người ta cho rằng có một hộp sọ người bên trong. Nhưng kết quả khá ngạc nhiên khi đó là hộp sọ của một con cừu.”
Chiếc đầu bằng đất sét quý giá đã không được mở ra nhưng phương pháp soi huỳnh quang đã được sử dụng để nhận ra hộp sọ của con cừu đực nằm bên trong. Hiện các nhà khoa học đang tìm kiếm lời giải thích cho phát hiện kỳ lạ trong nghĩa địa ở vùng Khakassia của Nga.
Theo đó, các chiến binh đến từ nền văn hóa Tagar, vốn nổi tiếng với những nghi thức tang lễ cầu kỳ. Những người chết được gia đình họ ướp xác và bảo quản trong nhiều năm, sau đó các lễ chôn cất hàng loạt được tổ chức với khoảng 200 thi thể.
Nhà khảo cổ học cao cấp người Nga, Giáo sư Natalya Polosmak cho biết chiếc đầu lâu cừu này là "trường hợp duy nhất cho đến nay".
Cô tin rằng người Tagar “có thể đã chôn cất một người đàn ông chưa được tìm thấy thi thể theo cách đặc biệt này”. Vị giáo sự này phỏng đoán rằng người đàn ông “có thể đã bị lạc trong rừng, chết đuối hoặc biến mất ở vùng đất ngoài hành tinh”.
Vì lý do này, anh ta được “thay thế bằng bản sao - con vật hiện thân cho linh hồn anh ta" bằng cách đó, người đàn ông sẽ được gửi đến thế giới bên kia cùng với hài cốt của đồng loại. “Đây hẳn là cách duy nhất để đảm bảo cuộc sống sau khi chết của một người đã mất nhưng không tìm được thi thể”.
Một giả thuyết khác cho rằng anh ta có thể đã bị coi là một kẻ sai trái và việc thay thế hộp sọ của anh ta bằng hộp sọ của một con cừu đực - thường được người cổ đại tôn thờ - có thể xem như cho anh ta một cơ hội để thực hiện một khởi đầu mới ở thế giới bên kia.