Sáng kiến phát triển tàu ngầm mới cho Australia nằm trong khuôn khổ đối tác an ninh ba bên tăng cường AUKUS – được Mỹ, Anh, Australia công bố hôm 15/9.
Australia thông báo thỏa thuận phát triển tàu ngầm với Mỹ không lâu sau khi “hủy kèo” với Pháp, làm đồng minh châu Âu tức giận.
Nhưng theo Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian, Australia mới chỉ kết thúc được hợp đồng với nhà thầu quốc phòng Naval Group, còn thỏa thuận liên quan giữa chính phủ Pháp và Australia sẽ cần thời gian để kết thúc hoàn toàn.
Pháp và Australia có thể mất 3 năm để hủy thỏa thuận tàu ngầm. (Ảnh minh họa: SMH)
“Bạn cần 12 tháng thảo luận để xác nhận, sau đó sẽ có quyết định ngừng thỏa thuận. Rồi 24 tháng tiếp theo để chính thức hóa quyết định ngừng thỏa thuận. Nên chúng tôi rất muốn hỏi Australia xem họ định tuân thủ thế nào”, Ngoại trưởng Pháp nói.
Một người phát ngôn Bộ Quốc phòng Australia cho biết hợp đồng với Naval Group không cần 12 tháng báo trước khi hủy, nhưng thừa nhận họ “có một khung thỏa thuận riêng với chính phủ Pháp liên quan đến chương trình tàu ngầm lớp tấn công”.
Người phát ngôn này nói thêm, các bước để kết thúc thỏa thuận với chính phủ Pháp sẽ được thực hiện vào thời gian phù hợp.
Trong phản ứng mạnh mẽ nhất, Pháp triệu hồi đại sứ nước này tại Mỹ và Australia, đề cập đến “hành vi không thể chấp nhận được giữa các đồng minh và đối tác”. Tuy nhiên sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Pháp Macron và Tổng thống Mỹ Biden, Pháp xác nhận đại sứ sẽ quay lại Washington.
Phát biểu sau khi đến New York để gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nhà lãnh đạo thế giới khác, Thủ tướng Australia Scott Morrison nói rằng không có cách nào để nước này có thể rõ ràng hơn với Pháp mà không làm ảnh hưởng đến thỏa thuận rất nhạy cảm với Mỹ và Anh.
Ông cũng nói “không có cơ hội” để điện đàm với Tổng thống Pháp như Tổng thống Mỹ.