22:48 02/11/2024
Hậu trường
Sau phần luận tội của VKS, sáng 15/4, TAND TP Hà Nội tiếp tục xét xử 19 bị cáo trong vụ án gây thất thoát 830 tỷ đồng xảy ra tại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO) với phần tranh luận.
Là người đầu tiên được trình bày quan điểm tự bào chữa, bị cáo Trần Trọng Mừng (nguyên Tổng giám đốc TISCO) không tự bào chữa cho bản thân mà nhờ luật sư Đinh Anh Tuấn (Công ty Luật Hợp danh Thiên Quang) bào chữa cho mình.
Ông Mừng bị đại diện VKSND quy kết có trách nhiệm chính trong vụ án khi không chấm dứt hợp đồng với Tập đoàn Khoa học công nghệ và thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) dù doanh nghiệp này vi phạm hợp đồng.
Bị cáo Trần Trọng Mừng. (Ảnh: TTXVN)
Ngoài ra, bị cáo còn giới thiệu và chấp thuận cho Tổng Công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ. Do VINAINCON không đủ năng lực nên năm 2011 đã dừng thi công, khiến dự án chậm tiến độ, đến nay chưa hoàn thành.
Bào chữa cho thân chủ của mình, luật sư Đinh Anh Tuấn cho rằng cần xem xét trách nhiệm của Bộ Công Thương khi giới thiệu VINAINCON tới các bị cáo để họ chọn làm nhà thầu phụ.
"Bởi trước đó, các bị cáo là cựu lãnh đạo tại TISCO và Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) khai tại tòa, họ chấp nhận VINAINCON vì có văn bản của Bộ Công Thương do một Thứ trưởng ký. Tại văn bản, Bộ Công Thương cho hay, VINAINCON là doanh nghiệp của Bộ, có năng lực tốt", luật sư này nói.
Đánh giá sự việc này, luật sư Đinh Anh Tuấn cho rằng, trách nhiệm chính trong việc giới thiệu VINAINCON phải thuộc về Bộ Công Thương, còn TISCO và VNS chỉ phải chịu trách nhiệm liên đới.
Về hành vi không dừng hợp đồng với MCC, luật sư Đinh Anh Tuấn trình bày, bị cáo Trần Trọng Mừng từng ký văn bản gửi Bộ Công Thương và VNS với nội dung: "Đề nghị Bộ Công Thương báo cáo Chính phủ xin phép chấm dứt hợp đồng EPC với nhà thầu MCC. Yêu cầu MCC trả lại tiền đặt cọc và bồi hoàn thiệt hại". Tuy nhiên, việc này không được cấp có thẩm quyền chấp nhận.
Theo hợp đồng EPC, nếu có tranh chấp, TISCO và MCC sẽ giải quyết tại tòa trọng tài tại Singapore. Vì vậy, bị cáo TISCO ký hợp đồng với hãng luật Kenvil Chia của quốc đảo này tư vấn và nhận trả lời: “Không thể xem nhẹ việc chấm dứt hợp đồng và chỉ nên xem xét việc chấm dứt nếu không còn các sự lựa chọn nào khác”.
Ông Mừng chọn việc tiếp tục hợp đồng, thực hiện thay điều chỉnh giá phần xây lắp và thay đổi giá hợp đồng EPC theo quy định tại Thông tư 09/2008 của Bộ Xây dựng. Đồng thời, việc hợp đồng phần C bị thay đổi hình thức từ trọn gói sang hợp đồng theo đơn giá không phải do bị cáo Trần Trọng Mừng đưa ra.
Từ những căn cứ trên, luật sư Đinh Anh Tuấn cho rằng thân chủ của mình chỉ có một phần trách nhiệm trong việc giới thiệu VINAINCON làm nhà thầu phụ nên đề nghị tòa án chuyển tội danh từ “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” sang “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo cáo buộc, dự án mở rộng giai đoạn 2 của TISCO được triển khai năm 2007 và do Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) chỉ đạo, kiểm soát; đơn vị trúng thầu là MCC.
TISCO ký với MCC hợp đồng EPC trị giá hơn 160 triệu USD, trong đó phần E (thiết kế) trị giá hơn 3,1 triệu USD, phần P (cung cấp thiết bị) giá gần 115 triệu USD và phần C (xây lắp) trị giá hơn 42 triệu USD.
Nội dung hợp đồng EPC thể hiện, MCC phải thi công, chạy thử, chuyển giao công nghệ, sửa chữa lỗi nếu có trong vòng 30 tháng. Tuy nhiên, MCC sau đó không thi công và đòi tăng giá.
Các bị cáo tại TISCO và VNS chấp thuận yêu cầu này đồng thời giới thiệu VINAINCON làm nhà thầu phụ thực hiện phần C.
Ngoài ra, phần C bị chuyển từ hợp đồng trọn gói (không đổi giá trị) sang hợp đồng theo đơn giá (giá hợp đồng thay đổi theo thời gian). Đến năm 2011, VINAINCON dừng thi công do không đủ năng lực nên dự án của TISCO bị tạm dừng đến nay.
Cơ quan truy tố cho rằng, việc các bị cáo chấp thuận tăng giá hợp đồng EPC và chọn nhà thầu phụ không đủ năng lực khiến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh lãi vay gây thiệt hại 830 tỷ đồng. Bị cáo Trần Trọng Mừng được xác định phải chịu trách nhiệm chính về vụ án.