Vì sao sim rác vẫn được bán tràn lan?

Các nhà mạng đã cam kết với Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) "xóa sổ" hoàn toàn sim rác trong tháng 9-2019. Thế nhưng, thực tế thì sim rác vẫn bán tràn lan trên thị trường, người dùng vẫn bị "hành" bởi tin nhắn rác, cuộc gọi "lạ".

"Lách luật" để đăng ký

Theo ghi nhận, trên các con đường chuyên kinh doanh sim số, ĐTDĐ ở tại TP HCM như: Hùng Vương, 3 Tháng 2…, bất cứ ai cũng có thể dễ dàng mua sim rác với giá chỉ vài chục ngàn đồng.

 Sim rác bán công khai tại một cửa hàng trên đường Nguyễn Phúc Nguyên, quận 3, TP HCM. (Ảnh: Hoàng Triều)

Tại một cửa hàng trên đường Hùng Vương, người bán cho biết cần sim loại nào cũng có, từ thông thường cho đến số đẹp. Anh ta còn chào mời: "Mua các loại sim này sẽ được khuyến mãi gọi nội mạng, 3G, 4G miễn phí trong vài tháng, thậm chí 1 năm".

Khi chúng tôi thắc mắc có phải đăng ký thông tin cá nhân hay không, người bán cho biết muốn đăng ký cũng được, không thì cũng không sao. "Nếu cần, cửa hàng sẽ đăng ký trực tiếp tại chỗ" - anh ta khẳng định.

Chúng tôi chứng kiến anh ta chụp ảnh chân dung và CMND của một khách hàng rồi nhắn tin, gửi các hình ảnh này cho người nào đó đang online trên mạng để đăng ký. Chỉ 5 phút sau, anh ta cho biết đã đăng ký xong thủ tục.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết giới kinh doanh sim hiện có nhiều thủ thuật "lách luật" để đăng ký sim rác. Chẳng hạn như trường hợp trên, cửa hàng đã đăng ký thông tin cá nhân sẵn cho hàng loạt sim rác. Nếu người mua muốn đăng ký thông tin cá nhân chính chủ, người bán sẽ gửi các thông tin này đến cho người nào đó có "quyền" chỉnh sửa thông tin cá nhân trên sim số là xong.

Chúng tôi còn ghi nhận trên các trang web bán sim, các sàn thương mại điện tử cũng rao bán công khai, tràn lan sim rác dùng ngay. Bên cạnh đó, sim rác loại chỉ dùng được Data (chỉ vào được mạng 3G, 4G; không gọi thoại được) với thông tin cá nhân đăng ký sẵn cũng đang bày bán tràn lan ở các cửa hàng ĐTDĐ, cửa hàng tạp hóa...

Theo Bộ TT-TT, gần đây đã xuất hiện hiện tượng doanh nghiệp (DN) ủy quyền cho các cá nhân không phải là nhân viên thực hiện việc ký kết hợp đồng sử dụng thuê bao di động với tần suất cách nhau 1-3 ngày/lần để sử dụng hàng trăm sim. Thậm chí, chủ đại lý còn dùng CMND của mình để đăng ký thông tin thuê bao cho hàng trăm sim, khi bị kiểm tra thì báo bị mất.

Bên cạnh đó, còn có tình trạng một số DN viễn thông ký hợp đồng với các cá nhân bên ngoài để làm điểm cung cấp dịch vụ viễn thông ủy quyền. Các điểm này lại ký tiếp hợp đồng với DN, cá nhân khác để đăng ký thông tin thuê bao, dẫn đến việc đăng ký thông tin hết sức lỏng lẻo.

Bộ TT-TT nhận định trong 6 tháng đầu năm 2019, việc mua bán sim kích hoạt sẵn hay sim rác đã giảm đáng kể nhưng vẫn còn diễn ra. Theo Bộ TT-TT, sim rác vẫn được bày bán công khai, người dùng không cần giấy tờ tùy thân vẫn dễ dàng mua sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, an ninh. Bộ đã xử phạt 4 nhà mạng về hành vi vi phạm trong công tác quản lý thông tin thuê bao.

Sẽ xử lý mạnh tay?

Mới đây, Bộ TT-TT đã có văn bản yêu cầu sở TT-TT các tỉnh, thành phố phối hợp với chính quyền địa phương, công an, lực lượng QLTT thanh tra việc quản lý thông tin thuê bao di động trên phạm vi toàn quốc.

Theo đó, các sở TT-TT sẽ thanh tra các DN viễn thông di động, tổ chức, cá nhân, cửa hàng, đại lý phân phối, bán sim điện thoại trái pháp luật trên địa bàn.

Theo yêu cầu của Bộ TT-TT, các nhà mạng xây dựng và áp dụng những tiêu chí ngăn chặn kênh phân phối sử dụng thông tin không chính danh để đăng ký thông tin thuê bao, kích hoạt sẵn sim.

Đặc biệt, yêu cầu các nhà mạng xây dựng và triển khai công nghệ tự động nhận dạng hình ảnh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để gia tăng tính chính xác trong việc đăng ký thông tin thuê bao. Các nhà mạng đã áp dụng công nghệ này trong tháng 7 vừa qua.

Bộ TT-TT thông báo sẽ xử lý những người đứng đầu các nhà mạng nếu để sim rác, tin nhắn rác xuất hiện. Bên cạnh đó, Bộ TT-TT nhấn mạnh nếu các nhà mạng còn để tồn tại sim rác, tin nhắn rác thì sẽ không được triển khai dịch vụ Mobile Money.

Đợt thanh tra theo yêu cầu của Bộ TT-TT được triển khai từ tháng 10-2019. Cùng với đó, Bộ TT-TT đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành, Bộ Công an, Bộ Công Thương cùng phối hợp chỉ đạo đợt thanh tra. Đây được xem là động thái mạnh tay của các cơ quan chức năng với các nhà mạng để loại trừ hoàn toàn sim rác. 

Nghị định 49/2017/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung điều 15 Nghị định 25/2011/NĐ-CP và điều 30 Nghị định 174/2013/NĐ-CP) không quy định giới hạn số lượng sim mà tổ chức, DN được sử dụng. Tận dụng điều này, nhiều tổ chức, DN đã đăng ký thông tin cho hàng ngàn, thậm chí cả chục ngàn sim thuê bao điện thoại di động. Thế nhưng, không rõ các sim này hiện ở đâu, do ai sở hữu, sử dụng.