06:20 06/11/2024
Video
Theo Daily Mail, phát hiện trên đến từ những phiến đá vôi cổ đại ở dãy núi Apennine của Ý, nơi các hạt từ tính siêu nhỏ trong đá tiết lộ các cực từ của Trái Đất từng bi lệch đi rất lớn, và hiện tại vẫn chưa tìm được đường về vị trí cũ.
Cực Bắc thật sự của Trái Đất (các hình tròn) chạy lung tung trong suốt 84 triệu năm qua và ít nhất 5 triệu năm nữa mới dừng lại. (Ảnh: NATURE)
Nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà địa chất học Joe Krischvink từ Viện Khoa học Sự sống Trái Đất của Đại học Tokyo (ELSI) cho thấy vào 84 triệu năm về trước, lớp vỏ và lớp phủ của Trái Đất đã bị xoay lệch khỏi lõi, khiến Bắc Cực "chạy" một quãng khá xa về phía Nam, trục hành tinh nghiêng 12 độ. Đó là vào kỷ Phấn Trắng, khi loài khủng long còn lang thang khắp các lục địa.
Phần thú vị chưa dừng lại ở đó. Suốt quãng thời gian từ đó đến nay, Trái Đất đã "vật vã" tìm đường về vị trí cũ, có lúc lại xoay ngược lại tới... 25 độ. Nên suốt 84 triệu năm quá, Bắc Cực và Nam Cực thực sự "chạy lung tung" khắp vùng rộng lớn. Theo các tính toán, cần thêm 5 triệu năm nữa để hành tinh của chúng ta tự điều chỉnh về đúng vị trí cũ.
Các phiến đá cổ ở Ý đã cũng cấp dữ liệu rõ ràng về các cú chao nghiêng của Trái Đất.
Tiến sĩ Krischvink giải thích rằng các lớp của Trái Đất đã không liên kết đủ chặt chẽ như chúng ta từng nghĩ. Lõi hành tinh gồm một lõi trong bằng kim loại rắn và một lõi ngoài nóng chảy. Chính phần lõi nóng chảy này khiến "lớp áo" ngoài bị lỏng lẻo, dễ dàng bị trượt đi và xoay nghiêng không đồng nhất với phần lõi.
Theo một báo cáo sơ lược trước đó trên Nature, khi nhóm nghiên cứu quốc tế này vừa mới xác định được cú nghiêng 12 độ đầu tiên, nguyên nhân dẫn đến sự tách vỏ, chạy lung tung này là do quá trình kiến tạo mảng đã làm thay đổi đột ngột sự phân bố trọng lượng hành tinh.