22:20 25/11/2024
Thời sự quốc tế
Trong khi nhiều nhà khoa học cho rằng mặt trăng có sự sống do tàu vũ trụ gặp nạn của Israel đã đem theo vô số tardigrade "bất tử" (bọ gấu nước) từ Trái Đất lên thiên thể này, thì một nhóm nghiên cứu quốc tế cũng đặt ra mối lo ngược lại: chính sự sống Trái Đất cũng có thể bị tấn công bởi sinh vật ngoài hành tinh.
Vi khuẩn và virus ngoài hành tinh có thể đe dọa Trái Đất. (Ảnh đồ họa từ Mark Garlick)
Nghiên cứu vừa công bố trên BioScience nhấn mạnh những sinh vật ngoài hành tinh có thể đem đến nguy hiểm không phải những sinh vật quái dị như phim ảnh, mà rất đơn giản và nhỏ bé: các vi sinh vật. Tuy bé nhỏ, nhưng chúng cũng đủ gây ra mối đe dọa "ô nhiễm sinh học liên hành tinh".
Giáo sư Anthony Ricciardi từ Đại học MicGill (Montreal, Canada), tác giả chính của nghiên cứu, nói với tờ Live Science: "Khi đối mặt với các sứ mệnh không gian ngày càng tăng, bao gồm các nhiệm vụ dự định đưa mẫu trở lại Trái Đất, điều cốt yếu là phải giảm thiểu rủi ro ô nhiễm sinh học theo cả 2 hướng".
Theo các tác giả, vi khuẩn tuy nhỏ bé nhưng đủ sức gây ảnh hưởng không nhỏ đến các hệ sinh thái. Ví dụ như một loại nấm Nam Mỹ tên Austropuccinia psidii đã du nhập vào Úc trong một hoàn cảnh không xác định, nhưng chắc chắn là do hoạt động của con người, đang tàn phá các cây bạch đàn bản địa. Các hệ sinh thái vốn dễ bị tổn thương bởi các loài ngoại lai, đến từ một nơi hoàn toàn cô lập với vùng đó. Mối đe dọa có thể lớn hơn nếu xảy ra ô nhiễm sinh học liên hành tinh.
Vụ tai nạn của tàu vũ trụ Israel - tên Beresheet - đã được nhóm nghiên cứu đem ra làm dẫn chứng. Tuy có vẻ các tardigrade sẽ không gây hại gì nếu thực sự đang sống tốt trên mặt trăng, bởi thiên thể này dường như trong có sự sống, nhưng điều này là một ví dụ cụ thể về nguy cơ mà các tàu vũ trụ có thể mang đến.
Do đó, nhóm nghiên cứu để xuất tăng cường các giải pháp an toàn sinh học liên quan đến du hành vũ trụ, tập trung vào việc phát hiện sớm các chất gây ô nhiễm sinh học tiềm ẩn và các quy trình phản ứng nhanh khi phát hiện vi khuẩn, virus lạ hay bất cứ chất gây nghi ngờ nào "quá giang" tàu vũ trụ.
Các cơ quan vũ trụ khắp thế giới, nhất là NASA, đang có rất nhiều sứ mệnh thám hiểm liên hành tinh được dự kiến cho tương lai gần, ví dụ như các tàu đổ bộ hướng đến mặt trăng Europa của Sao Mộc, Titan của Sao Thổ. Một số tàu vũ trụ cũng đang thực hiện nhiệm vụ lấy mẫu từ các tiểu hành tinh đem về Trái Đất như Hayabusa2 của JAXA (Nhật Bản), OSIRIS-REx của NASA; hay các nỗ lực lấy mẫu đá từ Sao Hỏa của NASA...