Lãnh đạo Ủy ban đối ngoại Thượng viện và Hạ viện Mỹ ngày 13/07 đã ra tuyên bố cho rằng các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là hoàn toàn trái pháp luật.
Tuyên bố của lãnh đạo Ủy ban đối ngoại Thượng viện và Hạ viện ủng hộ quyết định của chính quyền Mỹ nhằm làm rõ quan điểm của nước này rằng các yêu sách lãnh thổ và trên biển của Trung Quốc ở Biển Đông là trái pháp luật.
Mỹ tuyên bố yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là hoàn toàn bất hợp pháp. (Ảnh: Reuters)
Tuyên bố cho rằng Trung Quốc đã không tuân thủ phán quyết của Tòa trọng tài thường trực có ràng buộc về mặt pháp lý từ năm 2016 hoặc cung cấp lý giải về mặt pháp lý đáng tin cậy cho các yêu sách của mình.
Thay vào đó, Trung Quốc đã tìm cách cưỡng ép các nước láng giềng, tiến hành chiến dịch bồi đắp và quân sự hóa các thực thể và tiếp tục các hoạt động tại các vùng đặc quyền kinh tế của những nước khác. Trung Quốc đã gia tăng các hoạt động của mình trong nhiều tháng qua trong khi thế giới đang tập trung đối phó với COVID-19.
Việc tiếp tục không rõ ràng liên quan tới chính sách của Mỹ đối với các yêu sách trên biển của Trung Quốc ở Biển Đông không còn phục vụ lợi ích chung của khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương trong bối cảnh các hoạt động hung hăng của Trung Quốc và từ chối tuân thủ luật pháp quốc tế.
Tuyên bố nhấn mạnh Mỹ cam kết duy trì luật pháp quốc tế; về hàng không và hàng hải cũng như hoạt động ở những nơi mà luật pháp quốc tế cho phép; đồng thời ủng hộ các đối tác và tổ chức trong khu vực tìm kiếm các giải pháp ngoại giao hòa bình cho tranh chấp ở Biển Đông.
Lãnh đạo Ủy ban đối ngoại Thượng viện và Hạ viện Mỹ bày tỏ hy vọng quyết định này sẽ dẫn tới những nỗ lực tiếp theo của Mỹ, các đối tác của Mỹ và toàn bộ thành viên cộng đồng quốc tế nhằm ủng hộ luật pháp quốc tế liên quan tới Biển Đông.
Bộ Ngoại giao Mỹ cùng ngày đã ra tuyên bố bác bỏ các yêu sách chủ quyền phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông. Tuyên bố nhấn mạnh thế giới sẽ không cho phép Trung Quốc coi Biển Đông như đế chế trên biển của mình, đồng thời khẳng định Mỹ sẽ cùng với các đồng minh và đối tác Đông Nam Á bảo vệ quyền chủ quyền của mình đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi, phù hợp với các quyền và nghĩa vụ của những nước này theo luật pháp quốc tế.
Mỹ cũng tuyên bố cùng cộng đồng quốc tế bảo vệ tự do hàng hải và tôn trọng chủ quyền cũng như phản đối mọi nỗ lực áp đặt khái niệm “lẽ phải thuộc về kẻ mạnh” tại Biển Đông và trong toàn khu vực.
Video: Thế giới chỉ trích Trung Quốc hung hăng ở biển Đông
Một số nghị sỹ Mỹ đã lên tiếng ủng hộ tuyên bố của bộ Ngoại giao Mỹ. Thượng nghị sỹ Tom Cotton nhấn mạnh Mỹ sát cánh cùng các đối tác và đồng minh của mình ở Đông Nam Á và phản đối chủ nghĩa bành trướng và các hành động gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông.
Hạ nghị sỹ Ted Yoho cáo buộc Trung Quốc đã liên tiếp vi phạm tuyên bố chủ quyền của các nước láng giềng trên biển, đồng thời tiến hành xây dựng các khu đất trái phép cùng các cơ sở quân sự ở Biển Đông trong nhiều năm.
Trong khi đó, Thượng nghị sỹ Jim Inhofe cho rằng các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông là trái pháp luật, không có cơ sở và đơn giản. Thượng nghị sỹ Jim Inhofe cũng nhấn mạnh Mỹ phản đối các hành động bắt nạt của Trung Quốc trong khi sát cánh cùng các đồng minh và đối tác của mình ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.