Theo Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội, xạ đen tên khoa học là Celastrus hindsii Benth, được biết đến với các tên khác như bạch vạn hoa, cây bách giải, cây dây gối.
Đây là loại cây dây leo có thân gỗ, bám vào các cây lớn khi mọc hoang, còn khi được trồng thì cành sẽ bám đan xen với nhau tạo thành từng búi. Ở nước ta, cây xạ đen mọc hoang nhiều ở khu rừng vùng đồi núi phía Bắc như Ninh Bình, Hòa Bình.
Trong Đông y, xạ đen vị đắng chát, tính hàn, tác dụng thông kinh, lợi tiểu, chữa ung nhọt, lở loét, tiêu viêm, mát gan mật, giảm tiết dịch và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Từ những công dụng tuyệt vời đó mà xạ đen được nhiều người tin tưởng và sử dụng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết rõ hình thái của loại cây này.
Cây xạ đen mọc hoang nhiều ở khu rừng của vùng đồi núi phía Bắc. (Ảnh minh hoạ)
Cách dùng xạ đen thanh lọc cơ thể
Theo chuyên gia Đông y, lá xạ đen không chứa độc nhưng bạn nên dùng liều lượng vừa phải, khoảng 50g lá khô hoặc 100g thân cây để sắc uống.
Nhiều người gặp vấn đề các bệnh tiêu hóa hay men gan tăng có thể dùng 100gram xạ đen nấu với 1,8 lít nước đun sôi khoảng 20-30 phút, rồi uống như nước trà.
Theo một số nghiên cứu, cây xạ đen tác dụng ức chế ung thư nhưng chỉ trên lý thuyết. Tác dụng thực sự còn tùy vào cơ thể, các loại bệnh ung thư. Vì tế bào ung thư có thể nhân lên nhanh chóng, việc xạ đen tác dụng vào màng tế bào hay nhân tế bào cần có thêm nghiên cứu. Còn đối với các khối u lành tính bạn có thể sử dụng lá xạ đen.
Tác dụng của xạ đen
- Hỗ trợ điều trị u bướu
Trong xạ đen chứa 2 hợp chất fanavolnoid và quinon, tác dụng hóa lỏng các tế bào loạn phát. Hai dược chất giúp làm chậm sự phát triển các khối u khi mới hình thành. Một số nghiên cứu khoa học chứng minh tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị u bướu. Mặc dù vậy, mọi thứ vẫn chỉ nằm ở giai đoạn nghiên cứu.
- Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp
Xạ đen tác dụng hỗ trợ điều hòa huyết áp không ổn định. Sử dụng xạ đen trong hỗ trợ điều trị tăng huyết áp cũng rất đơn giản. Chỉ cần đun lá cây xạ đen với nước uống mỗi ngày, hoặc pha trà uống hàng ngày.
- Hỗ trợ trị máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ
Sử dụng xạ đen tốt cho người bệnh máu nhiễm mỡ được minh chứng từ công trình nghiên cứu của Học Viện Quân y. Sử dụng nước đun sắc từ cây thuốc nam này mỗi ngày, tình trạng máu nhiễm mỡ hay mỡ có trong gan được cải thiện khá tốt.
- Cải thiện giấc ngủ, trị suy nhược thần kinh
Cây xạ đen vị hơi chát, đắng, tính hàn tốt với người bị mất ngủ thường xuyên do suy nhược thần kinh hoặc thiếu máu (dạng âm hư hỏa vượng theo đông y). Ngoài ra xạ đen giúp tăng cường tuần hoàn máu não, điều trị chứng hoa mắt chóng mặt.