Trong những năm gần đây, cá kho, lá dong, bánh chưng, bánh tét... nô nức "xuất ngoại" mỗi dịp Tết đến xuân về.
Ngoài việc nhiều khách hàng là người nước ngoài từng đến Việt Nam hoặc biết đến món ăn truyền thống ngày Tết nên muốn thưởng thức thì cộng đồng người Việt khắp nơi trên thế giới cũng muốn có mâm cỗ Tết đậm đà hương vị truyền thống quê hương.
Từ bánh chưng, bánh tét đến nay các đặc sản Tết xuất sang nước ngoài đã đa dạng hơn như cá kho, mứt, mộc nhĩ, miến, hoa quả sấy...
Niêu cá kho
Là đặc sản nổi tiếng của làng Vũ Đại - này là làng Đại Hoàng (Lý Nhân, Hà Nam), trong những năm qua, cứ mỗi mùa Tết, khách hàng lại tập nập tìm mua niêu cá kho thơm ngon. Không chỉ có khách trong nước mà giờ đây niêu cá kho bình dị đã ra tận nước ngoài.
Chủ một cơ sở sản xuất cá kho cho biết, từ giữa tháng 12/2015, nhiều khách hàng đã tới đăng ký mua cá kho cho Tết, số lượng đặt hiện nay đã lên đến 1000 niêu. Trong đó, số lượng mang ra nước ngoài khoảng 280 niêu, số lượng dự kiến còn tăng thêm. Khách hàng chủ yếu xách tay hoặc gửi người thân.
Mức giá niêu cá Tết hiện là 400.000 đồng/kg, 600.000 đồng/2kg, thêm 200.000 đồng khi tăng thêm 1kg, có niêu 5kg còn có giá 1,2 triệu đồng. Cá kho ở Đại Hoàng chủ yếu là cá trắm được ướp bằng riềng, kho trong niêu đất. Ở đây, cứ mỗi dịp Tết đến, nhà nào cũng chuẩn bị củi đun, niêu đất để kho cá ăn Tết, việc làm này đã trở thành truyền thống từ đó hình thành nên những nồi cá kho trứ danh.
Kho cá nhìn đơn giản nhưng không phải vậy. Có được niêu cá ngon phụ thuộc vào tay nghề của gia đình. Cá phải kho tối thiểu 16 tiếng, củi kho cá phải là củi nhãn, vì có lượng nhiệt cao giúp cá nhừ tận xương. Trước đây số lượng người biết đến không nhiều nhưng nhờ xây dựng trang Web quảng bá nên nhiều khách hàng đã đặt hàng trực tuyến để mua sản phẩm này dịp Tết.
Lá dong
Thôn Tràng Cát (Thanh Oai, Hà Nội) từ lâu nổi tiếng với lá dong do ở đây nằm trên bãi bồi sông Đáy, khí hậu và đất đai thuận lợi. Cả thôn có 450 hộ dân thì có 80% hộ dân trồng lá dong, nhà nhiều có đến cả mẫu, nhà ít khoảng 1-2 sào lá dong. Lá dong không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu sang Nga, Mỹ để bà con Việt kiều gói bánh chưng.
Chị Thúy - một thương lái đưa lá dong đi xuất khẩu cho hay, năm nào chị cũng xuất khoảng 1 triệu la dong sang Mỹ. Hồi Tết năm 2015, lá dong Tràng Cát đang bán buôn tại ruộng có giá 45.000 đồng - 50.000 đồng/100 lá, còn lá loại 1 cắt bỏ cuống có giá 100.000 đồng/100 lá.
Tại khu vực phía Nam có xóm bán lá dong Bà Điểm (Hóc Môn) trong những năm gần đây cũng xuất khẩu sang nhiều nước để Việt kiều gói bánh chưng. Khách hàng thường đặt sớm đến khoảng 20 Âm lịch sẽ cắt lá.
Mứt Tết, mộc nhĩ, miến dong
Ngoài các sản phẩm nói trên, trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã xuất khẩu hàng loạt sản phẩm, nỗ lực tiếp cận thị trường nước ngoài vào dịp Tết. Như năm 2015, Công ty Trí Đức Food đã xuất khẩu hàng chục tấn mứt như mứt gừng, củ năng, mãng cầu, cà chua...Hay như công ty Vinamit cũng xuất khẩu các loại trái cây sấy khô sang Trung Quốc, Campuchia, Lào.
Cơ sở bánh tráng Phú Hoà Đông (Củ Chi) xuất sang thị trường châu Á khoảng vài tấn bánh. để đáp ứng nhu cầu của bà con Việt kiều. Công ty chè Hoàng Mai xuất khẩu 20 tấn mộc nhĩ, miến dong, bánh đa nem trong dịp Tết 2015.
Nghi Dung (Tổng hợp)