Khát khao 'bình dân hóa AI' cho người Việt

Trước đó, anh nổi danh vì "đi đến đâu, dẫn đầu đến đó". 9 tuổi, Phong đạt giải nhất cuộc thi Phần mềm sáng tạo toàn quốc. Từ đó, con đường học hành của Phong tại trường Hà Nội - Amsterdam luôn gắn với giải thưởng các kỳ thi tin học. Tốt nghiệp THPT, Phong đến Singapore học chuyên ngành Quản trị kinh doanh tại Coventry University.

Việc tiếp cận với nền giáo dục luôn đòi hỏi phải suy nghĩ và bày tỏ quan điểm cá nhân giúp chàng sinh viên không chỉ trưởng thành từng ngày mà còn được trang bị vốn kiến thức nền tảng cơ bản về công nghệ thông tin, kinh tế và quản trị kinh doanh.

Rời Singapore, Phong tiếp tục lấy bằng Thạc sĩ Khoa học Công nghệ thông tin tại Carnegie Mellon University (Mỹ) và hoàn thành Tiến sĩ tại Đại học Tokyo ngành Trí tuệ nhân tạo ứng dụng.

Trải nghiệm cuộc sống học tập và làm việc ở nhiều nước, Nguyễn Xuân Phong quyết định dừng chân ở Nhật Bản vì yêu mến con người và văn hóa nơi đây. Kết thúc kỳ thực tập tại Tập đoàn Hitachi (Nhật Bản), Phong được giữ lại làm việc và đứng trong top 50 nhà khoa học hàng đầu của Tập đoàn Hitachi khi 24 tuổi.

Tại Trung tâm Nghiên cứu và phát triển, nơi được coi là bộ não của Tập đoàn Hitachi, Phong tham gia dự án phân tích dữ liệu thu thập, tạo ra công nghệ giải quyết những bài toán về giao thông và cơ sở hạ tầng, hướng đến những nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.

Ngoài ra, anh còn nghiên cứu và tạo các thuật toán về trí tuệ nhân tạo mới cho các ngành công nghiệp khác nhau của tập đoàn và ứng dụng những chiến thuật tối ưu đó vào các mảng như giao thông thông minh, tự động hóa nhà máy lọc nước, siêu thị thông minh, robot tự hành, tự động hóa quản trị ATM…

Có 7 bằng sáng chế, anh được Công ty Tokyo Techies mời về làm Giám đốc bộ phận Trí tuệ nhân tạo và Khoa học dữ liệu, Phong luôn khiến nhiều người ngưỡng mộ về tài năng.

Sau 8 năm làm việc tại tập đoàn hàng đầu thế giới Hitachi, Nguyễn Xuân Phong cho rằng đã đến thời điểm phải lựa chọn hướng đi mới cho sự nghiệp. Nhà khoa học trẻ mong muốn có thể đóng góp cho Việt Nam và muốn nghiên cứu của mình có ảnh hưởng sâu rộng hơn đến kinh doanh, tạo ra sản phẩm thật sự hữu ích cho thị trường. Vì vậy, TS Nguyễn Xuân Phong quyết định về nước.

Có nhiều lựa chọn, nhưng nhà khoa học trẻ nhận thấy FPT Software là môi trường phù hợp nhất, luôn ủng hộ những ý tưởng, sản phẩm mới, thích hợp để ươm mầm những tài năng và dự án tiềm năng, nên anh đầu quân cho Tập đoàn FPT với vị trí Giám đốc Trí tuệ Nhân tạo tại FPT Software, kiêm chuyên gia nghiên cứu thỉnh giảng tại Viện Mila.

TS Nguyễn Xuân Phong vừa tập trung nghiên cứu trí tuệ nhân tạo cùng các giáo sư và chuyên gia đầu ngành của thế giới ở Mila, vừa điều hành công việc cho FPT Software, phát triển bộ phận nghiên cứu các sản phẩm về trí tuệ nhân tạo, phục vụ khách hàng trên toàn thế giới của FPT. Đảm nhận hai vai trò quan trọng, TS Phong vẫn luôn giữ phong độ “đi đến đâu, dẫn đầu tới đó”.

Theo anh, các bạn trẻ có niềm đam mê với máy tính hoặc muốn tìm hiểu quá trình tiến hóa và phát triển của con người thì ngành AI rất phù hợp.

Khi nhắc đến cụm từ "Trí tuệ nhân tạo - AI", chúng ta thường liên tưởng đến lĩnh vực phức tạp, chỉ dành cho các kỹ sư, nhà khoa học, nhưng TS Nguyễn Xuân Phong lại có quan điểm khác: "Học sinh THPT hoàn toàn có thể tiếp xúc với những kiến thức cơ bản về AI một cách đơn giản, nhẹ nhàng".

Với tư duy ấy, TS Phong và vài người bạn từng mở một trường quy mô nhỏ ở Tokyo (Nhật Bản), dạy trí tuệ nhân tạo và data sense cho mọi lứa tuổi. "Trường có tới 60% là học sinh THPT. Bạn nhỏ nhất mới 12 tuổi, học lớp 7", anh cho biết.

"Khi học sinh biết cái gì thì các bạn mới yêu thích nó. Vì vậy, tôi muốn tặng cho các bạn sự hiểu biết, tự tin khi tiếp cận với trí tuệ nhân tạo. Ở Mỹ, khi tiếp xúc với trí tuệ nhân tạo ở bậc đại học, nếu các sinh viên đã biết trước sẽ học rất nhanh, thầy cô giáo cũng thích thú hơn và các bạn trở thành người giỏi trong mắt nhà trường, xã hội", TS Phong chia sẻ.

Không chỉ phổ cập trí tuệ nhân tạo ở Nhật, TS Phong sẵn sàng tham gia các hội thảo, dự án đưa công nghệ AI đến với giới trẻ Việt Nam, bởi đó là ước mơ của anh.

"Trong buổi nói chuyện với học sinh trường Lê Hồng Phong (TP.HCM) về trí tuệ nhân tạo, tôi chia sẻ câu chuyện một nữ sinh THPT đồng hành với tôi trong khi phát biểu tại hội nghị khoa học Rank A về trí tuệ nhân tạo. Điều đó chứng tỏ các em có thể làm được những điều tưởng chừng khó khăn, nếu suy nghĩ tích cực, có được người thầy tốt, và sự chăm chỉ. Tôi mong mình được mời tham dự nhiều buổi nói chuyện tương tự như vậy trong tương lai và ở nhiều trường trên khắp đất nước Việt Nam", TS Nguyễn Xuân Phong kể.

TS Phong cũng đưa các ví dụ đơn giản để các em học sinh có thể tưởng tượng và hình dung rất rõ ràng về trí tuệ nhân tạo.

"Các bạn nhỏ ở Việt Nam ai cũng biết chú mèo máy Doraemon, nên ai cũng thấy rất thú vị. Những gì Doraemon làm được trước kia thì ngày nay phần lớn chúng ta đều có thể làm được. Phải tạo được niềm yêu thích cho các bạn trẻ thì mới có thể khiến các bạn yêu thích môn học này", TS Phong chia sẻ.

Anh dự định sẽ viết một cuốn sách khoa học thường thức về trí tuệ nhân tạo để gia tăng sự chú ý của người dân về lĩnh vực này và làm vlog giúp mọi người có nhiều kênh thông tin để tiếp cận hơn.

"Nếu cung cấp kiến thức bằng ngôn ngữ gần gũi với đời sống, chắc chắn mọi người sẽ đón nhận". Dù xuất hiện tại đâu, những chia sẻ của TS Nguyễn Xuân Phong cũng là nguồn cảm hứng cho các bạn trẻ quan tâm đến lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và AI.

Sinh ra, lớn lên, mang trong mình dòng máu Việt Nam, là một nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo, TS Nguyễn Xuân Phong đã và đang sẵn sàng làm hết sức mình, đưa công nghệ AI tiếp cận đến ngày càng nhiều người dân trong nước.

Thời gian làm việc tại Viện Mila giúp anh cập nhật nhiều kiến thức mới, kết nối với nhóm nghiên cứu ở Việt Nam, qua đó chia sẻ và truyền đạt những tri thức mới nhất của thế giới về AI, giúp Việt Nam có thể bắt kịp trình độ phát triển của thế giới trong lĩnh vực này.