Chế độ một phu đa thê là chuyện thường thấy trong xã hội phong kiến cổ đại. Nam nhân tam thê tứ thiếp được coi là bình thường. Là người đứng trên vạn người, hoàng đế có nhiệm vụ khai chi tán diệp, lấy nhiều vợ, đẻ nhiều con.
Tuy nhiên, trong lịch sử Trung Hoa cổ đại, một vị hoàng đế cả đời chỉ lấy một vợ, đó là Minh Hiếu Tông Chu Hựu Đường (1470-1505). Nguyên nhân do hoàn cảnh ông ra đời và trưởng thành.
Minh Hiếu Tông (trái) và Hiếu Kính hoàng hậu. (Ảnh: Sohu)
Chu Hựu Đường là con trai của Minh Hiến Tông Chu Kiến Thâm, người si mê phụ nữ lớn tuổi. Minh Hiến Tông sủng ái Vạn Quý Phi lớn hơn ông mười mấy tuổi. Vạn Quý Phi không sinh được con, cũng không cho phép phi tần khác mang thai. Nếu phát hiện có người mang thai, bà ta lập tức khiến đứa trẻ biến mất.
Mẹ của Chu Hựu Đường là cung nữ thân phận thấp hèn trong cung, mang thai sau một lần Minh Hiến Tông bất chợt nổi hứng. Vạn Quý Phi sau khi biết chuyện, bèn sai một cung nữ đi đầu độc mẹ của Chu Hựu Đường. Tuy nhiên, cung nữ này không đành lòng ra tay vì có quan hệ tốt với mẹ của Chu Hựu Đường.
Sau khi đứa trẻ sinh ra, Vạn Quý Phi sai thái giám bên người là Trương Mẫn đi làm hại đứa trẻ. Trương Mẫn sớm bất mãn với Vạn Quý Phi, bèn lén lút nuôi dưỡng hoàng tử nhỏ trong lãnh cung. Đứa trẻ lớn lên mà không có bố mẹ bên cạnh, thậm chí không có tên tới tận năm 6 tuổi.
Một lần, Minh Hiến Tông cảm thán vì bản thân nhiều vợ nhưng không có lấy một đứa con. Trương Mẫn lúc này mới bẩm báo sự thật cho vua. Minh Hiến Tông lần đầu gặp con trai duy nhất khi đứa trẻ được 6 tuổi, đặt tên con là Chu Hựu Đường, phong mẹ của con trai là Kỷ phi.
Vạn Quý Phi biết chuyện, bèn sai người hại chết Kỷ Phi và thái giám Trương Mẫn. Chu Hựu Đường lớn lên trong hoàn cảnh bi thảm, chứng kiến nhiều bi kịch hậu cung, nên luôn thiếu cảm giác an toàn.
Minh Hiến Tông chỉ có một con trai, bèn phong Chu Hựu Đường là thái tử. Vạn Quý Phi nhiều lần đầu độc thái tử bất thành, vì Chu Hựu Đường rất cảnh giác, không ăn uống thứ lạ.
Vạn Quý Phi biết rõ nếu Chu Hựu Đường lên ngôi, người đầu tiên bị giết sẽ là bà ta, bèn van xin Minh Hiến Tông phế thái tử. Lúc này, núi Thái Sơn bất ngờ đổ sập vì động đất. Quần thần can gián, ngăn vua phế thái tử với lý do động đất là ông trời cảnh báo. Chu Hựu Đường thoát hiểm.
Chư Hựu Đường lấy vợ là Trương thị, xuất thân trong gia đình gia giáo quyền quý, tinh thông cầm kỳ thi họa. Năm 17 tuổi, Chu Hựu Đường lên ngôi, lấy hiệu là Minh Hiếu Tông, phong Trương thị làm Hiếu Kính hoàng hậu. Vua cha qua đời, để lại cục diện triều chính hỗn loạn.
Minh Hiếu Tông cải cách chính trị toàn diện, trọng dụng nhân tài, chăm lo việc nước. Do bóng ma tâm lý thuở nhỏ, ông nhiều lần bác bỏ lời thỉnh cầu lập phi của thần tử, quyết tâm sống một vợ một chồng cả đời với Hiếu Kính hoàng hậu, người tâm đầu ý hợp.
Thời kỳ Minh Hiếu Tông trị vì, nhà Minh được chấn hưng, kinh tế phát triển, được người đời ca tụng là "hoằng trị trung hưng" (đất nước tiến bộ to lớn).