Không thực nghiệm toàn bộ
Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học - Bộ GD&ĐT, cho biết, sau khi ban hành thông báo về việc tổ chức thẩm định và việc tiếp nhận hồ sơ thẩm định sách giáo khoa lớp 2, Bộ đã nhận được hồ sơ đề nghị thẩm định của 4 nhà xuất bản gồm: Giáo dục Việt Nam, Đại học Sư phạm, Đại học Sư phạm TP.HCM và Đại học Quốc gia TP.HCM.
Theo đó, có 33 bản mẫu sách giáo khoa của đầy đủ 9 môn học và hoạt động giáo dục lớp 2 đã được gửi về. Trong số này, môn Toán có 4 bản mẫu sách giáo khoa; môn tự chọn tiếng Anh có 8 bản… Riêng môn tiếng Việt chỉ có 3 bản mẫu.
Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 có 3 bản mẫu gửi thẩm định, gồm 2 bản mẫu của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo; bản mẫu thứ 3 là sách Cánh Diều của Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP.HCM. Đến thời điểm này, việc thẩm định sách giáo khoa đã qua 2 vòng của đợt đầu tiên nhưng không có sách Tiếng Việt lớp 2 nào được đánh giá “Đạt”.
PGS.TS Vũ Trọng Rỹ cho biết đã tham gia viết sách giáo khoa lớp 6, lớp 7, lớp 8 ở bộ môn Khoa học tự nhiên. Thời điểm này, bản mẫu sách giáo khoa lớp 6 đang được Hội đồng thẩm định góp ý ở vòng 2.
Ông đánh giá, Hội đồng thẩm định rà soát rất kỹ, góp ý từng nội dung, nhóm tác giả cũng tiếp thu tất cả các ý kiến và sửa chữa từng hình vẽ, biểu đạt nhỏ, còn mặt kiến thức không có gì sai.Về thực nghiệm sách giáo khoa, ông Rỹ nói rằng, lần này không phải thực nghiệm toàn bộ sách giáo khoa mà chỉ lựa chọn một số bài trong sách.
Hiện tại, các tác giả đã thực nghiệm xong. Theo lộ trình, khoảng tháng 12 tới hoặc tháng 1/2021 sẽ có sách giáo khoa cho giáo viên, nhà trường tiếp cận.
Thực nghiệm SGK mới liệu có chặt chẽ để không xuất hiện lỗi như trong SGK Tiếng Việt 1 Cánh Diều năm học 2020-2021?
Nên ứng dụng công nghệ
Ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học - Bộ GD&ĐT, cho biết, các văn bản pháp lý quy định về biên soạn, thẩm định sách giáo khoa chương trình giáo dục phổ thông mới đã yêu cầu các đơn vị biên soạn sách giáo khoa phải thực nghiệm.
Khi các nhà xuất bản gửi hồ sơ thẩm định sách giáo khoa cũng phải có nội dung về thực nghiệm gồm: thời lượng, thực nghiệm thế nào, ở đâu. Ví dụ, hồ sơ bản mẫu sách giáo khoa lớp 6 các nhà xuất bản gửi về thẩm định có ít nhất 10% nội dung được thực nghiệm trước khi trình hội đồng thẩm định. Cũng có bản mẫu sách giáo khoa có tới 20% nội dung bài học đã được thực nghiệm.
Ông Thành nói rằng, sắp tới có thể quy định cụ thể hơn về cách thức triển khai thực nghiệm, phạm vi, nội dung và thời lượng tối thiểu phải thực hiện. Việc đánh giá nội dung, cấu trúc, ngữ liệu trong sách giáo khoa các môn học trước hết cần thực nghiệm bằng phương pháp chuyên gia.
Tức là các đơn vị cần mời chuyên gia độc lập để thẩm định ở góc độ chuyên môn, đảm bảo nội dung sách giáo khoa phù hợp với độ tuổi học sinh, đảm bảo tính giáo dục, thẩm mỹ.
“Trước đây, các nhà xuất bản, tác giả chủ động phối hợp tổ chức việc thực nghiệm. Tới đây, Bộ sẽ có sự tham gia chỉ đạo, giám sát để công tác thực nghiệm đạt hiệu quả hơn”. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ
TS Hoàng Ngọc Vinh, thành viên Tổ tư vấn Ủy ban Quốc gia đổi mới giáo dục - đào tạo, cho rằng, thực nghiệm được toàn bộ sách giáo khoa sẽ rất tốt, nhưng làm như vậy tốn kém cả về tiền bạc lẫn thời gian.
Vì vậy, với cách làm hiện nay là chọn một số bài theo chủ đề để thực nghiệm, tác giả, Nhà xuất bản phải làm nghiêm túc, lấy ý kiến của giáo viên, học sinh từ thực tiễn mới phát hiện ra những sai sót để sửa chữa. Bộ GD&ĐT cũng cần cử thêm người, thêm chuyên gia giám sát quá trình xây dựng, biên soạn, thẩm định sách giáo khoa.
“Nên ứng dụng công nghệ để đưa bản mẫu lên mạng lấy ý kiến đóng góp rộng rãi của dư luận. Tuy nhiên, cũng phải tin tưởng chuyên gia và tác giả phải chịu trách nhiệm chính, tránh việc nghe góp ý như “đẽo cày giữa đường”, ông Vinh nói. Ngoài siết chặt quy trình thẩm định, tăng cường thực nghiệm, cần phải bồi dưỡng, đào tạo giáo viên có chuẩn đầu ra.