Chiều 19/11, TAND tỉnh Quảng Trị đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án dân sự thụ lý số 12/2018/TLST-DS ngày 6/8/2018 về việc: "Yêu cầu bồi thường thiệt hại do cơ quan tố tụng gây ra trong hoạt động tố tụng hình sự" giữa bên nguyên đơn là ông Dương Văn Hoà (trú khu phố 3, thị trấn Gio Linh, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) và bên bị đơn là Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Quảng Trị.
Ông Dương Văn Hoà - nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thuận Thành (Quảng Trị) phải chịu hàm oan suốt hơn 10 năm qua. (Ảnh: Nguyễn Vương)
150 con bò bị bức tử
Năm 2007, ông Dương Văn Hoà đang là giám đốc Công ty TNHH Thuận Thành, chuyên cung cấp giống cây trồng và vật nuôi cho khách hàng trong và ngoài tỉnh và cả nước bạn Lào.
Đây cũng là quãng thời gian công ty của ông Hoà làm ăn lên như diều gặp gió do là đơn vị cung ứng giống cây cao su hàng đầu tỉnh Quảng Trị và ông Hoà cũng được đặt biệt danh là "ông vua cao su Quảng Trị".
Tháng 5/2007, để thực hiện dự án giảm nghèo của tỉnh Quảng Trị, Công ty TNHH Thuận Thành nhập 150 con bò giống có nguồn gốc từ Xí nghiệp truyền giống gia súc Trung ương thuộc Bộ NN&PTNT đóng tại Bỉm Sơn (Thanh Hoá) về cung cấp cho một số huyện miền núi tỉnh Quảng Trị.
Tai hoạ ập đến khi vào thời điểm này, tại một số nơi có bò giống do dự án nói trên cung cấp xảy ra bệnh lở mồm long móng Tip ASIA 1. Toàn bộ 150 con bò giống (trong đó nhiều con đang trong giai đoạn mang thai) bị cơ quan chức năng tiêu huỷ mà không cần thông qua thủ tục giám định bệnh.
Những con bò giống của ông Hoà chưa được xét nghiệm đã bị bức tử và lôi xuống hồ tiêu huỷ. (Ảnh: Nguyễn Vương)
Thời điểm đó, 835 con gia súc (phần lớn là bò, trâu) trên toàn tỉnh Quảng Trị bị tiêu hủy trong đại dịch lở mồm long móng với tổng chi phí khi ấy là hơn 6,768 tỷ đồng. Có lẽ vì áp lực dập dịch mà rất nhiều con gia súc bị đưa đi hạ sát không cần xét nghiệm.
Con gái vỡ giấc mộng công an vì bản án oan của bố
Tháng 7/2007, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Trị khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can với ông Dương Văn Hoà về tội "Làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật, thực vật".
Thời điểm này ông Hoà bị Công an tỉnh Quảng Trị; Viện KSND tỉnh Quảng Trị và TAND tỉnh Quảng Trị cấm đi khỏi nơi cư trú và cuốn hộ chiếu của ông cũng bị gạch bỏ.
Tháng 6/2008, TAND tỉnh Quang Trị đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án "Làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật, thực vật", ông Dương Văn Hoà bị tuyên phạt 18 tháng tù giam.
Không cam chịu oan sai, bản thân ông Hòa kháng cáo và trải qua nhiều phiên xét xử khác nhau từ TAND Quảng Trị đến Tòa Cấp cao tại Đà Nẵng. Tháng 12/2009, Viện KSND tỉnh Quảng Trị ra quyết định đình chỉ vụ án, miễn trách nhiệm hình sự đối với ông Hòa.
Bản án oan đã huỷ hoại sự nghiệp, gia tài và làm đảo lộn cuộc sống của ông Dương Văn Hoà - người từng là một doanh nhân thành đạt và được mệnh danh là "ông vua cao su Quảng Trị". (Ảnh: Nguyễn Vương)
Để minh oan và lấy lại danh dự của bản thân và gia đình, ông Hòa tiếp tục gửi đơn khiếu nại, kêu cứu đến nhiều cơ quan từ Trung ương đến địa phương.
Đến tháng 8/2017, Viện KSND Tối cao ra quyết định chấp nhận nội dung khiếu nại của ông, hủy quyết định đình chỉ vụ án của Viện KSND tỉnh Quảng Trị.
Tiếp đó, Viện KSND tỉnh này ký quyết định đình chỉ vụ án vì xét thấy hành vi của ông Hòa không cấu thành tội "Làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật". Quyết định cũng yêu cầu chính quyền địa phương và các cơ quan, tổ chức hữu quan phục hồi quyền lợi hợp pháp cho ông Hòa.
Cũng vì bản án oan nói trên mà người con gái thứ 4 của ông Hoà cũng vỡ giấc mộng trở thành công an khi 2 lần thi vào Cảnh sát Học viện Cảnh sát Nhân dân vào các năm 2013 và 2014 với số điểm cao (lần lượt là 25,5 và 23,5) nhưng đều không có giấy báo nhập học vì lý lịch của cha.
Sau đó, người con gái của ông Hoà phải làm hồ sơ xét tuyển nguyện vọng 2 và học tại trường Đại học Ngoại thương Hà Nội cơ sở tại Quảng Ninh.
Yêu cầu bồi thường hơn 17 tỷ đồng
Sau khi được minh oan, Viện KSND tỉnh Quảng Trị chỉ chấp nhận bồi thường thiệt hại tinh thần cho ông Dương Văn Hoà với số tiền hơn 217 triệu đồng mà không hề xem xét các khoản thiệt hại thực tế khác như thiệt hại về tài sản hư hỏng, các hợp đồng kinh tế dở dang và các chi phí có liên quan.
Chính vì lý do này, ngày 28/6/2018 ông Hoà đã có đơn khởi kiện Viện KSND tỉnh Quảng Trị về việc bồi thường oan sai. Trong đơn khởi kiện, ông Hoà yêu cầu Viện KSND tỉnh Quảng Trị bồi thường tổn thất tinh thần, tài sản bị thiệt hại và các chi phí khác với tổng số tiền lên tới hơn 17 tỷ đồng.
Liên quan đến việc này, trả lời báo chí, ông Nguyễn Trường - Trưởng phòng Kiểm sát xét xử phúc thẩm hình sự - người đại diện theo ủy quyền của Viện KSND tỉnh Quảng Trị cho biết, Viện KSND tỉnh Quảng Trị đã tổ chức thương lượng, quyết định bồi thường thiệt hại cho ông Hòa với số tiền hơn 240 triệu đồng nhưng ông không đồng tình.
Mặc dù ông Hòa yêu cầu bồi thường nhiều khoản khác nhưng Viện KSND tỉnh nhận thấy không có cơ sở, vì vậy phải chờ phán quyết cuối cùng của tòa án.
Những tài sản bị xâm hại mà ông Dương Văn Hoà yêu cầu Viện KSND tỉnh Quảng Trị bồi thường với số tiền hơn 15 tỷ đồng:
- Thiệt hại do vườn cao su tại xã Tân Liên (huyện Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị) bị hư hỏng: 1.653.700.000 đồng.
- Thiệt hại do vườn cao su tại Xóm Mít xã Gio Phong (huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) bị hư hỏng: 5.731.200.000 đồng.
- Thiệt hại do vườn ghép cành Xóm Mít bị hư hỏng: 1.104.000.000 đồng.
- Thiệt hại do vườn cao su tại xã An Bình (huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương) bị hư hỏng: 1.320.000.000 đồng.
- Thiệt hại do vườn cao su tại huyện Mường Nòng (tỉnh Savannakhet, Lào) bị hư hỏng: 3.402.000.000 đồng.
- Thiệt hại do vườn cao su tại Xóm Rú, xã Gio Châu (huyện Gio Linh) bị hư hỏng: 220.000.000 đồng.
- Thiệt hại do vườn tiêu tại các hộ dân ở xã Gio Phong và thị xã Gio Linh (huyện Gio Linh) bị hư hỏng: 1.800.000 đồng.