Chính phủ Afghanistan chỉ còn kiểm soát thủ đô Kabul

Một quan chức Afghanistan tại Jalalabad nói với Reuters: “Hiện tại không có cuộc đụng độ nào diễn ra ở Jalalabad vì thống đốc đã đầu hàng Taliban”. Ông nói thêm: "Cho phép Taliban đi qua là cách duy nhất để cứu sống dân thường".

Sự việc xảy ra không lâu sau khi Taliban chiếm giữ thành phố lớn Mazar-i-Sharif. Lãnh thổ do chính phủ Afghanistan kiểm soát đã thu hẹp lại chỉ còn thủ đô Kabul.

Lực lượng Taliban trên một tuyến phố ở Herat, Afghanistan. (Ảnh: Reuters)

Lực lượng Taliban càn quét Afghanistan trong những tuần gần đây, khi các đội quân do Mỹ dẫn đầu rút lui. Chiến dịch của Taliban sau đó tăng tốc nhanh chóng, gây sốc cho các nước phương Tây khi hệ thống phòng thủ của quân đội Afghanistan sụp đổ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 14/8 cho phép triển khai 5.000 quân đến Afghanistan để giúp sơ tán công dân và đảm bảo việc rút quân của Mỹ "có trật tự và an toàn". Một quan chức quốc phòng Mỹ nói rằng số quân này bao gồm 1.000 binh sĩ mới được phê duyệt từ Sư đoàn Dù 82.

Cuối ngày 14/8, Taliban tuyên bố thành quả của mình thể hiện việc nhóm này được "chấp nhận rộng rãi" và trấn an người Afghanistan và người nước ngoài (bao gồm các nhà ngoại giao và nhân viên cứu trợ) rằng họ sẽ an toàn.

Khi thủ đô Kabul ngày càng bị cô lập như một thành trì của chính phủ, người Afghanistan chạy trốn khỏi các tỉnh đổ xô đến đây. Hàng trăm người ngủ trong lều và các nơi công cộng như bên đường hoặc bãi đỗ xe.

Các chính phủ phương Tây đang đẩy nhanh kế hoạch sơ tán nhân viên đại sứ quán, công dân và những người Afghanistan từng làm việc cho họ.

Quân đội Mỹ đã đến Kabul để bảo vệ các hoạt động sơ tán này và giữ quyền kiểm soát sân bay. Bộ Ngoại giao Mỹ tập hợp tên của những người Afghanistan ở Kabul đã làm việc với người Mỹ và cần được sơ tán, hai nguồn tin Reuters cho biết. Danh sách những cái tên có thể bao gồm các nhà báo và nhà hoạt động nhân quyền.

Đại sứ Anh sẽ rời Afghanistan vào tối 15/8, truyền thông Anh đưa tin. Nước này đang đẩy nhanh tốc độ sơ tán người Anh do nguy cơ Taliban sẽ tràn vào sân bay ngày càng tăng.

Tổng thống Mỹ Joe Biden trước đó cho biết chính quyền của ông đã nói với các quan chức Taliban ở Qatar rằng bất kỳ hành động nào khiến nhân viên Mỹ gặp rủi ro "sẽ bị đáp trả bằng một phản ứng quân sự nhanh chóng và mạnh mẽ của Mỹ".

Chính quyền Biden đang đối mặt với chỉ trích khi Taliban chiếm hết thành phố này đến thành phố khác tại Afghanistan. Mỹ vẫn duy trì kế hoạch kết thúc nhiệm vụ quân sự tại Afghanistan và rút binh sĩ về nước trước 31/8.

Ông Biden nói quân đội Afghanistan phải bảo vệ lãnh thổ của nước mình. “Sự hiện diện liên tục của Mỹ trong cuộc xung đột của một nước khác đối với tôi là không chấp nhận được”, ông nói.

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani hôm 14/8 đã tổ chức các cuộc đối thoại với lãnh đạo địa phương và đối tác quốc tế, bao gồm Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Ông Ghani và ông Blinken thảo luận về nỗ lực giảm bạo lực tại Afghanistan, theo Bộ Ngoại giao Mỹ.

Qatar, quốc gia đã tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình giữa chính phủ Afghanistan và Taliban, nói họ đã kêu gọi quân nổi dậy ngừng bắn. Trong khi đó ông Ghani hiện không có dấu hiệu phản hồi lại một trong những điều kiện ngừng bắn của Taliban rằng ông phải từ chức.