Phó đô đốc Roy Kitchener, chỉ huy Lực lượng mặt nước Hải quân Mỹ, nói rằng tàu USS Mustin đã bám theo tàu Liêu Ninh vào tháng 4 năm ngoái, có thể chụp ảnh và quan sát thấy con tàu sân bay của Trung Quốc gặp “một số hạn chế về hoạt động”.
Bức ảnh hạm trưởng và hạm phó tàu khu trục Mỹ gác chân xem tàu sân bay Trung Quốc được chụp vào tháng 4/2021
Các thuỷ thủ Mỹ “nhận ra rằng vào một số thời điểm, tất cả các tàu hộ tống của Trung Quốc đều lùi lại vì có một số hạn chế về hoạt động mà các tàu đó gặp phải khi chạy gần tàu sân bay”, Business Insider dẫn lời ông Kitchener nói tại một hội nghị ngày 11/1.
Vị chỉ huy của Hải quân Mỹ nói rằng câu chuyện này khiến Trung Quốc tức giận và đã nói với Bộ Ngoại giao Mỹ rằng tàu Mustin “không còn được chào đón trên Biển Đông nữa”, nhưng ông nói rằng đó “rút cục là một câu chuyện hay”, và thuỷ thủ đoàn tàu Mustin đã có một trải nghiệm tốt.
“Đối với tôi, điều đó thể hiện sự táo bạo và là những gì các thuỷ thủ được huấn luyện để làm”, ông Kitchener nói.
Theo ông Lu Li-shih, cựu giảng viên Học viện hải quân Đài Loan (Trung Quốc), tàu Liêu Ninh khi đó có thể đang bận với một cuộc tập trận phức tạp, nên các thuỷ thủ Mỹ tiếp cận và chụp ảnh.
Một bức ảnh cho thấy hạm trưởng và hạm phó tàu Mustin ngồi cạnh nhau xem tàu Liêu Ninh khi chỉ cách vài hải lý. Bức ảnh được lưu truyền khắp thế giới và được diễn giải là thông điệp gửi đến quân đội Trung Quốc.
“Việc các tàu chiến tiến rất gần trong một cuộc gặp bất ngờ trên biển cả là điều xảy ra phổ biến. Nhưng hiếm khi hạm trưởng và hạm phó ngồi cạnh nhau, nói lên rằng tàu Liêu Ninh đã cho tàu Mustin khá nhiều thời gian để thảnh thơi chụp ảnh vì họ đang có những hạn chế về hoạt động”, ông Lu đánh giá.
Cựu giảng viên quân sự Trung Quốc Song Zhongping nói rằng Hải quân Trung Quốc thực hiện hoạt động theo hải trình định trước, trong khi hướng dẫn hoạt động của các thuỷ thủ Mỹ linh hoạt hơn.
Ông Collin Koh, nhà nghiên cứu tại Trường Quốc tế học S. Rajaratnam ở Singapore, nói rằng cuộc gặp của hai tàu trên biển cho thấy cả phía Mỹ và Trung Quốc đã tuân thủ Quy tắc tránh va chạm bất ngờ trên biển.
“Trừ khi cần thiết, không lãnh đạo hải quân nào muốn đưa thuỷ thủ của họ vào tình huống nguy hiểm mà không vì mục đích chính trị nào”, ông Koh nói.
“Trong tình hình bình thường, tương tác an toàn và chuyên nghiệp sẽ là ưu tiên trong hoạt động, bên cạnh việc hoàn thành sứ mệnh được giao”, ông Koh nói thêm.