Kết luận thanh tra toàn diện 9 dự án do Công ty Cổ phần thương mại và dịch vụ Lã Vọng (Công ty Lã Vọng) và các đơn vị thành viên đầu tư tại Hà Nội vừa được thanh tra Chính phủ công bố cho thấy, doanh nghiệp này được “ưu ái” khi giao đất. Từ một doanh nghiệp ít tên tuổi, Công ty Lã Vọng được TP ưu ái chỉ định nhiều dự án đầu tư, qua đó sở hữu hàng loạt ô đất vàng giữa Thủ đô.
9 dự án đều có chung một công thức: chỉ định đầu tư dự án BT - đổi đất lấy hạ tầng - qua đó doanh nghiệp dần sở hữu các khu đất ở đô thị và các khu đô thị có giá trị hàng nghìn tỷ đồng.
Một trong những dự án dính nhiều sai phạm nhất là dự án cải tạo nâng cấp quốc lộ 6.
Tháng 2/2017, Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) được UBND thành phố Hà Nội cho phép hợp tác liên doanh với Công ty CP Sông Đà Hà Nội, Công ty CP thương mại Ngôi nhà mới thuộc Tập đoàn Lã Vọng và Công ty CP Đầu tư phát triển và dịch vụ Đại An thực hiện dự án đầu tư cải tạo nâng cấp quốc lộ 6.
Các bên tiến hành thành lập pháp nhân mới lấy tên Công ty CP Louis Group để thực hiện dự án.
Công ty Louis được chỉ định là nhà đầu tư thực hiện dự án BT có chiều dài 20,9km, tổng vốn đầu tư khoảng 8.700 tỉ đồng, đổi lại Hà Nội dự kiến thanh toán cho Công ty Louis 39 ô đất, diện tích khoảng 343ha khi làm dự án BT này.
Dự án Louis City Đại Mỗ được Lã Vọng đổi từ thực hiện dự án đầu tư cải tạo nâng cấp quốc lộ 6. (Ảnh: Báo Công lý)
Tuy nhiên, theo kết luận thanh tra, quy mô dự án bổ sung đoạn tuyến Ba La -Chúc Sơn và chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án BT, khi quy mô dự án đã thay đổi là vi phạm Nghị định 30 về đấu thầu dự án.
Ngoài ra, việc Sở Kế hoạch và Đầu tư căn cứ vào danh mục các ô đất theo đề xuất của nhà đầu tư để trình quỹ đất giao đối ứng thanh toán BT, đề xuất giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm quy định tại Luật Đất đai 2013.
Điều lạ là việc tham mưu không đúng quy định pháp luật của Sở Kế hoạch và Đầu tư trình phần lớn trùng khớp với danh mục đề xuất của Công ty CP Đầu tư Louis Group, trong khi công ty này chưa được lựa chọn là nhà đầu tư, nên chưa có quyền đàm phán hợp đồng BT của dự án.
Các đề xuất này chưa được UBND thành phố Hà Nội chấp thuận và tổ chức thực hiện nên chưa xảy ra thiệt hại cho ngân sách nhà nước, nhưng là nguyên nhân dẫn đến sự bất bình trong quần chúng nhân dân và báo giới, ảnh hưởng xấu đến uy tín của chính quyền thành phố Hà Nội.
Cũng trong khoảng thời gian này, thông qua các công ty thành viên là Công ty Louis và Công ty Ngôi Nhà Mới, Công ty Lã Vọng cũng góp vốn cùng Tổng công ty Phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) để thực hiện dự án khu đô thị mới Hoàng Văn Thụ, rộng 23,8ha tại quận Hoàng Mai.
Ba nhà đầu tư này đã góp 300 tỉ đồng thành lập ra Công ty CP Đầu tư phát triển đô thị Hoàng Mai để thực hiện khu đô thị mới Hoàng Văn Thụ.
Theo kết luận thanh tra, việc giao UDIC thực hiện dự án không qua đấu thầu là sai quy định pháp luật.
Hơn nữa, đến thời điểm thanh tra, TP Hà Nội đã giao cho Công ty CP Đầu tư phát triển đô thị Hoàng Mai 7,61ha để thực hiện dự án nhưng chưa thu tiền sử dụng đất.
Đối với dự án tại ô đất DX1, DX2, DX3, DX4 và CX2 Khu đô thị Đông Nam đường Trần Duy Hưng: Đây là dự án từng khiến dư luận bức xúc khi phần lớn diện tích được phê duyệt xây dựng bãi đỗ xe, cây xanh trong khu đô thị đã biến thành nhà hàng của Công ty Lã Vọng.
Theo Thanh tra Chính phủ, dự án được UBND TP Hà Nội phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 ngày 8/11/2005, các ô đất DX1, DX2, DX3, DX4 có chức năng là bãi đỗ xe, ô đất CX2 có chức năng là cây xanh tập trung.
Sau đó, theo đề nghị của Sở Quy hoạch - Kiến trúc, UBND TP Hà Nội đã điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết vào năm 2010, xây dựng bãi đỗ xe có mái và ngoài trời kết hợp trồng cây xanh, tầng cao công trình là 1 tầng đối với các ô đất nêu trên. Như vậy, mật độ xây dựng của các ô đất tăng lên so với quy hoạch được duyệt từ năm 2005.
Công ty Lã Vọng vi phạm xây dựng sai quy hoạch từ 1 tầng thành 2 tầng. Chưa thực hiện xây dựng xong phần công trình dự án tại ô đất DX1, DX2, CX2 để đưa vào khai thác sử dụng. Sử dụng đất trên ô đất DX3, DX4 không đúng mục đích bãi đỗ xe, cây xanh xanh mà làm nhà hàng là vi phạm quy định về luật đất đai.
Đề xảy ra những tồn tại, vi phạm nêu trên, TTCP khẳng định trách nhiệm thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở tài Chính và UBND TP Hà Nội.
Đối với dự án khu đô thị Quốc Oai, TTCP cũng phát hiện Hà Nội giao 27,5ha đất khu đô thị Quốc Oai cho Công ty Ngôi Nhà Mới xây dựng khu nhà ở cao cấp không thông qua đấu thầu là vi phạm quy định về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại.
Bên cạnh đó, dự án cũng đã được cho phép chuyển 2ha diện tích đất xây trường mầm non, tiểu học, trạm y tế sang xây nhà ở thấp tầng, chuyển 2,6ha đất xây dựng chung cư, văn phòng sang đất xây nhà ở thấp tầng, thương mại, dịch vụ, trường mầm non, trạm y tế, khiến diện tích đất ở tăng lên.
Đối với dự án cải tạo môi trường hồ Đầu Băng (quận Long Biên), Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện nhiều sai phạm. Cụ thể, dự án này được thực hiện theo hợp đồng BT với tổng vốn đầu tư 610 tỷ đồng. Nhưng tổng vốn đầu tư được xác định chỉ khoảng 400 tỉ đồng, vì vậy Công ty Ngôi Nhà Mới phải nộp bổ sung ngân sách nhà nước khoảng 125 tỷ đồng.
Để làm dự án trên, Hà Nội bố trí cho Công ty Ngôi Nhà Mới 14,5ha đất xây dựng khu đô thị mới Tây Nam đường 70, quận Nam Từ Liêm. Tuy nhiên, quỹ đất bố trí tăng gần 1ha so với diện tích đất cam kết trong hợp đồng BT.
“Việc Hà Nội đã thanh toán quỹ đất cho Công ty Ngôi Nhà Mới khi chưa hoàn thành công trình BT xây dựng 1,85km cống nối 3 hồ này là chưa đủ cơ sở”, kết luận nêu rõ.
Theo Thanh tra Chính phủ, trong tổng số 9 dự án đã thanh tra theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, có 5 dự án do của Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng làm chủ đầu tư, 3 dự án của Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng và đơn vị thành viên tham gia hợp tác và 1 dự án của Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng thuê mặt bằng kinh doanh là dự án cải tạo, nâng cấp khu vui chơi giải trí bán đảo hồ Đống Đa, đã chấm dứt việc hợp tác kinh doanh năm 2016.