Theo đó, bốn bị cáo trong vụ án gồm Trần Kiên, Nguyễn Xuân Sang (tàu Petrolimex14) và Nguyễn Viết Thắng, Hoàng Tiến Khôi (tàu Hải Thành 26-BCL) bị cáo buộc có lỗi chính gây ra vụ đâm va giữa hai tàu trên.
Trần Kiên, Nguyễn Xuân Sang (tàu Petrolimex14) và Nguyễn Viết Thắng, Hoàng Tiến Khôi (tàu Hải Thành 26-BCL) bị cáo buộc có lỗi chính gây ra vụ đâm va giữa hai tàu trên.
Theo cáo trạng, ngày 23/3/2017, tàu Hải Thành 26-BLC chở hàng từ cảng Hải Phòng đi Cần Thơ. Trên tàu có 11 thuyền viên do ông Nguyễn Viết Thắng (47 tuổi) làm thuyền trưởng (thực tế chỉ tám người đi trên tàu).
Trong số này chỉ 5 người có đăng ký danh sách thuyền viên gồm: Nguyễn Viết Thắng, Phạm Hữu Thược, Lương Văn Quỳnh, Hoàng Tiến Khôi, Vũ Thế Kiên.
Đến khoảng 23h50 ngày 27/3/2017, ông Thắng bàn giao ca trực buồng lái cho ông Khôi là sỹ quan boong và thợ máy Ninh Văn Quỳnh.
Sau khi nhận ca trực, thợ máy Quỳnh điều khiển tàu còn ông Khôi làm nhiệm vụ cảnh giới thì phát hiện một tàu (sau này được xác định là tàu Petrolimex14) đang đi phía trước tiến gần về mạn phải của tàu Hải Thành 26-BLC, khoảng cách 3-4 hải lý.
Khi đó, Khôi nhìn thấy đèn hành trình cột trước và đèn đỏ bên mạn trái của mục tiêu nên phán đoán tàu này đang đi gần đối hướng, từ phải sang trái tàu Hải Thành 26-BLC.
Do tàu Hải Thành 26 không có thiết bị nhận dạng mục tiêu nên không biết tên và hướng đi của tàu này. Khôi đã sử dụng hệ thống thông tin liên lạc VHF gọi để thông báo hướng đi và thống nhất điều động tránh đâm va. Tuy nhiên, không có tín hiệu trả lời từ tàu này.
Khôi nói với thợ máy Quỳnh giữ nguyên hướng đi của tàu, còn Khôi đến bàn hải đồ bật đèn để kiểm tra nhật ký hải trình nhưng Quỳnh bảo tắt đèn để Quỳnh quan sát, điều động tránh đâm va. Khôi tắt đèn và tiếp tục gọi VHF bốn lần nữa nhưng vẫn không có tín hiệu trả lời từ tàu Petrolimex14.
Sau khi hai tàu tiến đến gần nhau, thợ máy Quỳnh cầm đèn pin chạy ra mạn phải, chiếu vào tàu mục tiêu để ra hiệu tránh đâm va, còn Khôi thay Quỳnh điều khiển tàu. Khi hai tàu tiến đến gần nhau, có khả năng xảy ra đâm va cao thì Quỳnh bảo Khôi giảm ga để giảm tốc độ của tàu.
Khôi kéo tay ga để giảm tốc độ, Quỳnh tiếp tục dùng đèn pin chiếu vào tàu để ra hiệu chuyển hướng tránh đâm va. Khi đó, máy trưởng và đại phó Lương Văn Quỳnh nghe tiếng máy giảm đột ngột nên chạy vào buồng lái và chạy ra phía mạn phải quan sát để hướng dẫn Khôi điều động tàu tránh đâm va.
Khôi nghe tiếng “bẻ lái qua trái” nên điều khiển tàu qua bên trái. Lúc này ông Thắng cũng đã chạy lên phía trên. Khi đó tàu mục tiêu đã đâm thẳng vào mạn phải của tàu Hải Thành 26 khiến tàu này nghiêng qua trái. Rất nhanh sau đó tàu Hải Thành 26 bị chìm cùng với toàn bộ thuyền viên và hàng hoá trên tàu.
Do khi đâm va Khôi và thuyền trưởng Thắng bị xô qua mạng trái của tàu, ôm vội được phao tròn nên nổi lên mặt nước trước khi tàu chìm. Các thuyền viên còn lại không có ai thoát khỏi tàu, sau đó chết đuối vì ngạt nước.
Video: Hé lộ nguyên nhân chìm tàu Hải Thành 26
Về phía tàu Petrolimex14, thời điểm xảy ra tai nạn khi tàu này đang từ TP.HCM đi Quảng Ngãi lấy hàng. Đến 23h45 ngày 27/3/2017, thuyền phó 2 là Trần Kiên và thuỷ thủ Nguyễn Xuân Sang lên nhận bàn giao ca trực từ thuyền phó 3. Sau khi nhận ca, Kiên cảnh giới bằng mắt thường, kết hợp sử dụng ống nhòm và theo dõi qua hệ thống radar.
Khoảng hai phút sau, do không phát hiện thấy mục tiêu nguy hiểm nên Kiên chỉ đạo Sang tiếp tục cảnh giới, còn Kiên đi vào buồng hải đồ để làm phúc trình hàng hải. Sang quán sát bằng mắt thường và chỉ thấy có một mục tiêu là tàu container đang vượt phía trước.
Tiếp đó, Sang lên phía trên bên phải buồng lái đứng và nhìn xuống mặt sàn boong tàu mà không quan sát phía trước. Một lúc sau, thấy có ánh đèn phía bên trái chiếu vào mặt ở khoảng cách gần nên Sang giật mình.
Sang chạy đến bàn điều khiển, chỉnh cho tàu chuyển sang chế độ lái tay và bẻ lái sang phải. Tuy nhiên do mục tiêu- sau này được xác định là tàu Hải Thành 26 ở cự ly quá gần nên tàu không tránh kịp và đã đâm thẳng vào tàu Hải Thành 26. Khi ấy, Kiên chạy ra thì Sang nói “nó lao vào mình anh ơi. Nó tắt đèn thế nào giờ nó mới bật lên thế này”.
Sau đó, Kiên và Sang đi kiểm tra bên ngoài. Mặc dù biết tàu đã đâm va với mục tiêu không xác định, ảnh hưởng đến an toàn của tàu nhưng Kiên không báo ngay cho thuyền trưởng biết, lái tàu tiếp tục hành trình. Lát sau, do phía dưới báo lên phát hiện nước vào buồng máy nên đã gọi điện báo cáo cho Kiên biết.
Kiên chỉ đạo Sang đi kiểm tra thì phát hiện lan can buồng chân vịt mũi bị thủng, có nước tràn vào nhưng Kiên vẫn không báo cho thuyền trưởng. Khoảng một giờ sau thấy tàu bị nghiêng nên Kiên gọi điện thông báo cho đại phó của tàu Petrolimex14 thông báo toàn bộ sự việc. Đại phó này đã báo vụ việc lên thuyền trưởng để người này chỉ đạo tàu quay lại tham gia tìm kiếm cứu nạn và thông báo về công ty. Rạng sáng ngày 28/3/2017, tàu Petrolimex14 đã cứu được ông Thắng và Khôi.
CQĐT xác định lỗi trực tiếp của tai nạn là do Kiên và Sang của tàu Petrolimex14 không làm tốt công tác cảnh giới. Trong lúc trực điều khiển tàu, Kiên đã bỏ đi khỏi vị trí trực, Sang không thực hiện việc trực theo sự chỉ đạo của Kiên mà đi lên phía trước buồng lái nhìn xuống mặt sàn boong.
Lỗi gián tiếp là do thuyền viên Khôi của tàu Hải Thành 26-BCL là người chỉ huy trong ca trực mặc dù đã phát hiện thấy tàu Petrolimex14 đang di chuyển đổi hướng nhưng không có hành động để tránh đâm va phù hợp. Thuyền trưởng Thắng là thuyền trưởng tàu Hải Thành 26-BLC khi cho tàu xuất bến thấy thiếu hai thuỷ thủ trực ca và 1 thợ máy trực ca so với định biên an toàn tối thiểu mà vẫn cho tàu rời cảng.
Vì vậy, CQĐT khởi tố bị can với bốn thuyền viên trên về tội “Điều khiển phương tiện hàng hải vi phạm các quy định về hàng hải của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo quy định tại khoản 3 Điều 223 của Bộ luật hình sự.
Tại phiên toà, bị cáo Kiên thừa nhận lỗi của mình là không xử lý tốt tình huống xảy ra dẫn tới đâm va. Bị cáo không có ý kiến về bản cáo trạng đã truy tố. Tuy nhiên, bị cáo Kiên cho rằng tín hiệu thông báo của tàu Hải Thành 26 qua VHF không rõ, lẫn với các kênh khác nên Kiên không biết nội dung, cũng không trả lời lại.
Xảy ra tai nạn là do lỗi cả hai tàu. Bị cáo Khôi cho rằng tai nạn xảy ra quá nhanh, tàu Hải Thành bị đâm ở giữa dẫn tới chìm ngay, không kịp phát tín hiệu cấp cứu. Thuyền trưởng Thắng cũng cho rằng đã kiểm tra số thuyền viên và bằng cấp trên tàu. Tuy nhiên, không rõ vì sao một số thuyền viên không có chứng chỉ đúng quy định.
Đại diện chủ tàu Hải Thành 26-BCL đòi phía chủ tàu Petrolimex14 phải bồi thường hơn 36 tỉ đồng. Trong khi đó, phía bảo hiểm từ chối chi trả bảo hiểm do tàu rời bến không đủ định biên, tức số thuyền viên trên tàu đi thực tế không đủ như danh sách đăng ký với cảng vụ.