Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng, xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị tắc nghẽn, giảm đáng kể hoặc có một mạch máu trong não bị vỡ. Não bị thiếu oxy và dinh dưỡng khiến các tế bào não bắt đầu chết trong vòng vài phút, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Vì thế, đột quỵ được xem là nguyên nhân hàng đầu gây nhiều biến chứng nặng hoặc tử vong.
Dấu hiệu
- Mặt có biểu hiện không cân xứng, miệng méo, nhân trung lệch.
- Thị lực giảm, mắt mờ, không nhìn rõ. Biểu hiện này thường biểu hiện không rõ rệt nên rất khó nhận biết.
- Tê mỏi chân tay, cử động khó, khó cử động, tê liệt một bên cơ thể.
- Rối loạn trí nhớ, không nhận thức được, gặp khó khăn trong việc suy nghĩ từ để nói, không diễn đạt được, có cảm giác mơ hồ.
- Khó phát âm, nói ngọng bất thường, môi lưỡi tê cứng.
- Đau đầu dữ dội, cơn đau đến nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn.
Ngoài ra, bạn có thể nhận biết sớm nguy cơ đột quỵ với quy tắc F.A.S.T:
- Face (Khuôn mặt): Gương mặt có dấu hiệu mất cân đối khi cười, nhe răng hay nói chuyện. Nếp mũi và một bên mặt bị xệ xuống
- Arm (Tay): Tay yếu và có dấu hiệu bị liệt, không thể giơ đều hai tay hoặc một bên tay không thể giơ lên được.
- Speech (Lời nói): Nói lắp, nói không rõ lời, lời nói khó hiệu hoặc không nói được.
- Time (Thời gian): Nếu xuất hiệu 3 dấu hiệu trên, cho thấy bệnh nhân có nguy cơ đột quỵ cao, cần khẩn trương gọi xe cấp cứu, đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế sớm nhất.
Cách phòng ngừa đột quỵ
Hạ huyết áp ở mức vừa phải
Huyết áp cao là một yếu tố rất lớn, làm tăng gấp đôi hoặc thậm chí gấp bốn lần nguy cơ đột quỵ nếu nó không được kiểm soát. Huyết áp cao là nguyên nhân lớn nhất gây ra nguy cơ đột quỵ ở cả nam và nữ.
Cố gắng duy trì huyết áp dưới 120/80 (nếu có thể). Đối với một số người lớn tuổi, điều này có thể không thực hiện được vì tác dụng phụ của thuốc hoặc chóng mặt khi đứng.
Việc cần làm:
- Giảm lượng muối trong chế độ ăn uống của bạn, lý tưởng là không quá 1.500 miligam mỗi ngày (khoảng nửa thìa cà phê).
- Tăng chất béo không bão hòa đa và không bão hòa đơn trong chế độ ăn uống của bạn, đồng thời tránh thực phẩm giàu chất béo bão hòa.
- Ăn 4 đến 5 cốc trái cây và rau mỗi ngày, một khẩu phần cá 2-3 lần một tuần, và một vài khẩu phần ngũ cốc nguyên hạt và sữa ít béo hàng ngày.
- Tập thể dục nhiều hơn, ít nhất 30 phút hoạt động mỗi ngày và nhiều hơn nữa, nếu có thể.
- Bỏ thuốc lá, nếu bạn hút thuốc.
- Nếu cần, hãy dùng thuốc huyết áp .
Giảm cân
Béo phì, cũng như các biến chứng liên quan đến nó (bao gồm huyết áp cao và tiểu đường), làm tăng tỷ lệ bạn bị đột quỵ. Nếu bạn thừa cân, giảm cân có thể có tác động thực sự đến nguy cơ đột quỵ của bạn.
Cố gắng ăn không quá 1.500 đến 2.000 calo mỗi ngày (tùy thuộc vào mức độ hoạt động và chỉ số BMI hiện tại của bạn).Tăng lượng bài tập bạn làm với các hoạt động như đi bộ, chơi gôn hoặc chơi quần vợt, và bằng cách biến hoạt động trở thành một phần của mỗi ngày.
Tập thể dục
Tập thể dục góp phần làm giảm cân và giảm huyết áp, nhưng nó cũng có vai trò như một biện pháp giảm đột quỵ.
Việc cần làm:
- Tập thể dục với cường độ vừa phải ít nhất năm ngày một tuần.
- Đi dạo quanh khu phố của bạn mỗi sáng sau khi ăn sáng.
- Đi cầu thang bộ thay vì thang máy khi bạn có thể.
- Nếu bạn không có 30 phút liên tục để tập thể dục , hãy chia nhỏ thành các buổi tập từ 10 đến 15 phút một vài lần mỗi ngày.
Tập thể dục góp phần giảm đột quỵ.
Điều trị bệnh tiểu đường
Lượng đường trong máu cao sẽ làm hỏng các mạch máu theo thời gian, khiến các cục máu đông dễ hình thành bên trong chúng.
Việc cần làm:
- Kiểm soát lượng đường trong máu.
- Theo dõi lượng đường trong máu của bạn theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Sử dụng chế độ ăn uống, tập thể dục và thuốc để giữ lượng đường trong máu của bạn trong phạm vi khuyến nghị.
Bỏ thuốc lá
Hút thuốc làm tăng tốc độ hình thành cục máu đông theo một số cách khác nhau. Nó làm đặc máu của bạn và làm tăng lượng mảng bám tích tụ trong động mạch. Cùng với chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên, cai thuốc lá là một trong những cách thay đổi lối sống mạnh mẽ sẽ giúp bạn giảm nguy cơ đột quỵ đáng kể.
Việc cần làm:
- Bỏ thuốc lá.
- Nhờ bác sĩ tư vấn cách bỏ thuốc phù hợp nhất.
- Sử dụng các phương tiện hỗ trợ cai thuốc lá, chẳng hạn như thuốc hoặc miếng dán nicotine, tư vấn hoặc thuốc. Đừng bỏ cuộc. Hầu hết những người hút thuốc cần cố gắng bỏ thuốc lá vài lần. Hãy xem mỗi nỗ lực như đưa bạn đến gần hơn một bước để đánh bại thói quen thành công.