Cô gái 23 tuổi teo chân tay, bụng to vì thuốc xịt mũi

TS Nguyễn Quang Bảy - Trưởng khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh nhân là cô gái 23 tuổi sống ở Hà Nội đến khám vì thấy mặt tròn và mệt. Bác sĩ Bảy thấy bệnh nhân biểu hiện mặt tròn, bụng to, chân tay teo, cao 1 m50, nặng 57kg... đặc biệt bụng và đùi rất nhiều vết rạn da màu đỏ. Đây là những dấu hiệu điển hình của Hội chứng Cushing do dùng thuốc Glucocorticoid kéo dài.

Hỏi kỹ người bệnh mới biết cô gái bị ngạt mũi vài năm và thường xuyên phải dùng thuốc xịt mũi. Cứ ngạt mũi là cô lại dùng thuốc xịt, trung bình 3-4 lầnngày. Kiểm tra, các bác sĩ phát hiện thuốc bệnh nhân sử dụng có thành phần Dexamethasone là loại corticoid rất mạnh. Nếu dùng kéo dài loại thuốc này thì dễ gây ra nhiều biến chứng như suy thượng thận, đái tháo đường, tăng huyết áp, loãng xương, loét dạ dày, rối loạn tâm thần... Với trường hợp này, thuốc còn có thể là nguyên nhân gây lùn và lão hóa sớm.

Corticoid (hay corticosteroid) là nhóm hoạt chất có tác dụng kháng viêm mạnh, chống dị ứng, ức chế miễn dịch, thường được sử dụng để điều trị cho nhiều bệnh lý khác nhau. Sử dụng Corticoid với liều lượng vừa phải trong một thời gian nhất định sẽ không gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cơ thể. Tuy nhiên, việc lạm dụng Corticoid sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ khác nhau như làm loãng xương, tăng huyết áp, gây huyết khối làm nghẽn mạch, có thể gây loét dạ dày, làm giảm sự đề kháng của cơ thể dễ dẫn đến nhiễm trùng.

Đặc biệt, nếu dùng Corticoid thời gian dài sẽ có nguy cơ teo tuyến thượng thận do tuyến này quen với tình trạng thuốc trong cơ thể sẽ ngưng hoạt động, không còn duy trì chức năng nội tiết.

Corticoid giữ nước và natri trong cơ thể gây phù nề, rối loạn chuyển hóa lipid và làm đọng mỡ lại ở trên mặt, cổ và lưng, nên người dùng thuốc lâu ngày sẽ béo phì nhưng thật ra cơ thể lại bị teo cơ (đây là các biểu hiện trong hội chứng có tên là Cushing).