Người miền Tây khá phóng khoáng, thoải mái mà cũng có phần dễ dãi, xuề xòa trong giao tiếp, sinh hoạt. Chính tính cách ấy đã ảnh hưởng đến phong cách trong ẩm thực. Nhờ được kế thừa, phát huy và liên tiếp khám phá, sáng tạo mà văn hóa ẩm thực ở miền Tây ngày càng phong phú, đa dạng. Từ đó, miếng ăn và “thói ăn” của người miền Tây có những cái rất riêng.
1. Các món ăn chủ yếu được nấu từ nguyên liệu tươi sống
Do điều kiện tự nhiên ở vùng đồng bằng sông nước, tài nguyên nông nghiệp phong phú dồi dào nên người miền Tây có rất nhiều món ăn và cách ăn đa dạng. Với nhiều cách chế biến, từ thô sơ mộc mạc đến phức tạp cầu kỳ, nhưng hầu hết thức ăn đều được nấu từ thực phẩm tươi sống đánh bắt tại chỗ.
2. Chủ yếu ăn cá, tôm, lươn, trạch
Các món ăn cơm hàng ngày của người miền Tây thông thường là cá, tôm, lươn, trạch,... là những thứ dễ kiếm, ít chất béo, dễ tiêu hóa. Không phải chỉ riêng ở nông thôn mà ngay trong các thành phố, thị xã, trong các bữa tiệc ở nhà hàng cũng không vắng mặt được các món này.
Người miền Tây có câu: "Không gì ngon bằng cơm với cá / Không có tình yêu nào bằng má với con", câu này đã nói lên sự yêu thích, quý trọng nguồn thực phẩm chủ yếu là cá của họ.
3. Khẩu vị đa dạng
Về khẩu vị người Tây Nam Bộ nói chung là thích ăn cay (dùng tiêu ớt, gừng, tỏi, sả... làm giảm bớt mùi tanh của cá, lươn, ếch, rùa, rắn); ưa ăn món mặn (các loại mắm, cá khô...); thích ăn chua (canh chua, dưa chua...); ưa ăn chát (bắp chuối, chuối chát, trái bần, lá điều, đọt vừng) và thích ăn đắng (khổ quả, rau đắng đất, mật cá lóc, mật cá kèo...)
4. Món ăn yêu thích là mắm
Người Tây Nam Bộ thích nhất là mắm đồng với các loại cá được muối phổ biến là sặc, lóc, trê, rô, chốt, linh, tôm, tép... Mắm trữ lâu ngày càng ngon, lúc đó vừa có mắm cá để ăn, vừa có nước mắm làm nước chấm với hương vị đặc biệt hơn nước mắm biển.
5. Mắm còn được coi là món ăn "cứu đói"
Năm bảy chục năm về trước, lúc nguồn thực phẩm tự nhiên còn dồi dào, trong mỗi gia đình người dân ở nông thôn, nhà nào cũng dự trữ đôi ba khạp, hũ mắm cá đồng. Vào đầu mùa mưa, cá con mới nở, khó kiếm thức ăn nên bà con nông dân thường ăn mắm chưng với bí rợ hầm nước cốt dừa, đơn giản mà ngon đến lạ lùng.