Trong Triển lãm Quốc phòng Thế giới 2024, được tổ chức từ ngày 4 đến ngày 8/2 tại Ả Rập Xê-út. Alexander Mikheyev, Giám đốc điều hành của Rosoboronexport, cơ quan quốc phòng nhà nước của Nga đã tuyên bố rằng, Ả Rập Xê-út đang quan tâm đến việc mua hệ thống súng phun lửa hạng nặng TOS-1A. Hệ thống này, còn được gọi là bệ phóng tên lửa nhiệt áp, là loại vũ khí đang được nhiều quốc gia quan tâm do khả năng hủy diệt đáng gờm trên chiến trường.
TOS-1A là một vũ khí quan trọng của Nga và được sử dụng trong nhiều cuộc xung đột, đặc biệt là trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga đã công bố một số video trên mạng xã hội, cho thấy sự hiệu quả của dòng TOS trong cuộc xung đột đang diễn ra. Thứ vũ khí này cho thấy khả năng hủy diệt đáng sợ, đặc biệt là chống lại các vị trí kiên cố của đối phương.
Cùng với TOS-1A, Nga đã giới thiệu hệ thống phóng tên lửa nhiệt áp thế hệ thứ ba, TOS-3, có biệt danh là “Dragon”. TOS-3 là một cải tiến so với các phiên bản trước, nó là kết hợp giữa hệ thống phóng của TOS-2 nhưng được gắn trên khung gầm bánh xích xe tăng tương tự như TOS-1A. Sự phát triển này nhấn mạnh cam kết của Nga trong việc tăng cường hệ thống súng phun lửa hạng nặng, cho cả mục đích sử dụng trong nước và xuất khẩu quốc tế.
Một bệ phóng TOS-1A của Nga trên chiến trường Ukraine.
Sự “nổi tiếng” của TOS-1A
Việc Nga sử dụng TOS-1A ở Ukraine đã gây được nhiều sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Việc triển khai hệ thống này tại các khu vực xung đột nhấn mạnh tính hiệu quả của nó trong chiến tranh, đặc biệt là trong việc vô hiệu hóa sinh lực và các công sự của đối phương. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia phương Tây, việc sử dụng loại vũ khí mạnh mẽ như vậy đã làm dấy lên mối lo ngại về thương vong dân sự và tác động nhân đạo rộng hơn.
Sự quan tâm của Ả Rập Xê-út đối với hệ thống TOS-1A cho thấy xu hướng tăng cường khả năng quân sự bằng vũ khí tiên tiến trên thế giới ngày càng gia tăng. Việc các quốc gia ở các khu vực bất ổn mua lại những hệ thống như vậy có thể làm thay đổi cán cân sức mạnh quân sự và ảnh hưởng đến động lực an ninh trong khu vực.
Hệ thống súng phun lửa hạng nặng TOS-1A được biết đến với vai trò đặc biệt trên chiến trường, đây là một vũ khí quân sự phức tạp, là sự kết hợp giữa khả năng sát thương lớn bằng vũ khí nhiệt áp với tính cơ động và khả năng bảo vệ của khung xe bọc thép.
Được phát triển ở Nga, TOS-1A được gắn trên khung gầm của xe tăng T-72, mang lại lớp giáp bảo vệ an toàn cho người điều khiển. Hệ thống này được thiết kế để phóng tên lửa 220mm trang bị đầu đạn nhiệt áp, có khả năng tạo ra các vụ nổ và sóng xung kích tàn khốc trên diện rộng.
Chức năng chính của TOS-1A là tấn công các công sự, quân nhân và xe bọc thép hạng nhẹ của đối phương, khiến nó trở thành một công cụ đáng gờm trong việc đột phá các vị trí cố thủ. Tầm bắn hiệu quả của nó là khoảng 6 km, cho phép tên lửa tấn công từ khoảng cách xa giúp giảm thiểu nguy cơ bị bắn trả.
Với khả năng tạo ra một làn sóng áp suất cùng nhiệt độ cao, TOS-1A có thể xóa sổ nhanh chóng lực lượng phòng thủ và các công trình kiên cố, khiến nó trở thành một tài sản quan trọng trong các hoạt động vũ trang phối hợp của Quân đội Nga.
Hệ thống súng phun lửa TOS-1A của Nga.
Quan hệ giữa Nga và Ả Rập Xê-út
Mối quan hệ giữa Nga và Ả Rập Xê-út trong lĩnh vực quốc phòng đang phát triển, được đánh dấu bằng việc tăng cường đối thoại và các thỏa thuận tiềm năng thể hiện lợi ích chung trong việc tăng cường hợp tác quân sự và kỹ thuật.
Sự quan tâm của Ả Rập Xê-út trong việc mua các hệ thống như TOS-1A làm nổi bật một khía cạnh quan trọng của mối quan hệ này, cho thấy mong muốn của quốc gia này trong việc đa dạng hóa khả năng quân sự của mình bằng các loại vũ khí tiên tiến.
Về phần mình, Nga rất muốn mở rộng thị trường quốc phòng, cung cấp các thiết bị quân sự tối tân cho các quốc gia muốn nâng cấp kho vũ khí của mình. Việc quan tâm đến TOS-1A của Ả Rập Xê-út không chỉ thể hiện sự tin tưởng vào công nghệ quân sự của Nga, mà còn chỉ ra một chiến lược rộng lớn hơn nhằm tăng cường khả năng phòng thủ quốc gia bằng các loại vũ khí chuyên dụng và hiệu quả cao.
Mối quan hệ quốc phòng đang phát triển giữa Nga và Ả Rập Xê-út phản ánh xu hướng lớn hơn trong buôn bán vũ khí quốc tế, nơi các quốc gia tìm cách thiết lập quan hệ đối tác có thể mang lại cho họ lợi thế về công nghệ quân sự và khả năng chiến lược.
Đối với Nga, Ả Rập Xê-út đại diện cho một đối tác quan trọng ở Trung Đông, khu vực mà Moskva đang tìm cách khẳng định ảnh hưởng và mở rộng danh mục xuất khẩu quốc phòng của mình. Đối với Ả Rập Xê-út, việc mua các hệ thống tiên tiến như TOS-1A phù hợp với mục tiêu đảm bảo an ninh quốc gia và duy trì khả năng răn đe trước các mối đe dọa.