06:20 01/01/2025
Sao Việt
Đứng trước nhiều khó khăn sau khi Liên Xô tan rã, phòng thiết kế Sukhoi quyết định chế tạo máy bay chở khách KR-860 “Wings of Russia” cùng với kỳ vọng có thể chuyển hướng sang sản xuất các dòng máy bay có giá trị thương mại cao hơn.
Nga đã đem một mô hình hình tỷ lệ 1/24 của cỗ máy bay này đến giới thiệu tại Triển lãm Hàng không Paris năm 1999. Nếu được chế tạo, KR-860 sẽ là chiếc máy bay chở khách lớn nhất, rộng nhất và nặng nhất thế giới.
Mô hình thiết kế KR-860 được Sukhoi giới thiệu vào đầu những năm 1990. (Ảnh: RT)
Kế hoạch của Sukhoi
Theo đánh giá của Sukhoi khi đó, họ cần một mẫu máy bay chở khách thương mại để có thể giảm bớt sự phụ thuộc vào các hợp đồng chế tạo máy bay quân sự, bên cạnh đó thị trường hàng không dân dụng đầu năm những năm 1990 được đánh giá sẽ tăng trưởng mạnh từ 9-12% mỗi năm. Do đó thị trường sẽ cần tới các máy bay cỡ lớn hai tầng có thể chở theo nhiều hành khách cùng lúc.
Chuyên gia hàng không Alexei Vlasov cho biết, ở thời điểm đó không chỉ Sukhoi mà nhiều hãng chế tạo máy bay khác trên thế giới cũng đang khởi động kế hoạch sản xuất các máy bay chở khách cỡ lớn hai tầng. Nếu như người Mỹ có dòng máy bay Boeing-747 thì châu Âu lại có máy báy Airbus A380. Sukhoi cảm thấy bản thân không thể đứng ngoài cuộc nếu không muốn bị tụt lại phía sau.
Cũng theo Vlasov, Sukhoi và nhiều công ty chế tạo máy bay khác của Nga phải trải qua thời kỳ khó khăn sau khi Liên Xô tan rã, họ cần đến một dự án máy bay thương mại thành công để công ty không rơi vào cảnh phá sản. Máy bay chở khách hai tầng được lựa chọn khi thiết kế này đang là xu hướng trên thị trường vào thời điểm đó.
Để có thể tăng tối đa khả năng chở khách trên KR-860, các kỹ sư Sukhoi muốn mỗi hàng ghế của chiếc máy bay này phải có ít nhất 12 chỗ ở khoang chính và 9 chỗ mỗi hàng trên tầng thứ 2. Điều này sẽ giúp KR-860 có thể chở theo tối đa 860 hành khách mỗi chuyến hoặc tổng trọng lượng lên tới 650 tấn.
Thiết kế của KR-860 với mỗi hàng ghế có ít nhất 12 chỗ ngồi, cánh của máy bay cũng có thể gấp lại để rút gọn sải cánh. (Ảnh: RT)
Cùng với khả năng chở khách ấn tượng, sải cánh của KR-860 dài đến 88 mét nên cần sử dụng đường băng và nhà chứa lớn hơn. Vì vậy, các nhà thiết kế quyết định làm phần cánh gập lại được và giảm độ dài xuống còn 64 m.
Chiếc máy bay có thể đạt tốc độ khoảng 1.000 km/h và chặng bay lên đến 15.000km. Nó còn có phiên bản KR-860T được đề xuất sử dụng như một tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) trên không cho các vùng Cực Bắc.
Mọi chi tiết đều hoàn hảo trên bản vẽ, nhưng cuối cùng, vì sao Sukhoi lại từ bỏ dự án này?
KR-860 bị quên lãng
Lý do KR-860 bị chìm vào quên lãng hóa ra rất đơn giản là do khủng hoảng kinh tế.
Để tạo ra một chiếc máy bay như vậy, công ty phải thiết lập một chuỗi sản xuất khổng lồ hoàn toàn mới để chế tạo động cơ, khung máy bay, nhà xưởng riêng cũng như hàng loạt thiết bị khác. Nước Nga không đủ tiềm lực để theo đuổi một dự án tham vọng như KR-860 vào những năm 1990. Theo chuyên gia Vlasov, một dự án như vậy đòi hỏi đầu tư hàng tỷ USD và hồi đó Sukhoi không đủ năng lực chi trả.
Theo ông, Sukhoi không thể triển khai sản xuất loại máy bay này vì ban đầu họ không nhận trợ cấp của chính phủ để phát triển toàn diện. Đây chính là nguyên nhân tại sao họ từ bỏ dự án máy bay dân dụng lớn nhất thế giới.
Mô hình thiết kế của KR-860.
Ước tính, dự án chế tạo máy bay dân dụng lớn nhất thế giới KR-860 có chi phí lên đến 10 tỷ USD và được đặt mục tiêu sản xuất chiếc đầu tiên trước năm 2000. Mỗi chiếc được định giá từ 160 - 200 triệu USD.
Nhược điểm của máy bay chở khách hai tầng
Mặc dù Sukhoi không chế tạo phiên bản máy bay hai tầng riêng nhưng các đối thủ nước ngoài đã đưa một số mẫu máy bay như vậy ra thị trường, trong số đó phải kể đến Airbus A380 và Boeing 747.
Chi phí bảo trì của Airbus A380 và Boeing 747 rất tốn kém. Chúng cũng cần nhiều thời gian để chuẩn bị kỹ thuật trước mỗi chuyến bay.
“Phải mất hai tiếng rưỡi để chuẩn bị cho mỗi chiếc cất cánh. Cần cho hành khách và hành lý cũ rời khỏi máy bay, tiếp nhiên liệu, kiểm tra hành lý và chất chúng vào khoang trước khi cho hành khách mới lên. Tất cả đều mất rất nhiều thời gian. Để so sánh, các thủ tục tương tự cho một máy bay 200 hành khách là khoảng 40 phút. Nói một cách đơn giản, việc sản xuất những chiếc máy bay nhỏ hơn lại có lợi về mặt kinh tế”, chuyên gia Vlasov nhấn mạnh
Hiện nay, các hãng hàng không đang từ bỏ những sản phẩm tương tự của KR-860 là Airbus A380 và Boeing 747. Những chiếc Airbus đầu tiên sản xuất ở châu Âu cách đây 20 năm đã bị cắt thành phế liệu. Trong khi các máy bay Boeing 747 đang được hoán cải thành máy bay vận tải quân sự.
Ông Alexei Vlasov tin rằng Nga đã không bỏ lỡ bất cứ cơ hội nào và thậm chí còn được hưởng lợi từ quyết định không sản xuất máy bay KR-860. Không tốn chi phí đầu tư, trong khi bí quyết công nghệ vẫn được giữ lại.
Chuyên gia này kết luận: “Chúng tôi đã sản xuất tài liệu kỹ thuật cho các động cơ máy bay thời đại mới mà sau này được sử dụng trong chế tạo máy bay quân sự Sukhoi và máy bay chở khách Sukhoi Superjet 100”.