Vì sao giá cà phê tăng điên cuồng, cao nhất lịch sử?

Ngày 24/4, giá cà phê tiếp tục tăng thêm 2.000 - 3.000 đồng/kg và đang ở mức cao kỷ lục mới. Hiện giá cà phê trung bình ở các tỉnh Tây Nguyên là 128.700 đồng/kg, giá cao nhất tại Đắk Nông và Đắk Lắk là 129.000 đồng/kg.

Trước mùa vụ, các doanh nghiệp dự báo giá cà phê cao nhất sẽ ở mức 50.000 đồng/kg. Nhưng đến nay giá đã sắp chạm 130.000 đồng/kg.

Trả lời VTC News, ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam cho biết, nguyên nhân chính là do sản lượng cà phê tồn kho từ niên vụ cũ của Việt Nam thấp nhất trong lịch sử. Những năm trước, năm nào Việt Nam cũng tồn kho khoảng 120.000 - 150.000 tấn. Tuy nhiên, niên vụ 2023, sản lượng tồn kho rất thấp, chỉ bằng 50% so với những năm trước đó.

Trong khi đó, sản lượng của niên vụ 2023 - 2024 cũng ước tính giảm 10% so với niên vụ trước.

Giá cà phê tăng cao đột biến. (Ảnh minh họa: Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam).

Tình hình thời tiết khô hạn ở những vùng trồng cà phê đang diễn ra không chỉ riêng với Việt Nam mà ở tất cả các vùng cà phê trên toàn cầu, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino. Tình hình này đã tác động xấu đến năng suất và sản lượng cà phê, nhất là cà phê Robusta.

Ngoài ra, theo ông Hải, giá cà phê trong nước tăng cao thời gian qua bởi vì trên thế giới giai đoạn này chỉ có Việt Nam thu hoạch. Indonesia thì thu hoạch khoảng tháng 4-5, còn Brazil thu hoạch vào tầm tháng 7.

Một nguyên nhân khác được ông Nguyễn Nam Hải chỉ ra là do căng thẳng chính trị trên thế giới đã đẩy chi phí vận chuyển tăng cao khi hàng hóa phải vận chuyển đường vòng. Trong khi đó, hơn 50% sản lượng cà phê của Việt Nam được xuất khẩu sang châu Âu.

Tuy nhiên, ông Hải cũng nhận định, giá cà phê cao còn do yếu tố đầu cơ chứ không hoàn toàn là hàng thực. “Trên sàn giao dịch, khi có nhiều người mua thì sẽ dẫn đến nguy cơ hàng ảo nhiều vì qua nhiều công đoạn và thương lái khác nhau. Trong khi đó, giá cà phê phụ thuộc vào 2 sàn giao dịch gồm: Robusta phụ thuộc vào sàn London, còn Arabica thì phụ thuộc vào sàn New York”, ông Hải giải thích.

Trong khi đó, nhận định về giá cà phê trong nước tăng vượt qua dự báo của nhiều người, chuyên gia Nguyễn Quang Bình cảnh báo tình trạng này có thể gây ra nhiều rủi ro và căng thẳng trong ngành cà phê, khiến nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với sự khan hiếm nguồn cung và áp lực tài chính.

Còn theo ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giá cà phê tăng cao sẽ có 2 mặt cả tích cực và tiêu cực. Tích cực là người tích trữ cà phê sẽ có lợi. Còn mặt tiêu cực là thuộc về các nhà chế biến và xuất khẩu. Ví dụ, có những hợp đồng trước đó có thể được ký với giá thấp. Nhưng hiện nay giá cao và nguồn cung ít nên việc thu mua, xuất khẩu rất vất vả và lợi nhuận thấp. 

Kết thúc phiên giao dịch gần nhất, giá cà phê Robusta tại London giao tháng 5/2024 tăng 98 USD/tấn, ở mức 4.225 USD/tấn, giao tháng 7/2024 giảm 16 USD/tấn, ở mức 4.117 USD/tấn.

Giá cà phê Arabica giao tháng 7/2024 giảm 5,8 cent/lb, ở mức 221,85 cent/lb, giao tháng 9/2024 giảm 5,65 cent/lb, ở mức 220,1 cent/lb.

Giá cà phê sàn London diễn biến trái chiều, trong khi Arabica giảm. Cà phê sàn New York giảm do mua khống quá nhiều trước đó