Ngày 29/1, Tòa án tối cao Hong Kong (Trung Quốc) đã ra lệnh thanh lý tài sản của tập đoàn China Evergrande, động thái mở ra một giai đoạn mới và khó lường đối với số phận của nhà phát triển nặng nợ nhất thế giới.
Thẩm phán Linda Chan cho biết trong phán quyết của mình: "Đã quá đủ rồi! Phiên điều trần đã kéo dài một năm rưỡi và công ty vẫn chưa thể đưa ra đề xuất cụ thể để tái cơ cấu khoản nợ 328 tỷ USD của mình".
Những căn biệt thự dang dở tại dự án Ocean Flower của Tập đoàn China Evergrande tại Hải Nam, Trung Quốc. (Ảnh: SCMP)
Cổ phiếu của China Evergrande lao dốc sau lệnh thanh lý. Cụ thể, cổ phiếu Evergrande Group giảm 21% xuống tại Hong Kong, trong khi cổ phiếu Evergrande New Energy Vehicle Group giảm 18% , và cổ phiếu Evergrande Property Services Group Limited giảm 2,5%. Cổ phiếu của China Evergrande và các chi nhánh niêm yết đã phải dừng giao dịch.
Hiện tại, các nhân viên quản lý tài sản lâm thời sẽ tiếp quản công việc quản lý và xử lý các vấn đề của China Evergrande. Điều này bao gồm việc đàm phán tái cơ cấu nợ với các chủ nợ và kiểm soát tài sản, sổ sách và hồ sơ của tập đoàn, theo đúng quy trình thanh lý tại Hong Kong.
Có hai nhóm chủ nợ chính yêu cầu chia tài sản của Evergrande. Đội ngũ pháp lý của công ty đã đề xuất một "phương án một nhóm" để xử lý nợ với cả hai nhóm, nhưng không thành công.
Tòa án cho biết, mỗi chủ nợ cần phải hoàn thành và gửi biểu mẫu xác nhận nợ cho các nhân viên quản lý tài sản lâm thời. Họ cũng có thể yêu cầu các thanh tra viên tổ chức các cuộc họp để cập nhật thông tin về tiến độ tái cơ cấu.
Nhân viên tại Hong Kong của Evergrande cũng có thể yêu cầu một số khoản lương và phí chưa thanh toán từ Quỹ Bảo vệ Tiền lương khi Phá sản, theo các quy định liên quan.
Trong một tuyên bố, ông Xiao En, Phó chủ tịch điều hành của Evergrande, khẳng định: "Công ty sẽ đảm bảo hoạt động bình thường theo quy định của pháp luật và bảo vệ quyền lợi của các chủ nợ trong và ngoài nước. Chúng tôi sẽ tiếp tục trao đổi và hợp tác với các nhân viên quản lý tài sản để giải quyết nợ của tập đoàn theo đúng quy trình liên quan và thông lệ quốc tế".
Tuy nhiên, lệnh của tòa án phải đối mặt với những thách thức liên thẩm quyền vì hầu hết tài sản của công ty đều nằm ở Trung Quốc đại lục. Theo báo cáo thường niên năm 2022, China Evergrande có hơn 1.200 dự án ở các giai đoạn phát triển khác nhau, từ gần hoàn thành đến đang xây dựng. Ông Xiao cho biết, chủ đầu tư sẽ “kiên trì thúc đẩy” để đảm bảo những ngôi nhà đang được xây dựng sẽ được giao cho người mua.
Ông Lance Jiang, đối tác tại Ashurst LLP, cho biết: "Thị trường sẽ theo dõi sát sao những gì mà các nhân viên quản lý tài sản có thể làm sau khi được bổ nhiệm, đặc biệt là liệu họ có thể được công nhận bởi bất kỳ tòa án nào trong số 3 tòa án được chỉ định tại Trung Quốc theo Thỏa thuận năm 2021 về Hợp tác Xử lý Phá sản xuyên biên giới giữa đại lục và Hong Kong hay không".
Ông nói thêm: "Nếu không được công nhận bởi bất kỳ tòa án nào được chỉ định tại Trung Quốc đại lục, quyền thực thi của các nhân viên quản lý tài sản đối với tài sản trong nước sẽ rất hạn chế".
Phán quyết hôm nay đã chấm dứt chuỗi những lần Evergrande được "cứu sống" tạm thời, khi liên tục thuyết phục chính quyền gia hạn thời gian để xử lý nợ. Lần trì hoãn thứ 7 diễn ra vào ngày 4/12, khi các chủ nợ bất ngờ không thúc đẩy việc thanh lý.
Sau đó, một nhóm chủ nợ nước ngoài nắm giữ hơn 6 tỷ USD trái phiếu nước ngoài đã đâm đơn yêu cầu thanh lý công ty.
"Kế hoạch tái cơ cấu nợ mà đội ngũ Evergrande hứa hẹn đã không thành hiện thực, vậy tại sao công ty vẫn tiếp tục yêu cầu hoãn lại thêm?", Thẩm phán Linda Chan nói tại phiên toà.
Vụ kiện được khởi xướng vào tháng 6/2022 bởi Top Shine Global, công ty do ông Lin Ho-man làm cổ đông chi phối, nhằm thu hồi 862,5 triệu đô la Hong Kong (tương đương 110,4 triệu USD) từ một khoản đầu tư sai lầm vào China Evergrande trong tháng 3/2021.
China Evergrande từng là một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc. Nhưng trong vài năm trở lại đây, gã khổng lồ bất động sản này chìm vào khủng hoảng và vỡ nợ vào năm 2021 với số tiền lên tới hơn 328 tỷ USD.