Nhiều điểm mới trong công tác quyết toán và kiểm toán Ngân sách Nhà nước

Sáng 12/12, Vụ Tài chính- Kinh tế ngành (Bộ Tài chính) phối hợp Kiểm toán Nhà nước tổ chức hội nghị triển khai công tác quyết toán và kiểm toán Ngân sách Nhà nước của các Bộ, cơ quan trung ương theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2025.

Phát biểu khai mạc, ông Chu Đức Lam - Vụ trưởng Vụ Tài chính - Kinh tế ngành khẳng định, Luật Ngân sách Nhà nước năm 2025 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ năm ngân sách 2026. Việc sửa đổi Luật Ngân sách Nhà nước sẽ củng cố vững chắc, tạo động lực quản lý, phân bổ và sử dụng ngân sách, nhiều nội dung được sửa đổi có ý nghĩa đến công tác quyết toán, kiểm toán ngân sách của các bộ, cơ quan trung ương. 

Hội nghị sẽ giúp các bộ, cơ quan trung ương kịp thời cập nhật những quy định mới tại Luật Ngân sách Nhà nước năm 2025 để từ đó triển khai công tác quyết toán Ngân sách Nhà nước hằng năm được kịp thời, hiệu quả.

Cũng theo ông Chu Đức Lam, hội nghị tập trung vào 3 nhóm nội dung chính như: Phổ biến cập nhật vào những điểm mới trong quy trình nghiệp vụ của luật, xét duyệt, thẩm định và tổng hợp; trao đổi những khó khăn vướng mắc thường gặp khi phân bổ sử dụng ngân sách; chia sẻ thực tiễn để nâng cao công tác quyết toán; trao đổi về công tác tổ chức kiểm toán việc quản lý sử dụng Ngân sách Nhà nước và báo cáo sử dụng Ngân sách Nhà nước trong bối cảnh mới.

Trình bày tham luận về công tác xét duyệt và tổng hợp các quyết toán Ngân sách Nhà nước của các Bộ, cơ quan Trung ương theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2025, bà Vũ Thị Hải Yến - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính - Kinh tế ngành cho biết, về xét duyệt quyết toán Ngân sách Nhà nước năm đã sửa đổi, bổ sung quy định trách nhiệm của đơn vị dự toán ngân sách cấp trên trực tiếp xét duyệt quyết toán đối với đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc để tăng cường phân cấp, làm rõ trách nhiệm của các đơn vị dự toán ngân sách, khắc phục tình trạng chồng chéo trong việc xét duyệt quyết toán, đảm bảo rút ngắn thời gian tổng hợp quyết toán.

Về thẩm định quyết toán của cơ quan tài chính các cấp: Bỏ quy định về xét duyệt/thẩm định quyết toán của cơ quan tài chính các cấp và thay bằng kiểm tra, tổng hợp quyết toán Ngân sách Nhà nước đơn vị dự toán cấp I; kiểm tra về tính đầy đủ, khớp đúng giữa các số liệu quyết toán với xác nhận của Kho bạc Nhà nước đối với đơn vị dự toán cấp I, đồng thời là đơn vị sử dụng ngân sách. Đồng thời, quy định nội dung kiểm tra quyết toán ngân sách Nhà nước của đơn vị dự toán cấp I để tăng cường vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị dự toán cấp I nhằm rút ngắn thời gian tổng hợp quyết toán ngân sách Nhà nước…

Về phân cấp, phân quyền, bổ sung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan khác ở trung ương, thủ trưởng đơn vị dự toán ngân sách về trách nhiệm giải trình liên quan đến lập, phân bổ, điều hành và quyết toán ngân sách Nhà nước khi được yêu cầu.

Về cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục, trong quá trình quyết toán ngân sách Nhà nước đã đơn giản hóa và giảm thủ tục, quy trình kiểm tra và nội dung, thủ tục xét duyệt quyết toán của cơ quan tài chính và đơn vị dự toán cấp I, bỏ thủ tục thẩm định quyết toán của cơ quan tài chính cấp trên đối với ngân sách cấp dưới trực tiếp ở địa phương.

Theo ông Lê Đình Thăng - Kiểm toán viên, kiểm toán trưởng chuyên ngành 2 (Kiểm toán Nhà nước), lần đầu tiên có hội nghị 3 bên (phân phối, giám sát và sử dụng quản lý tài chính Nhà nước). Trong quá trình kiểm toán trước đây thường có vài ý kiến khác nhau cần phải thống nhất. Luật Ngân sách Nhà nước đã có nhiều thay đổi, lịch biểu ngân sách thay đổi đòi hỏi công tác quyết toán chạy theo vấn đề đó; một số quy trình nghiệp vụ thay đổi; lịch biểu kiểm toán cũng thay đổi theo. Điều này đòi hỏi có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ ngành, cơ quan Trung ương bởi đây là vấn đề cốt lõi, là hệ thống thông tin tài chính quốc gia…