Ngành y tế Việt Nam đang đứng trước thời khắc quan trọng để bứt phá, với mục tiêu không chỉ chăm sóc sức khỏe toàn dân mà còn hội nhập sâu rộng với thế giới. Tại Diễn đàn “Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế” (HIF 2025), Phó Thủ tướng Lê Thành Long khẳng định: “Đã đến lúc y tế Việt Nam cần một bước chuyển mình toàn diện để phát triển bền vững, công bằng và hiện đại”.
Theo Phó Thủ tướng, chuyển đổi số là động lực then chốt. Ngành Y tế cần đẩy mạnh ứng dụng bệnh án điện tử, đơn thuốc điện tử, liên thông dữ liệu y tế - bảo hiểm và triển khai công nghệ mới như AI, blockchain, IoT. Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực nghiên cứu y học, đặc biệt trong công nghệ sinh học và giám sát dịch bệnh.
Phát triển công nghiệp dược nội địa, thúc đẩy sản xuất thuốc, vaccine và thiết bị y tế cũng là một trong năm định hướng trọng tâm. Chính phủ sẽ tạo điều kiện để các doanh nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao và tăng cường hợp tác quốc tế, hướng tới hệ sinh thái y tế số hiện đại.
Phó Thủ tướng Lê Thành Long phát biểu tại diễn đàn.
Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch tập đoàn FPT cho rằng y tế là một trong những ngành mũi nhọn giúp Việt Nam hiện thực hóa khát vọng trở thành nước phát triển vào năm 2045.
Theo ông, ba đột phá cần thiết gồm: cải cách thể chế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng cường hợp tác công – tư.
Về thể chế, ông đề xuất từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, chuyển sang coi cơ chế là lợi thế cạnh tranh quốc gia. “Người dân Việt Nam phải được tiếp cận thuốc mới nhanh như người dân Mỹ, Nhật”, ông Bình nói và cho biết mục tiêu là nâng tỷ lệ tiếp cận thuốc mới từ 9% lên 51% như Nhật Bản.
Về sáng tạo, ông nhận định Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm thử nghiệm lâm sàng dựa trên AI. Với một triệu kỹ sư công nghệ thông tin và 500.000 nhân lực đang hướng tới kỹ năng AI, đó là nền tảng để tiến nhanh trong ngành dược phẩm và y tế số.
Về hợp tác công – tư, cần xây dựng nền tảng dữ liệu chung kết nối bệnh viện, công ty dược, bác sĩ và dược sĩ. Đội ngũ nhân lực tương lai phải vừa giỏi công nghệ, vừa hiểu y học.
Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT.
Ông Hoàng Việt Anh, Chủ tịch FPT Digital, cho rằng GenAI sẽ là cú hích lớn với ngành dược. Giai đoạn 2024–2029, công nghệ này có thể tạo ra giá trị 60–110 tỷ USD mỗi năm, giúp rút ngắn thời gian nghiên cứu thuốc từ 5–6 năm xuống chỉ còn một năm, đồng thời tiết kiệm 70% chi phí thử nghiệm.
Lộ trình AI cho ngành dược Việt Nam đã được FPT đề xuất: Năm 2025, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung, thí điểm AI Lab cho thử nghiệm lâm sàng; Năm 2026, ứng dụng blockchain chống thuốc giả; Năm 2027, giảm 20% thời gian thử nghiệm thuốc mới; Năm 2028, đưa Việt Nam trở thành AI hub trong lĩnh vực dược phẩm tại ASEAN.
Ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ FPT, cho rằng AI có thể tạo ra bước nhảy vọt trong chăm sóc sức khỏe bằng cách cá nhân hóa dịch vụ y tế. Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến cho các trung tâm thử nghiệm thuốc hiện đại nếu xây dựng được hệ thống dữ liệu y tế tập trung và ứng dụng AI phân tích.
Ngoài ra, các mô hình khám chữa bệnh kiểu mới như bệnh viện từ xa sẽ góp phần khắc phục bất cập của y tế cơ sở và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ cho người dân ở vùng sâu, vùng xa.
Việt Nam hiện đối mặt với bài toán già hóa dân số (dự kiến 25% vào năm 2040) và tỷ lệ bệnh không lây nhiễm cao (77%). Cùng với sự chênh lệch trong tiếp cận y tế giữa các khu vực, đây là gánh nặng lớn cho ngân sách và hệ thống y tế. Do đó, việc kiến tạo hệ sinh thái y tế số – hiện đại, hiệu quả, công bằng – là nhu cầu cấp thiết.
Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW và các mục tiêu phát triển đến 2045, y tế không chỉ là trụ cột an sinh mà còn là nền tảng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
“FPT sẵn sàng đồng hành cùng ngành y tế, hợp tác với startup, doanh nghiệp và đơn vị AI hàng đầu thế giới để giải các bài toán bằng công nghệ”, ông Vũ Anh Tú khẳng định.
Các chuyên gia nhìn nhận, bài toán y tế Việt Nam không chỉ nằm ở bệnh viện, bác sĩ, thuốc men – mà còn nằm ở công nghệ, dữ liệu và cách tư duy mới.