Giun đất là loài sinh vật khá quen thuộc, đặc biệt ở những vùng nông thôn. Trung bình, giun đất dài từ 10-35 cm. Giun đất có vai trò quan trọng trong nông nghiệp do chúng làm đất tơi xốp và tăng độ phì nhiêu của đất. Ngoài ra, giun đất còn là thức ăn cho gia súc và gia cầm. Dù là loài động vật không xương sống nhưng chúng vẫn có khả năng di chuyển trong lòng đất. Vậy giun đất di chuyển như thế nào?
Giun đất là loài động vật không xương sống nhưng chúng vẫn có thể di chuyển dễ dàng.
Giun đất có cấu trúc cơ thể ống trong ống, được phân đoạn bên ngoài với phân đoạn bên trong tương ứng và thường có các lông cứng trên tất cả các phân đoạn.
Trước tiên, giun đất phải mở rộng phần trước của cơ thể bằng cách sử dụng các cơ. Khi phần thân trước dài ra, một cấu trúc giống như lông cứng (được gọi là setae) sẽ thò ra khỏi phần trước của giun và tự cắm vào đất. Lúc này, các setae hoạt động như một mỏ neo để giun đất kéo phần sau của nó về phía trước.
Khi phần sau của cơ thể đã di chuyển về phía trước, giun đất sẽ thu các setae ở phần trước lại, và cắm các setae từ phần sau của nó vào đất. Bây giờ, setae từ phần sau lại hoạt động như một cái neo để giun đất đẩy phần trước của nó về phía trước. Quá trình này được lặp đi lặp lại giúp giun đất di chuyển. Có thể thấy, giun đất di chuyển được trong lòng đất là nhờ vào sự chun dãn của cơ thể kết hợp các vòng tơ và toàn thân.
Giun đất ăn mùn hữu cơ gồm thực vật, động vật nguyên sinh, ấu trùng, luân trùng, tuyến trùng, vi khuẩn, nấm và các vi sinh vật khác. Giun đất có các đặc điểm ngoài: cơ thể đối xứng hai bên, có khoang cơ thể chính thức. Cơ thể dài, gồm nhiều đốt, cơ phát triển để có thể chun dãn, phần đầu có miệng, phần đuôi có hậu môn.
Giun đất có thể nuốt chửng lẫn nhau.
Ở phần đầu có vòng tơ xung quanh mỗi đốt, dùng để tì vào đất khi chui bò (giun đất không có chân). Mình giun có chất nhờn, lớp da mỏng, da luôn ẩm để trao đổi khí qua da và giảm ma sát khi chui trong đất. Khi tìm kiếm thức ăn, nếu gặp đất khô và cứng, giun tiết ra chất nhầy làm mềm đất rồi nuốt đất vào miệng. Mắt của giun tiêu giảm, thích nghi với đời sống chui rúc trong đất.
Giun là loài lưỡng tính. Trên mỗi con giun đều có cả bộ phận sinh dục đực (tinh hoàn) và bộ phận sinh dục cái (buồng trứng). Khi sinh sản, hai con giun chập phần đầu vào nhau trao đổi tinh dịch. Sau khi hai cơ thể ghép đôi tách nhau được 2, 3 ngày, thành đai sinh dục bong ra, tuột về phía trước, nhận trứng và tinh dịch trên đường đi. Khi tuột khỏi cơ thể, đai thắt hai đầu lại thành kén. Trong kén, sau vài tuần, trứng nỡ thành giun non.
Giun đất được coi như “công nhân” giúp làm tơi xốp cho đất, giúp độ giữ nước trong đất tốt hơn. Đồng thời nhờ có giun đất, khoảng không trong đất làm cho rễ cây có thể tiếp xúc được với nhiều oxy. Chất thải từ giun đất là một loại phân bón tự nhiên rất tốt cho cây trồng. Phân của giun đất có thể giúp cây trồng tránh được một số loại sâu bọ có hại.