Đề xuất quy định cắt điện, nước để dân ở căn hộ có nguy cơ sập đổ phải di dời

Đề nghị trên được Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nêu lên tại báo cáo thẩm tra với dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) sáng 5/6, khuôn khổ Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV.

Theo đó, qua quá trình giám sát, thẩm tra dự án Luật này, Ủy ban Pháp luật Quốc hội đánh giá các nội dung bổ sung trong dự thảo luật chưa đáp ứng yêu cầu mà uỷ ban trước đó đã nêu ra. Cần quy định rõ về tính khả thi, thẩm quyền, trình tự, thủ tục di dời cư dân, phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư không còn an toàn, cần phải được tiếp tục rà soát, nghiên cứu để hoàn thiện.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội Hoàng Thanh Tùng.

Luật Nhà ở (sửa đổi) phải tháo gỡ được các điểm nghẽn lớn hiện nay như: không di dời được người dân ra khỏi các nhà chung cư nguy hiểm, nguy cơ sập đổ; không chọn được chủ đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trong trường hợp người dân tự góp kinh phí để xây dựng lại; không thống nhất được phương án bồi thường, tái định cư sau khi đã lựa chọn được chủ đầu tư, dẫn đến việc triển khai dự án kéo dài…

Liên quan đến trình tự, thủ tục di dời người dân, Chủ  nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội lưu ý, quy định này tác động trực tiếp đến các quyền hiến định (quyền có nơi ở hợp pháp, quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở, quyền sở hữu nhà ở...) nên phải quy định trong luật. Việc dự thảo luật chưa quy định cụ thể nội dung này sẽ dẫn đến khó triển khai.

Ông Tùng cho rằng: "Nếu chung cư cũ, hư hỏng, có nguy cơ sập đổ mà chưa di dời được người dân, hậu quả xảy ra ai sẽ chịu trách nhiệm?. Đề nghị Chính phủ quy định cụ thể và bổ sung giải pháp quyết liệt hơn, trong đó có các biện pháp cưỡng chế cần thiết, phù hợp để khắc phục tình trạng này".

Vị này cũng nêu lên thực trạng, hiện nay chưa có quy định biện pháp cắt điện, nước để buộc thực hiện nghĩa vụ di dời vì nhiều quan điểm cho rằng cung cấp điện, nước là giao dịch dân sự độc lập với yêu cầu thực hiện nghĩa vụ.

Theo ông Tùng, cần xác định việc cung cấp điện, nước cho các căn hộ nguy hiểm, có nguy cơ sập đổ, buộc phải di dời là giao dịch bị cấm. Từ đó, bổ sung quy định này vào Luật Nhà ở để tạo áp lực cho các chủ sở hữu căn hộ phải di dời.

Nhiều chung cư cũ ở Hà Nội và TP.HCM trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, đang chờ sập.  (Ảnh minh hoạ: Zing.vn)

Về phương án bồi thường, tái định cư, Ủy ban Pháp luật Quốc hội đề nghị xác định trong luật tỷ lệ biểu quyết lựa chọn phương án bồi thường, tái định cư của các chủ sở hữu căn hộ.

Cạnh đó, bổ sung quy định sau một thời hạn nhất định theo quy định của Chính phủ mà không thống nhất được, việc bồi thường, tái định cư thực hiện theo phương án do UBND cấp tỉnh quyết định.

Về ưu đãi đối với chủ đầu tư nhà ở xã hội, dự thảo Luật quy định nhiều chính sách về miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; ưu đãi về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; ưu đãi vay vốn với lãi suất thấp, thời gian vay vốn dài…

Tuy vậy, Luật này cần xác định tỷ lệ tối đa phần quỹ đất riêng để xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại trong dự án nhà ở xã hội mà tỷ lệ này lại phụ thuộc vào quy hoạch chi tiết do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, là không bảo đảm chặt chẽ.

"Đây là sơ hở có thể bị lạm dụng dẫn đến tiêu cực trong việc xin phép làm dự án nhà ở xã hội nhưng mục tiêu chính là để có đất xây công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại. Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung quy định tỷ lệ tối đa phần quỹ đất riêng xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại trong dự án nhà ở xã hội tại dự thảo Luật", đại diện Uỷ ban Pháp luật nêu.

Dự Luật Nhà ở (sửa đổi) gồm 12 chương, 196 điều và sẽ tiếp tục được Quốc hội thảo luận ở hội trường vào sáng 19/6, trong đợt họp thứ hai của Kỳ họp thứ 5.