Tuyển Việt Nam và kỳ phùng địch thủ Thái Lan đã kết thúc vòng bảng với nhiều điểm tương đồng: cùng bất bại, có hiệu số bàn thắng thua là +9. Tuy nhiên, giữa hai đội tuyển có khác biệt căn bản. Thái Lan chưa bung hết lực, vẫn ung dung giành ngôi đầu, còn tuyển Việt Nam liên tục sử dụng đội hình chính mà chỉ có ngôi nhì chung cuộc.
Trong trận hạ màn bảng A gặp Singapore, HLV Alexandre Polking thay toàn bộ đội hình chính so với trận gặp Philippines trước đó. Đây là lần đầu tại AFF Cup 2020, một đội tuyển dùng 2 đội hình khác nhau cho 2 trận liền kề.
Video: Việt Nam 4-0 Campuchia
Toan tính của Polking đã chính xác khi Thái Lan thắng thuyết phục Singapore bằng đội hình B. Dàn trụ cột "Voi chiến" như Teerasil Dangda, Chanathip Songkrasin, Theerathon Bunmathan có trọn vẹn 7 ngày nghỉ ngơi cho bán kết. Tại AFF Cup 2020, Chanathip cũng mới thi đấu 142 phút, con số của Theerathon là 180 phút, tương đương 2 trận.
Trong khi đó, tuyển Việt Nam chỉ dùng một bộ khung cơ bản xuyên suốt 4 trận. Nếu nhân sự hàng hậu vệ thi thoảng được hoán đổi thì trên hàng công, HLV Park Hang Seo luôn dùng Nguyễn Quang Hải, Nguyễn Hoàng Đức, Phan Văn Đức và Nguyễn Công Phượng.
Vị trí tấn công duy nhất thi thoảng nhà cầm quân người Hàn Quốc hoán đổi là Nguyễn Tiến Linh và Nguyễn Tuấn Anh. Khi gặp đối thủ mạnh, tuyển Việt Nam sẽ đá 3-5-2 với Tuấn Anh, Quang Hải, Hoàng Đức bao quát tuyến giữa. Còn gặp đối thủ yếu, Tuấn Anh được cho ra nghỉ để Tiến Linh vào, hình thành sơ đồ 3-4-3.
Sử dụng nguyên một đội hình chơi 4 trận trong 15 ngày, tuyển Việt Nam không chỉ đối diện bài toán thể lực trong bối cảnh dinh dưỡng của cầu thủ không đảm bảo (chỉ ăn cơm khay với thịt gà, cá, trứng,...), mà còn có nguy cơ lộ bài vở khi lối chơi đã bị nghiên cứu kỹ.
Tuyển Việt Nam so tài với Campuchia bằng đội hình tối ưu.
Theo chuyên gia Đoàn Minh Xương, tại AFF Cup 2020 tuyển Việt Nam không còn ở thế "săn danh hiệu", mà phải bảo vệ ngôi vô địch, phải chiến thắng, đá đẹp, chơi tấn công áp đặt trước những đối thủ đã quá hiểu mình và có thừa khát khao đánh bại mình.
Do đó, áp lực thể hiện đặt nặng hơn trên đôi vai thầy trò HLV Park Hang Seo. Tuyển Việt Nam phần nào phải gồng sức, thể hiện thông qua cách bố trí đội hình, khác với tuyển Thái Lan vẫn chưa thể hiện quá nhiều.
Thể lực cũng là vấn đề, khi dàn trụ cột tuyển Việt Nam chỉ có 3 ngày nghỉ ngơi, hồi phục và tập luyện đấu pháp mới, bằng phân nữa số 7 ngày nghỉ của Thái Lan.
Tuy nhiên, không thể chỉ nhìn vào màn thể hiện vòng bảng để đánh giá tương quan sức mạnh. Cuộc đấu giữa Việt Nam và Thái Lan không thuần túy là so đọ về số "chiêu thức" tấn công. Giữa hai đội tuyển mạnh hàng đầu Đông Nam Á đã rất hiểu nhau, trận đấu đôi khi được định đoạt bằng đẳng cấp và cái đầu lạnh ở khoảnh khắc quyết định.
Đó là lý do Liên đoàn bóng đá Thái Lan (FAT) quyết tâm gọi về Chanathip Songkrasin, Theerathon Bunmathan - những cầu thủ đã quen với trải nghiệm đỉnh cao ở Nhật Bản hay Thanawat Seungchitthawon - tiền vệ ăn tập ở Leicester City. Tuyển Thái Lan cần những cầu thủ giỏi nhất để phục dựng lại bản lĩnh - thứ "Voi chiến" đánh mất 3 năm qua.
Thái Lan có lực lượng rất dày.
Dù không có nhiều ngôi sao quốc tế như Thái Lan, nhưng tuyển Việt Nam đã trưởng thành khi kinh qua rất nhiều thử thách. 6 trận đấu ở vòng loại thứ ba World Cup 2022 là ngọn lửa luyện vàng, giúp cầu thủ quen dần với áp lực.
Gặp đối thủ dưới tầm, Việt Nam chưa thể hiện hết khả năng, nhưng trong những trận đấu khó khăn và cân não, có thể các học trò của HLV Park Hang Seo sẽ thể hiện được mình.
Nếu bài vở, miếng đánh đôi khi còn phụ thuộc vào năng lực và khả năng ứng biến của cầu thủ, sự lạnh lùng và tàn nhẫn ở khoảnh khắc quyết định mới là yếu tố chủ chốt định đoạt cặp đấu đỉnh cao Đông Nam Á. Yếu tố này, tuyển Việt Nam có thừa. Căn bệnh tự ti "thâm căn cố đế" trước Thái Lan đã được HLV Park Hang Seo chữa trị triệt để.
Một yếu tố nữa đứng về tuyển Việt Nam là HLV Park Hang Seo đã tìm ra kết cấu đội hình ổn định suốt 4 năm qua. Trong khi đó, HLV Polking của Thái Lan vẫn đang lắp ghép con người. Ông thừa nhận đến lúc này còn chưa biết năng lực thực chiến của nhiều cầu thủ.
FAT ký hợp đồng 3 tháng với Polking để vô địch AFF Cup. Một bản hợp đồng chắp vá, thời vụ cho thấy nhà cầm quân người Đức sẽ sử dụng nguồn lực tốt nhất, miễn sao chiến thắng, thay vì xây nền móng bài bản cho "Voi chiến". Thái Lan có lực lượng mạnh, đội hình dày, nhưng trong một trận đấu dẫu sao mỗi đội cũng chỉ có 11 cầu thủ trên sân.
Vấn đề là xoay sở ra sao, điều chỉnh thế nào để xoay chuyển trận đấu dựa trên những diễn biến cụ thể. Tuyển Việt Nam có thể bất lợi về thể lực và lối chơi, nhưng với thao lược của HLV Park Hang Seo cùng bài học đã có, đương kim vô địch AFF Cup không phải ngán ngại đối thủ.