Trên hành trình du lịch tâm linh vùng Đông Bắc, bất cứ Phật tử nào cũng muốn ít nhất một lần được đặt chân tới Yên Tử, hòa mình vào “cõi phù vân” nơi đỉnh thiêng; hay trải nghiệm cung đường núi độc đáo dẫn tới Lôi Âm Tự - ngôi chùa thiêng bậc nhất tại Quảng Ninh…
Giờ đây, không chỉ là vãn cảnh, cầu an tại những ngôi đền, chùa cổ, du khách còn có thể quay ngược thời gian, khám phá kiến trúc chùa Việt thế kỷ 17, 18, khi chiêm bái Bảo Hải Linh Thông Tự - quần thể văn hóa tâm linh kỳ vĩ trên núi Ba Đèo (Hạ Long).
“Chạm” vào quá khứ
Mang đậm tinh thần Phật giáo và kế thừa giá trị văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc, Bảo Hải Linh Thông Tự là sự tổng hòa của lối kiến trúc chùa Việt tại Bắc Bộ ở thế kỷ 17, 18 và sự vận dụng sáng tạo ngôn ngữ tạo hình dân gian.
Quần thể văn hóa tâm linh có tổng diện tích khoảng 4.000m2, dẫn bước du khách vào không gian chùa Việt xưa qua các hạng mục: Tam quan, Ngũ Phương Bảo Tháp, Lầu chuông, Lầu khánh, Tam bảo, Nhà tổ, Nhà mẫu và hai bên hành lang Tả vu, Hữu vu.
Hình ảnh hoa sen - loài hoa biểu tượng của Phật giáo được thể hiện sinh động trong kiến trúc của Bảo Hải Linh Thông Tự: từ thiết kế tổng thể tới các họa tiết trang trí, tạo hình…
Đặc biệt, thủ pháp kiến trúc chồng diêm tầng mái mở ra trường liên tưởng thú vị về hình ảnh sen nở trong sen, tạo nên vẻ độc đáo, riêng có cho Bảo Hải Linh Thông Tự.
Đi hết quần thể văn hóa tâm linh, du khách sẽ nhận thấy hình tượng hoa sen được cách điệu vô cùng ấn tượng trên từng chi tiết chạm khắc; biến tấu linh hoạt trên những họa tiết trang trí ở cửa gỗ, chân cột, hệ thống xà gỗ... Thú vị hơn, hệ thống cột chống trên xà cũng được đặt trên đấu sen.
Các bậc cao niên hay du khách yêu kiến trúc cổ chắc hẳn sẽ cảm thấy thích thú khi gặp lại bộ khung gỗ mái dạng “giá chiêng, chồng rường” quen thuộc của vùng Bắc Bộ xưa ở Bảo Hải Linh Thông Tự. Các nghệ nhân kỳ công tái hiện để tạo nên điểm nhấn kiến trúc đặc biệt cho quần thể văn hóa tâm linh trên đỉnh Ba Đèo.
Giữa không gian khoáng đạt của núi, của biển, của đồi thông xanh mát, những mái ngói mũi hài cùng những chi tiết cách điệu hình vân mây như dẫn bước du khách vào “chốn bồng lai”, thoát tục, để lại sau lưng mọi muộn phiền.
Lặng ngắm không gian thiền tự thanh tịnh, an lạc trên đỉnh Ba Đèo, Thượng tọa Thích Đạo Hiển - Ủy viên Hội đồng Trị sự Trung ương, Phó Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh bày tỏ: “Bảo Hải Linh Thông Tự được xây mới nhưng kiến trúc vẫn giữ được những nét truyền thống của Phật giáo Việt Nam. Đây là điều rất đáng quý trong giai đoạn hiện nay”.
Dấu ấn mới nơi miền đất Phật
Bề thế và tôn nghiêm, lại được bao bọc bởi đồi thông xanh mát, Bảo Hải Linh Thông Tự là dấu ấn mới “tô bồi cho cảnh quan hùng vĩ, thơ mộng bên vịnh Hạ Long” - như lời chia sẻ của Thượng tọa Thích Đạo Hiển.
Toàn bộ công trình thuộc Bảo Hải Linh Thông Tự (trừ Ngũ Phương Bảo Tháp) được tạo tác hoàn toàn bằng gỗ lim, đưa nơi này trở thành một trong số ít công trình văn hóa tâm linh ở Việt Nam hiện nay được kiến tạo từ gỗ.
“Tôi rất ấn tượng với ngôi Đại Hùng Bảo Điện được tạo dựng bề thế trong không gian thiền tự trầm mặc mang đậm âm hưởng kiến trúc truyền thống”, Thượng tọa Thích Đức Thiện - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam bày tỏ.
Kế thừa và chắt lọc vốn cổ, Tam bảo được xây dựng với hình chữ Công (I), kiến trúc hai tường mái. Tòa tiền đường gồm 5 gian, hậu cung gồm 3 gian. Những dấu ấn kiến trúc của ngôi chùa Việt ở thế kỷ 17, 18 đều được mô phỏng sinh động: từ bộ khung mái theo dạng “giá chiêng, chồng rường” đến mái ngói mũi hài, họa tiết vân mây cách điệu tinh xảo…
Nếu đã từng ngỡ ngàng trước vẻ cổ kính, uy nghiêm của những bảo tháp trứ danh như tháp Phổ Minh (Chùa Phổ Minh, Nam Định), tháp Phước Duyên (Chùa Thiên Mụ, Huế)… thì khi tới Bảo Hải Linh Thông Tự, du khách sẽ không khỏi bất ngờ trước thiết kế khác lạ của Ngũ Phương Bảo Tháp.
Sừng sững giữa không gian khoáng đạt, Ngũ Phương Bảo Tháp là điểm nhấn đặc biệt trong tổng thể kiến trúc của Bảo Hải Linh Thông Tự, chứa đựng nhiều “mật mã văn hóa” thú vị.
Công trình được thiết kế theo mô hình ngũ phương Phật, gồm 5 tháp, tượng trưng cho: 5 hướng (Đông, Tây, Nam, Bắc, Trung tâm), 5 bộ (Bảo Bộ, Liên Hoa Bộ, Kim Cang Bộ, Nghiệp Bộ, Phật Bộ) và 5 sắc (xanh, đỏ, vàng, trắng, đen).
Tháp trung tâm gồm 9 tầng, cao 25,2m, bên trong đặt tượng Phật và cột kinh cao 4m, được lấy theo mẫu cột kinh Phật có niên đại từ khoảng 1.000 năm trước tại chùa Nhất Trụ (Ninh Bình) với ước nguyện bình an cho muôn dân bá tánh. Bốn tháp xung quanh, mỗi tháp gồm 5 tầng, cao 12,1m.
Theo lối cầu thang dẫn lên tầng hai của bảo tháp, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn vịnh Hạ Long phía xa.
Thiết kế mô phỏng kiến trúc chùa Việt cổ cùng hệ thống tượng (bao gồm 102 pho) được tạo tác công phu, tỉ mỉ đang đưa Bảo Hải Linh Thông Tự trở thành điểm đến cầu an, vãn cảnh giàu trải nghiệm cho du khách, nối dài cung đường hành hương về Quảng Ninh - vùng “đất tổ” của Thiền phái Trúc Lâm.
Để đến được Bảo Hải Linh Thông Tự, du khách có thể đi từ vườn Nhật thuộc Sun World Halong Complex qua Cầu May - cây cầu thép màu xanh vắt qua hẻm núi.
Không chỉ mang ý nghĩa kết nối hai đỉnh đồi trong dãy Ba Đèo, cây cầu đặc biệt này còn dẫn bước du khách từ không gian đậm chất thiền của xứ Phù Tang tới không gian văn hóa tâm linh truyền thống đậm chất Việt. Du khách sẽ có cảm giác như đang bước đi giữa những nền văn hóa giàu bản sắc, với những xúc cảm bình an, may mắn, thiện lành.