BTV Đỗ Xuân Sơn kể chuyện được NSƯT Minh Trí chỉ dạy hồi mới vào nghề

"Chú Trí à, chú thấy hôm nay cháu đọc tin thế nào? Chú xem và góp ý giúp cháu chú nhé!" - tôi vẫn thường hỏi NSƯT Minh Trí như vậy, khi chập chững vào nghề.

Thời gian lạnh lùng trôi nhanh, mới đó mà đã là chuyện của hơn 20 năm về trước. Tôi vẫn nhớ như in, 10 lần hỏi như vậy thì đến cả 11 lần tôi đều nhận được câu trả lời từ chú: "Giọng mày đọc nghe thất thanh lắm, còn nét mặt thì vẫn cứ nghệt ra như bò đội nón ấy".

Nghệ sĩ Ưu tú Minh Trí

Mỗi lần nghe chú nhận xét như vậy, tôi lại tự hỏi bản thân, tại sao chỉ có mỗi cái việc đọc mà mình đọc cũng chẳng nên hồn?! Rồi tiếp đó là những ngày đằng đẵng tay cầm tờ báo, ngồi trước gương tập đọc, là những ngày tôi được đi cùng chú đến phòng thu để nghe chú thuyết minh phim hay đọc phóng sự truyền hình…

Tôi chợt hiểu ra, nghe đơn giản chỉ là đọc, nhưng đọc thế nào, nói làm sao để người nghe cảm thấy sướng tai là điều không hề đơn giản. Tôi cũng nhớ mỗi lần hỏi chú về cách đọc, chú đều chỉ trả lời: "Đọc gì thì phải nghĩ, phải hiểu! Ngồi trước ống kính hay đứng trước khán giả, đọc bản tin hay nói bất cứ điều gì, trong đầu mình phải nghĩ, phải hình dung được như mình đang muốn nói với mọi người: Tôi nói như vậy, các bạn nghe có hiểu không? Khi đó nét mặt của mình mới không bị nghệt ra và giọng nói mới có sức thuyết phục!".

Với tôi, chú chưa có buổi dạy về chuyên môn nghiệp vụ nào theo đúng nghĩa thầy giáo dạy học trò. Nhưng Chú là người truyền cảm hứng, là người biết cách khơi dậy năng lực bên trong của một cậu sinh viên mới chập chững vào nghề là tôi hồi đó.

PTV Xuân Sơn cách đây gần 20 năm và nhà báo Xuân Sơn hiện tại

Năm tháng qua đi, cái nghề phát thanh viên cho dù vẫn còn bậc, ngạch, mức lương đàng hoàng trong “sổ lương” của Nhà nước nhưng ở VTV, nó chỉ còn trong hoài niệm. Phòng Phát thanh viên mỗi người một nơi, người bỏ nghề, người về hưu, người chuyển sang các phòng ban khác. Cá nhân tôi cũng chuyển nghề và gắn bó với cái nghiệp phóng viên truyền hình đến 10 năm có lẻ.

Nghề thuyết minh phim, đọc phóng sự mai một theo thời gian. Những người ngồi trước ống kính trong trường quay, đọc bản tin hay dẫn chương trình là các biên tập viên hay MC. Điều này âu cũng là phù hợp với xu hướng phát triển của truyền hình hiện đại. Nhưng mỗi lần ngồi trước micro đọc gì đó, trong tôi vẫn nguyên vẹn cảm xúc như ngày nào.

An nghỉ chú nhé! Nhớ và yêu quý mãi những kỷ niệm về chú, người thầy, người đồng nghiệp tôi luôn kính trọng!

Ông Nguyễn Minh Trí sinh năm 1945, là một trong 2 phát thanh viên đầu tiên được phong danh hiệu NSƯT (cùng phát thanh viên  Kim Tiến). Ông từng là giáo viên, từng trúng tuyển khi thi diễn viên điện ảnh trước khi trở thành phát thanh viên của Đài Truyền hình Việt Nam vào năm 1971. 

NSƯT Minh Trí nghỉ hưu từ năm 2005. Ông qua đời sáng 31/3/2022 do tuổi cao sức yếu, hưởng thọ 77 tuổi.