'Băm nát' quy hoạch ở Hà Nội: Cần chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra

Kết luận Thanh tra số 39/KL-TTr của Bộ Xây dựng đã chỉ ra hàng loạt sai phạm trong công tác điều chỉnh quy hoạch xây dựng, quản lý xây dựng theo quy hoạch được duyệt tại hầu hết công trình thuộc khu vực này đã bị vạch rõ.

Theo đó, các dự án được lập, chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc tỷ lệ 1/500, rồi điều chỉnh, điều chỉnh nhiều lần (có dự án 5 lần điều chỉnh) nhưng không được công bố công khai minh bạch, dẫn đến tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong quản lý đô thị không biết để quản lý, giám sát thực hiện theo quy định của Luật Xây dựng 2003, Luật Xây dựng 2014, Luật Quy hoạch đô thị 2009.

Trong đó, đáng chú ý UBND Hà Nội đã điều chỉnh sai quy hoạch sai quy định pháp luật tổng số 56 đồ án, dự án, công trình được kiểm tra, gồm: 4 đồ án quy hoạch chi tiết; 16 lần điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết; 22 lần điều chỉnh bằng các văn bản chấp thuận.

Cao ốc bủa vây tuyến đường Lê Văn Lương.

Luật sư Nguyễn Văn Hưng - Giám đốc công ty luật Phúc Khánh Hưng, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho biết, bản kết luận đã chỉ ra cụ thể các sai phạm nhưng mới chỉ dừng lại ở chỗ làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có vi phạm mà không nêu rõ sẽ xử lý ra sao. 

Nhiều năm qua, người dân Thủ đô đã rất bức xúc về tình trạng này, về một con đường đẹp và hiện đại của Thủ đô bỗng chốc biến thành nỗi ám ảnh về giao thông và trật tự xây dựng. Do nhồi nhét các tòa nhà chung cư cao tầng sát nhau dẫn đến trên tuyến đường này luôn xảy ra tình trạng không lối thoát do tắc đường vào giờ cao điểm.

“Tôi cho rằng các chủ đầu tư không dễ gì qua mặt được các cơ quan chức năng khi xảy ra vi phạm. Các vi phạm chủ yếu là do các cơ quan có thẩm quyền đã điều chỉnh giấy phép được cấp theo hướng tăng số tầng và công năng sử dụng bất chấp quy hoạch đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và sự làm ngơ của các cơ quan chức năng với các chủ đầu tư cố tình vi phạm so với giấy phép đã được cấp. Do đó, để xảy ra tình trạng này cần phải xem xét trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức có liên quan, không để tình trạng “chuyện đã rồi” để bỏ qua trách nhiệm của họ”, Luật sư Hưng nhấn mạnh.

Luật sư Nguyễn Văn Hưng.

Cũng theo Luật sư Nguyễn Văn Hưng, trách nhiệm chính thuộc về các thế hệ lãnh đạo của thành phố Hà Nội mà cụ thể là Chủ tịch UBND thành phố. 

Đối với các dự án trên đường Lê Văn Lương, việc điều chỉnh quy hoạch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội. Kết luận thanh tra số 39 đã chỉ ra sai phạm chứng tỏ những  điều chỉnh quy hoạch đó là vô căn cứ. Do đó, cần chuyển hồ sơ cho Cơ quan điều tra để làm rõ để xử lý nghiêm làm gương cho cán bộ.

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Hưng nhấn mạnh, việc điều chỉnh quy hoạch rõ ràng đã gây ra hậu quả nghiêm trọng cho xã hội tưởng chừng không thể khắc phục được. Các cơ quan tiến hành tố tụng nên vào cuộc để điều tra làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân và xử lý nghiêm theo quy định tại điều 224 Bộ luật hình sự 2015 đối với tội danh Tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.

Mới đây, tại họp báo thường kỳ Bộ Xây dựng chiều 13/6, liên quan đến việc điều chỉnh quy hoạch, nâng tầng, chiếm diện tích cây xanh quanh tuyến đường Lê Văn Lương, ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Chánh thanh tra Bộ Xây dựng cho biết trong kết luận thanh tra Bộ đã chỉ ra nhiều vi phạm, đặc biệt là các chủ đầu tư không tuân thủ quy định về cây xanh.

"Thực tế, công tác thanh tra cần phải đạt 2 yêu cầu chỉ rõ vi phạm và qua đó rút ra biện pháp để báo cáo cơ quan có thẩm quyền chấn chỉnh. Ví dụ, sau khi thanh tra 18 chủ đầu tư, 7 ban quản trị, Bộ đã yêu cầu trả 450 tỷ đồng cho người dân. Sau đó thanh tra Bộ được giao cải thiện công tác quản lý kinh phí bảo trì chung cư", ông nói.

Ông Tuấn cho biết thời gian tới, sau khi thanh tra một số công tác quy hoạch, thanh tra Bộ sẽ kiến nghị 7 nhóm vấn đề thành chỉ thị của lãnh đạo Bộ để chấn chỉnh thiếu sót vi phạm của chủ thể tham gia, giám sát, kiểm tra, thực hiện trong và sau quy hoạch.

"Trước hết, yêu cầu địa phương rà soát, quản lý điều chỉnh, bổ sung các nội dung còn thiếu của văn bản thuộc cấp. Bên cạnh đó, các đồ án quy hoạch được điều chỉnh, phê duyệt, chấp thuận phải được gửi hồ sơ về các quận, huyện giám sát. Thực tế, các vi phạm tại địa phương chậm được phát hiện hoặc phát hiện xong khó xử lý... chủ yếu do thiếu sót vấn đề này", ông nêu.

Ngoài ra, đề nghị địa phương rà soát lại toàn bộ quy hoạch chung. Đồng thời, thanh tra Bộ đề xuất tiếp tục chỉ đạo thực hiện dự án đầu tư hạ tầng xã hội như trường học, cây xanh.

"Trong một số kết luận thanh tra, diện tích cây xanh, tiện ích xã hội thiếu rất nhiều. Sắp tới, Bộ sẽ có nghiên cứu để chấn chỉnh vấn đề này", Chánh thanh tra Bộ Xây dựng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, ông Tuấn cho rằng cần tiếp tục chỉ đạo cơ quan chức năng địa phương chấn chỉnh việc lập thẩm định phê duyệt quy hoạch. Công tác quản lý nhà nước về thanh tra kiểm tra cũng phải được kiểm soát như xử lý nghiêm trách nhiệm của tổ chức cá nhân điều chỉnh sai quy hoạch.

Chia sẻ thêm, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cho biết không điều chỉnh quy hoạch các đô thị chạy theo lợi nhuận nhà đầu tư. Theo ông, với những quy hoạch đã tốt rồi không nên điều chỉnh song không nên cứng nhắc bởi quy hoạch đô thị sau 10-20 năm không phù hợp có thể điều chỉnh.

"Nguyên tắc chung là hạn chế điều chỉnh, ưu tiên các tiện ích công cộng, cây xanh, môi trường thay vì chạy theo lợi nhuận của nhà đầu tư", ông nói.

Trả lời báo chí, KTS Phạm Thanh Tùng, chuyên gia kiến trúc đô thị, cho rằng cần phải làm rõ lợi ích nhóm trong việc điều chỉnh quy hoạch băm nát đường Lê Văn Lương. 

“Có thể nói thẳng ra, điều chỉnh quy hoạch là có tiền, khó có ai làm không công, nhất là nhiều trường hợp ở đường Lê Văn Lương sai luật pháp. Cần phải hình sự hóa để xử lý tận gốc”, KTS Tùng nói.

Ông cũng cho rằng thời gian tới, cần mở rộng thanh tra thêm nhiều khu vực khác ở Hà Nội để làm rõ thêm những bất cập trong quản lý quy hoạch, xây dựng ở Hà Nội cũng như tạo cơ sở để nhóm lợi ích lộ ra, tạo tiền đề để cơ quan công an vào cuộc điều tra.