11:38 22/12/2024
Chính trị
Lê Long Đĩnh
Lê Long Đĩnh (986 - 1009) tên huý Lê Chí Trung là vị hoàng đế cuối cùng của nhà Tiền Lê trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Ông là con trai thứ năm của vua Lê Đại Hành (Lê Hoàn), mẹ là Chi hậu Diệu Nữ. Ông lên ngôi sau khi ám sát người anh trai để giành ngôi. Ông trị vì được 4 năm, từ năm 1005 đến năm 1009. Cái chết đột ngột của ông ở tuổi 24 dẫn đến việc chấm dứt nhà Tiền Lê, quyền lực rơi vào tay Lý Công Uẩn, người lập ra nhà Lý.
Lê Đại Hành
Lê Trung Tông
Lê Phế Đế
Lê Chiêu Tông
Lê Trung Tông
Sách Dã sử chép rằng: vua Lê Đại Hành băng hà, Trung Tông vâng di chiếu nối ngôi. Tuy nhiên, ít lâu sau Lê Long Đĩnh làm loạn, Trung Tông vì anh em cùng mẹ không nỡ giết, tha cho. Sau đó Long Đĩnh sai bọn trộm cướp đêm trèo tường vào cung giết vua Trung Tông."
Tuy nhiên, theo sách Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục viết: "Khi vua Trung Tông bị giết, bầy tôi đều chạy trốn cả, chỉ có Điện tiền quân Lý Công Uẩn ôm thây vua mà khóc. Long Đĩnh cho là trung nghĩa cất lên làm chức Tứ sương quân phó chỉ huy sứ. Việc giết vua, giết anh là bất trung bất nghĩa. Kẻ bất trung bất nghĩa khó mà trọng dụng được người trung nghĩa. Vì vậy việc Lê Long Đĩnh giết anh chỉ nên coi là "nghi án" răn dạy đời sau".
Đến ngày nay, các nhà nghiên cứu sử học vẫn tranh luận về nghi án giết anh cướp ngôi báu của Lê Long Đĩnh.
Lê Túc Tông
Lê Anh Tông
Giang mai
Bệnh lậu
Bệnh phong
Bệnh trĩ
Sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục mô tả vua Lê Long Đĩnh vì hoang dâm quá độ mà phát ra bệnh trĩ. Bệnh trĩ của vua nặng đến mức không ngồi được mà phải nằm nghe các triều thần tâu trình việc nước.
5
4
3
Nhà Tiền Lê bắt đầu từ năm 980 và kết thúc vào năm 1009 với ba triều vua: Lê Đại Hành (Lê Hoàn) trị vì từ tháng 7 năm Canh Thìn (980) đến tháng 3 năm Ất Tỵ (1005); Lê Trung Tông (Lê Long Việt) ở ngôi 3 ngày trong năm 1005; Lê Ngọa Triều (Lê Long Đĩnh) từ năm 1005 đến năm 1009.
Sau chiến thắng quân xâm lược Tống, đất nước sạch bóng quân thù, nhưng nguy cơ bị xâm lấn vẫn còn đe dọa từ cả hai phía Bắc và Nam Tổ quốc nên công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, bảo vệ vương triều đã đặt ra nhiều thử thách với triều đình nhà Tiền Lê. Mặc dù vậy, trong gần 30 năm tồn tại của vương triều Tiền Lê, đất nước đã có những bước phát triển trên nhiều lĩnh vực.
2
Lê Tương Dực
Lê Tương Dực (1495 – 1516) là vị vua thứ 9 của nhà Hậu Lê. Ông lên ngôi sau khi giết bỏ Lê Uy Mục – vị vua được người đời mệnh danh là “Vua Quỷ”. Theo sử sách, Lê Tương Dực vốn là người có tư chất thông minh. Lúc mới lên ngôi ông cũng ban hành giáo hóa, thận trọng hình phạt, biết nghe lời phải trái, được coi là có công trạng với đất nước. Nhưng càng về sau, Lê Tương Dực càng chơi bời xa xỉ truỵ lạc, bỏ bê việc nước. Tương truyền, vua đã cho đóng chiến thuyền bắt con gái khỏa thân chèo chơi ở hồ Tây.
Tháng 5/1514, nghe lời của Hiệu uý Hữu Vĩnh, Lê Tương Dực giết chết 15 vương công, cho gọi các cung nhân của triều trước vào cung để gian dâm. Vì hoang dâm như thế, cho nên sứ nhà Minh sang trông thấy vua, bảo rằng Tương Dực có tướng lợn. Nên mọi người ngoài và dân chúng gọi ông là “Vua Lợn”. Lê Tương Dực hoang chơi khiến triều chính hết sức rối loạn, loạn lạc xảy ra khắp nơi trong cả nước. Do can gián vua không được mà còn bị phạt đánh bằng trượng, nguyên Quận công Trịnh Duy Sản đã giả mượn tiếng đi đánh giặc để đem binh vào cửa Bắc Thần giết vua Tương Dực, chấm dứt 7 năm cầm quyền của “Vua lợn” này.
Lê Nhân Tông
Lê Hiển Tông
Lê Anh Tông
Lê Dụ Tông
Lê Bang Cơ
Lê Chiêu Thống
Lê Chiêu Thống (1765 – 1793) là vị vua cuối cùng của nhà Lê trung hưng. Bị mất ngôi năm 1788, ông đã sang cầu viện nhà Thanh đem quân sang đánh Quang Trung với hy vọng được đưa trở lại ngai vàng. Sau khi hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc Hà quét sạch 29 vạn quân Thanh, Lê Chiêu Thống lại phải theo đám bại quân chạy sang Trung Hoa ẩn náu.
Vẫn chưa thôi mộng phục quốc, Chiêu Thống lại tiếp tục xin nhà Thanh cho quân cứu viện. Nhưng nhà Thanh, phần vì quá sợ Quang Trung, phần đã ngán ngẩm việc chinh chiến nên chỉ hứa hão mà không cho quân. Thất vọng và chán nản, Lê Chiêu Thống rượu chè, lâm bệnh rồi qua đời năm 1793.
Lê Giang Tông