11:17 22/12/2024
Bản tin 113
Mãi cho tới gần đây, Brett Schickler vẫn chưa bao giờ có thể hình dung một ngày anh có thể trở thành một tác giả, dù luôn mơ về nó. Tuy nhiên, sau khi biết đến chương trình ChatGPT, Schickler đã không bỏ qua cơ hội này.
“Ý tưởng viết sách cuối cùng đã khả thi. Tôi nghĩ ‘mình có thể làm được’”, Schickler, một nhân viên bán hàng tại Rochester, New York (Mỹ), chia sẻ với Reuters.
(Ảnh minh họa)
Sử dụng ChatGPT, Schickler đã sáng tác cuốn e-book tranh minh họa dành cho trẻ em dài 30 trang chỉ trong vài giờ và rao bán trên Amazon vào tháng 1. Trong cuốn truyện, chú sóc Sammy học cách tiết kiệm tiền từ các bạn cùng sống trong một khu rừng sau khi nhặt được một đồng tiền vàng. Sau đó, Sammy trở thành chú sóc giầu có nhất trong rừng.
"The Wise Little Squirrel: A Tale of Saving and Investing” (tạm dịch: “Sóc nhỏ khôn ngoan: Câu chuyện thần tiên về tiết kiệm và đầu tư”) có mặt trên cửa hàng Amazon Kindle với giá 2,99 USD hoặc 9,99 USD cho bản in. Dù chỉ kiếm chưa được 100 USD từ cuốn sách này, nó là quá đủ để truyền cảm hứng cho Schickler sáng tác thêm các cuốn sách khác bằng phần mềm ChatGPT.
“Tôi có thể thấy mọi người tạo dựng cả một sự nghiệp từ nó”, Schickler nói. Anh đang dùng ChatGPT để viết truyện về “người cha dạy con về kiến thức tài chính”.
Schickler là một trong những người tiên phong thử nghiệm những hứa hẹn và cả hạn chế của ChatGPT - chatbot ra mắt tháng 11/2022 và đã gây sốt khắp toàn cầu vì khả năng của mình. Theo Reuters, tính đến giữa tháng 2, đã có hơn 200 e-book trên Amazon Kindle liệt kê ChatGPT là tác giả hoặc đồng tác giả. Con số này đang tăng lên hàng ngày. Thậm chí, còn có một loại sách khác ra đời trên Amazon, đó là những cuốn sách hướng dẫn dùng ChatGPT do chính ChatGPT viết ra. Dù vậy, do nhiều tác giả không tiết lộ họ có dùng chatbot hay không, gần như không thể đếm được chính xác bao nhiêu cuốn e-book do AI viết.
ChatGPT đã thổi bùng cơn sốt về AI, một số hãng công nghệ lớn như Alphabet và Microsoft cũng nhanh chóng tích hợp các tính năng AI vào Google và Bing. Giới đầu tư cũng đổ xô rót tiền vào các startup chuyên về AI.
Song, đi cùng với nó là những lo lắng về tính nguyên bản do ChatGPT học cách viết từ kho dữ liệu khổng lồ, dẫn đến không tránh khỏi đạo văn và sai sót.
Nguy cơ của các tác giả?
ChatGPT dường như đã sẵn sàng khuấy đảo ngành công nghiệp sách khi các tiểu thuyết gia, tác giả sách “tự lực” (self-help) đang tìm cách kiếm tiền nhanh chóng bằng cách dùng phần mềm để viết e-book và xuất bản qua bộ phận Kindle Direct Publishing của Amazon. Sách minh họa cho trẻ em được các tác giả yêu thích. Trên YouTube, TikTok và Reddit, hàng trăm hướng dẫn dùng ChatGPT đã xuất hiện, minh họa cách viết sách chỉ trong vài giờ. Các chủ đề khá đa dạng, từ làm giàu nhanh, tư vấn ăn kiêng, lập trình, công thức nấu ăn.
Mary Rasenberger, Giám đốc điều hành nhóm nhà văn Authors Guild, bày tỏ: “Đây là điều chúng ta thực sự cần lo ngại, những cuốn sách này sẽ tràn ngập thị trường và nhiều tác giả sẽ thất nghiệp”. Khả năng tự động hóa của AI sẽ biến viết sách từ một công việc thủ công thành một mặt hàng. Theo bà, cần có sự minh bạch từ các tác giả và nền tảng về việc sách được làm ra như thế nào, nếu không, sẽ có rất nhiều cuốn sách kém chất lượng trên thị trường.
Một tác giả khác với bút danh Frank White đã đăng video YouTube, nói về việc anh viết một cuốn tiểu thuyết 119 trang “Galactic Pimp: Vol. 1” về các phe phái ngoài hành tinh trong thiên hà chỉ trong chưa đầy 1 ngày. Cuốn sách chỉ có giá 1 USD trên cửa hàng Amazon Kindle. Trong video, White cho biết, bất kỳ ai có khả năng và thời gian đều có thể viết được 300 cuốn sách như vậy mỗi năm chỉ nhờ vào AI.
Nhiều tác giả, bao gồm White, thấy không có nghĩa vụ phải tiết lộ rằng cuốn tiểu thuyết của họ viết hoàn toàn bằng AI, một phần vì chính sách của Amazon không yêu cầu.
Khi được Reuters đề nghị bình luận, Amazon không nhắc đến việc có dự định thay đổi hay đánh giá lại chính sách cửa hàng Kindle xoay quanh AI không. Người phát ngôn của OpenAI, startup đứng sau ChatGPT, cũng từ chối nêu quan điểm.
Từ ý tưởng đến xuất bản trong vài giờ
Cho đến nay, Amazon là “hiệu sách” vật lý và điện tử lớn nhất thế giới, chiếm hơn một nửa doanh số tại Mỹ và khoảng 80% thị trường e-book. Dịch vụ Kindle Direct Publishing tạo ra một ngành công nghiệp tiểu thuyết gia tự xuất bản với các ngách đặc biệt như sách self-help hay khiêu dâm.
Amazon thành lập Kindle Direct Publishing năm 2007, cho phép bất kỳ ai cũng có thể bán và quảng bá sách ngay tại nhà mà không cần tìm kiếm các đại lý hay nhà xuất bản. Nói chung, Amazon giúp tác giả xuất bản sách ngay lập tức mà không có bất kỳ sự giám sát nào hay phải chi hoa hồng cho bất kỳ ai.
Điều đó đã thu hút các tác giả như Kamil Banc, người có công việc chính là bán nước hoa trên mạng. Anh cá với vợ mình rằng có thể sáng tác một cuốn sách, từ khâu ý tưởng cho đến xuất bản, trong vòng 1 ngày. Sử dụng ChatGPT và phần mềm vẽ tranh AI, cùng những câu lệnh như “viết một câu chuyện trước giờ đi ngủ về con cá heo màu hồng dạy trẻ em làm sao để trung thực”, Banc đã có ngay cuốn truyện tranh 27 trang vào tháng 12/2022. Toàn bộ thời gian vỏn vẹn 4 tiếng.
Dù vậy, Banc thừa nhận công chúng không thích thú với cuốn sách của mình. Anh nói mới chỉ có hơn chục người mua sách. Song, độc giả đánh giá 5 sao và có người còn khen “nhân vật đáng nhớ, tuyệt vời”.
Từ đó tới nay, Banc xuất bản thêm 2 cuốn sách khác nhờ AI và đang soạn thêm các tác phẩm khác. “Thực sự đơn giản. Tôi bất ngờ vì tốc độ nhanh chóng từ lúc lên ý tưởng đến xuất bản”, Banc nói.
Không phải ai cũng ấn tượng với phần mềm này. Mark Dawso, người đã bán được hàng triệu cuốn sách tự sáng tác thông qua Kindle Direct Publishing, gọi những tiểu thuyết do ChatGPT viết là “buồn tẻ” trong email gửi Reuters. “Những lời khen ngợi đóng vai trò lớn trong việc giới thiệu sách đến các độc giả. Nếu một cuốn sách nhận đánh giá xấu vì buồn tẻ, nó sẽ nhanh chóng chìm xuống đáy”.