Tìm thấy một trong 25 cuốn sách Hán Nôm cổ, quý hiếm bị thất lạc

Chiều 21/12, PGS.TS Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm cho biết, Phòng Bảo quản đã tìm thấy cuốn sách "Nam quốc địa dư chí", kí hiệu ST.49. Đây là một trong số 25 cuốn sách Hán Nôm cổ, quý hiếm bị thất lạc.

"Cách đây ít phút đã tìm thấy cuốn sách "Nam quốc địa dư chí" kí hiệu ST.49, mà trong danh sách tài liệu không thấy trên giá (mất, thất lạc), nhóm kiểm kê đã ghi là ST.48/3, thực chất sách này kí hiệu ST.49. Sách vẫn đang tồn tại trên giá, vừa được Phòng Bảo quản, Viện Nghiên cứu Hán Nôm xác thực chắc chắn", PGS.TS Nguyễn Tuấn Cường thông tin.

Viện Nghiên cứu Hán Nôm, nơi lưu giữ các cuốn sách cổ. (Ảnh: Đắc Huy).

Sáng 21/12, Viện Nghiên cứu Hán Nôm ra thông cáo về sự việc 25 cuốn sách cổ đang lưu giữ tại cơ quan này bị thất lạc.

Theo đó, việc mất 25 cuốn sách đang được tổ chức giải quyết, đã công khai thông tin trong nội bộ đơn vị và báo cáo cấp trên.

Đại diện Viện Nghiên cứu Hán Nôm cho biết, theo thông tin do bộ phận liên quan báo cáo, khoảng tháng 3-4/2020, cán bộ quản lý kho sách phát hiện có dấu hiệu không tìm thấy một số cuốn sách ở vị trí quy định trên giá.

Thời điểm phát hiện đang trong giai đoạn dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, tuy nhiên ngay sau khi nhận được thông tin, lãnh đạo Viện đã làm việc với người quản lý kho sách để chấn chỉnh, dự kiến các giải pháp điều chỉnh quy trình quản lý sách tránh thất thoát; đồng thời lên kế hoạch tổng kiểm kê nhằm tìm kiếm các cuốn sách bị lạc và đối soát tất cả các văn bản khác đang lưu trữ tại Viện. 

Tờ bìa Toàn Việt thi lục lưu tại Thư viện Quốc gia Việt Nam.

Đến tháng 4/2022, sau khi có thể khôi phục điều kiện làm việc bình thường, Viện đã cho tổng kiểm kê toàn bộ kho sách Hán Nôm. Đây là lần tổng kiểm kê đầu tiên trong hơn 10 năm qua. Thông qua 3 tháng rà soát, Viện phát hiện không thấy trên giá 29 quyển (tập sách đóng rời), trong đó có 13 quyển thuộc kho A và kho V, 16 quyển thuộc kho ST. Thêm vào đó, 6 thác bản bia cũng biến mất.

Toàn bộ sự việc đã được báo cáo chi tiết trong buổi họp Chi bộ và họp Cán bộ chủ chốt, Hội đồng khoa học của cơ quan ngày 14 và 15/7/2022.

Viện tiếp tục cho rà soát, tìm thêm được 4 quyển (do để sai chỗ trên giá). Tổng số sách chưa thấy trên giá (mất, hoặc thất lạc) là 25 quyển. Về thác bản bia tìm được 4 thác bản (để sai chỗ), còn 2 thác bản bị mất nhưng đã có thác bản dự bị đem ra sử dụng.

Đến ngày 30/9, Viện đã ký văn bản bàn giao kho sách cho người quản lý mới. Đồng thời, Viện đã tổ chức làm vách ngăn để chia các phân kho, thay đổi quy trình quản lý sách gốc, giao trách nhiệm quản lý kho cụ thể, tránh nguy cơ tiếp tục thất thoát tài liệu.

Sau đó, Viện tiếp tục cho kiểm kê kho sách tại Thư viện (gồm sách tiếng Việt và ngoại ngữ, không phải sách Hán Nôm) để thực hiện tổng kiểm kê tài liệu. Viện dự định sẽ báo cáo tổng hợp toàn bộ các tài liệu, bao gồm tài liệu Hán Nôm và tài liệu mới. Công việc kiểm kê kho sách mới tại Thư viện dự kiến hoàn thiện trong đầu năm 2023.

Chiều 19/12, Viện đã họp tổng kết đơn vị, trong báo cáo tổng kết đã thông báo nội dung về 25 cuốn sách. Đại diện lãnh đạo Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam dự buổi họp tổng kết đã có ý kiến chỉ đạo Viện tiếp tục rà soát tìm sách, xác định trách nhiệm của các bên liên quan. Viện sẽ lập hội đồng riêng để xem xét cụ thể vấn đề này.