01:38 01/01/2025
Đời sống
Ngày 18/2 (tức mùng 9 Tết), lễ hội gieo cầu làng Viên Nội được tổ chức tại đình Viên Nội (xã Vân Nội, huyện Đông Anh, Hà Nội). Đây là lễ hội với 4 năm tổ chức đại đám 1 lần (từ mùng 6-9 tháng Giêng), các năm khác chỉ tổ chức hội lễ.
Đình Viên Nội thờ 2 thành hoàng làng là Tống Vĩnh và Uông Tá. Đây là 2 vị tướng thời Hai Bà Trưng. Hiện mộ của 2 ông vẫn còn ở sau làng. Tương truyền, 2 ông chính là người làng Viên Nội.
Chuyện rằng, khi Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa, 2 ông đã tập hợp dân làng, theo nghĩa quân đi đánh giặc. Trong cuộc chiến với quân giặc, quân ta thắng to. Tướng giặc bị vây bắt, chém đầu trên cánh đồng làng Viên Nội. Đoàn quân reo hò, vui mừng, hân hoan trong niềm vui chiến thắng. Trong niềm vui ấy, nghĩa quân đã cùng nhau tung cầu, vui chơi. Tục gieo cầu ở Viên Nội có từ khi ấy, nay đã trải qua hàng ngàn năm. Có thuyết lại cho rằng khi đánh giặc phương Bắc, các thành hoàng làng Viên Nội đã được ông quả và đàn xà giảo (đàn rắn) phù trợ.
Trong ngày hội đình làng Viên Nội, tục gieo cầu là một nghi thức quan trọng, thể hiện niềm vui chiến thắng và cầu mong cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, nhân khang vật thịnh của địa phương và ghi nhớ công lao phò trợ của linh vật trong cuộc chiến với kẻ thù.
Vào ngày hội, cầu được đặt trên kiệu để rước từ miếu ra đình. Đoàn rước cầu và các vị thành hoàng làng đi trong tiếng trống, tiếng tù và rộn ràng, réo rắt như gợi lại hào khí từ ngàn năm trước của tướng lĩnh và binh lính Hai Bà Trưng.
Sau khi nghi lễ kết thúc, cầu chính thức được tung lên, hàng trăm thanh niên trai tráng bắt đầu lao vào giằng co.
Khác với các lễ hội cướp cầu khác, lễ cướp cầu của làng Viên Nội chỉ dừng lại khi quả cầu được gieo vào trong đình. Việc đưa quả cầu vào đình được gọi là rước thần cầu.
Chính từ lệ này, lễ hội gieo cầu Viên Nội không có sự chiếm hữu, mà chỉ có sự cạnh tranh để cố gắng là người đưa được cầu vào đình.
Khi bị bao vây, người giữ quả cầu tung lên trời để thoát cảnh ngột thở.
Không chỉ có nam tham gia tranh cầu mà còn có nhiều bạn gái cũng hoà chung không khí cướp cầu để đưa về đình.
Một số nam thanh niên không thể lao vào cướp cầu, bị ngã ra ngoài nhưng vẫn tươi vui.
Sau khoảng 4 tiếng đồng hồ được gieo ở cánh đồng, cầu được đưa vào vào trong sân đình và đưa vào đình, lễ hội kết thúc.
Năm nay, người bản lĩnh, may mắn đưa được cầu vào đình là Nguyễn Khắc Long (SN 2004, ở thôn Viên Nội, xã Vân Nội, Đông Anh). Người dân Viên Nội quan niệm, thanh niên đưa được cầu vào đình sẽ có một năm đầy may mắn và tài lộc.