23:19 21/11/2024
Thời sự quốc tế
Tháng cô hồn là một trong những cách gọi của dân gian dành cho tháng 7 Âm lịch. Người xưa cho rằng, đây là khoảng thời gian ma quỷ, vong hồn được phép quay lại trần gian và có thể quấy nhiễu hoặc mang đến những tai ương, đen đủi cho con người.
Tháng cô hồn là tháng 7 Âm lịch hằng năm. Và trong năm 2023, tháng cô hồn sẽ vắt qua 2 tháng Dương lịch, kéo dài từ ngày 16/8 (tức 1/7 Âm lịch) đến hết ngày 14/9 (tức 30/7 Âm lịch).
Tháng cô hồn là tháng mấy? Tháng cô hồn năm 2023 kéo dài từ ngày 16/8 đến 14/9 Dương lịch.
Theo tín ngưỡng của người Trung Quốc, từ ngày 2/7 âm lịch, Diêm vương bắt đầu mở quỷ môn quan cho quỷ đói được trở về dương gian và đến nửa đêm ngày 14/7, quỷ môn quan sẽ đóng lại. Trong thời gian gần nửa tháng đó, mọi người dương thường cúng cháo, gạo… để quỷ đói không quấy phá, gia đình được bình an, việc làm ăn không gặp rắc rối.
Trả lời Vietnamnet, TS Dương Hoàng Lộc, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu tôn giáo, Trường Đại học Khoa học xã hội & Nhân văn – Đại học Quốc gia TP.HCM, khái niệm tháng cô hồn bắt nguồn từ Đạo giáo, sau đó lan truyền mạnh mẽ trong dân gian Trung Quốc. Dưới ảnh hưởng của niềm tin này, dân gian Trung Quốc lưu truyền quan niệm cõi âm do Địa quan Đại đế quản lý. Tháng 7 Âm lịch, đặc biệt là ngày rằm của tháng này trùng với sinh nhật của Địa quan Đại đế nên cửa địa ngục sẽ mở. Điều này đồng nghĩa với việc ma quỷ, vong hồn quay lại trần gian mang theo những tai ương, xui rủi cho mọi người.
TS Lộc cho biết: “Tại nước ta, dân gian cho rằng Tết Trung nguyên tháng 7 là Địa quan xá tội, tức những vong hồn dưới âm phủ được lên cõi trần gian. Do đó, người ta bày mâm cúng thí thực cô hồn. Vào thời điểm này, các chùa cũng thiết lập trai đàn chẩn tế để tài pháp nhị thí cho các cô hồn ngạ quỷ vất vưởng, đồng thời đây là dịp con cháu đến chùa cầu siêu cho ông bà tổ tiên đã qua đời”.
Theo ông, phong tục trên hướng con người đến việc mở rộng tấm lòng bi mẫn, thể hiện qua sự quan tâm, chia sẻ đối với những người kém may mắn, bất hạnh, gặp khó khăn trong cuộc sống.
Mâm cỗ cúng rằm tháng 7.
Trong khi đó, theo Vietnamnet, nhà nghiên cứu lý học Đông phương Nguyễn Vũ Tuấn Anh lại có những lý giải riêng về nguồn gốc của quan niệm tháng 7 Âm lịch là tháng cô hồn. Ông cho rằng, tháng 7 Âm lịch là tháng thứ chín, tính từ tháng Một theo Việt lịch (Một, Chạp, Giêng, Hai, Ba, Tư, Năm, Sáu và Bảy).
Theo chu kỳ Cửu cung, tháng này nhập trung cung Hà đồ, tương ứng với độ số 10 của Thiên can Quý thuộc Thủy. Tháng này có Thiên can là Âm thủy và thiên can Quý đang quản trung cung. Do đó, theo lý học Việt, tháng này âm khí rất vượng.
“Chính vì tính thể hiện âm khí vượng nên nó được mô tả bằng "Địa ngục" ("Địa" là đất/thổ; "ngục" là hình tượng mô tả khí chất dưới đất) và nó được dựng lên thành những truyền thuyết liên quan đến tháng cô hồn với những ma quỷ từ địa ngục chui lên, hoành hành trên thế gian”, ông lý giải thêm.
Có nhiều cách lý giải về việc vì sao tháng 7 Âm lịch được gọi là tháng cô hồn. Các nhà nghiên cứu cho rằng, các cách lý giải ấy đều chứa đựng ý nghĩa nhân văn cao cả là đề cao việc báo hiếu và làm phúc.