Theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, trong thời gian giữ cương vị Thành ủy viên, Ủy viên UBND TP, Giám đốc Sở GTVT TP.HCM, ông Tất Thàng Cang đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để lĩnh vực được phân công phụ trách có nhiều vi phạm pháp luật, gây thiệt hại lớn cho ngân sách Đảng bộ TP.
Chuyển nhượng đất không đấu thầu gây thất thoát
Ngày 4/6/2018, Ủy ban Kiểm tra Thành uỷ TP.HCM có kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, kiểm điểm xem xét thi hành kỷ luật đối với đảng viên vi phạm liên quan đến Dự án khu dân cư Phước Kiển do Công ty Tân Thuận chuyển nhượng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Ông Tất Thành Cang có những vi phạm cụ thể sau: Quyết định không đúng thẩm quyền; vi phạm các quy định của Nhà nước về quản lý tài sản, đầu tư trong các doanh nghiệp nhà nước về kinh doanh bất động sản.
Cơ quan điều tra Công an TP.HCM đã tống đạt các quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt tạm giam ông Tất Thành Cang. (Ảnh CACC)
Ông Cang đã không đảm bảo quy trình, nguyên tắc xử lý công việc của Đảng bộ TP.HCM; thiếu kiểm tra trong triển khai thực hiện các quyết định của mình.
Cụ thể, ngày 24/4/2017, Công ty Tân Thuận và Công ty Quốc Cường Gia Lai họp bàn phương án chuyển nhượng khu đất.
Ngày 26/4/2017, ông Trần Công Thiện thay mặt Hội đồng Thành viên trình lên lãnh đạo Văn phòng Thành ủy, Phòng Quản lý Đầu tư - Kinh doanh Vốn (Văn phòng Thành ủy) về phương án chuyển nhượng đất và hợp tác với Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Ngày 1/6/2017, Văn phòng Thành ủy thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang, thuận chủ trương cho Công ty Tân Thuận được chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại Dự án Khu dân cư Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai.
Sau chỉ đạo trên, ngày 5/6/2017, 2 công ty đã ký kết hợp đồng về việc chuyển nhượng phần diện tích đã đền bù tại Dự án Khu dân cư Phước Kiển.
Việc làm này ông Tất Thành Cang đã không báo cáo thường trực Thành ủy và Ban thường vụ Thành ủy trước khi quyết định cho bán đất.
Sau đó, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang, chủ trương cho Công ty Tân Thuận được chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại Dự án Khu dân cư Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai.
Quy trình không qua đấu thầu mà chỉ định hợp tác, chuyển nhượng; tập thể lãnh đạo Công ty Tân Thuận đã không họp bàn bạc để thống nhất chủ trương chuyển nhượng và giá chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại Dự án khu dân cư Phước Kiển cho Công ty Quốc Cường Gia Lai, dẫn đến việc đề xuất giá bán không những thấp hơn giá thị trường mà còn thấp hơn cả giá do Hội đồng thẩm định giá thành phố thẩm định, thấp hơn giá do chính công ty này lên phương án dự kiến đền bù cho người dân.
Giúp Nguyễn Kim thâu tóm Sadeco
Sadeco chính thức được thành lập vào ngày 21/6/1994 theo quyết định số 934 của UBND TP.HCM với 13 cổ đông sáng lập. Trong đó có Công ty TNHH MTV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận - IPC, Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận, Văn phòng Thành Ủy. IPC lúc đó là cổ đông lớn nhất với tỷ lệ cổ phiếu sở hữu là 74,80%.
Mục đích thành lập Sadeco nhằm thực hiện chủ trương TP nhằm sắp xếp lại dân cư, xây dựng các khu định cư mới, làm công tác giải tỏa 2.600ha, quản lý sử dụng và kêu gọi đầu tư, khai thác đất theo quy hoạch và chính sách của UBND TP.
Nhằm thực hiện chủ trương thoái vốn, IPC (tháng 3/2015) đã đấu giá 5,3 triệu cổ phần, tương ứng 30,8% vốn Sadeco thời điểm đó, bên mua vào thành công là Công ty CP Bất động sản Exim (Eximland) với mức giá 26.100 đồng/cổ phần (Giá khởi điểm ban đầu là 17.100 đồng/cổ phần). Đến tháng 9/2016, Eximland đã bán toàn bộ cổ phiếu trên cho Công ty Nguyễn Kim với giá 57.000 đồng/cổ phần.
Ông Tất Thành Cang khi còn là giám đốc Sở GTVT TP.HCM thừa ủy quyền Chủ tịch UBND TP.HCM đã ký quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng 4 tuyến đường chính trong khu đô thị mới Thủ Thiêm theo hình thức hợp đồng BT.
Chưa dừng lại ở đó, Nghị quyết ĐHĐCĐ thường niên 2017 đã thông qua phương án phát hành 9 triệu cổ phiếu cho cổ đông chiến lược là Công ty CP Đầu tư và Phát triển Nguyễn Kim. Đáng chú ý, kế hoạch này đi ngược lại với đề án tái cơ cấu được UBND TP.HCM phê duyệt năm 2015.
Ngay trong trong tờ trình ĐHĐCĐ thường niên 2017 về kế hoạch phát hành thêm cổ phần cũng nêu rõ, ”Sau đợt phát hành thành công, số lượng cổ phần của Sadeco từ 17 triệu cổ phần lên 26 triệu cổ phần, sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ sở hữu của cổ đông hiện hữu”.
Tuy vậy, thực tế cho thấy các cổ đông nhà nước đều chấp thuận tờ trình này. ĐHĐCĐ thường niên 2017 của Sadeco bao gồm 4 thành viên đại diện vốp góp nhà nước là ông Tề Trí Dũng; ông Trần Đăng Linh (Phó Tổng giám đốc IPC); bà Hồ Thị Thanh Phúc (Tổng Giám đốc Sadeco) và ông Trần Mạnh Khôi, Phó trưởng ban Kiểm soát Sadeco, đã biểu quyết đồng ý 100% phương án tăng vốn điều lệ theo hình thức phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược.
Mức giá phát hành cổ phiếu Sadeco cho Nguyễn Kim chỉ là 40.000 đồng/cổ phiếu (giảm gần 30% so với mức giá Eximland chuyển nhượng cổ phiếu) đã gây thiệt hại ít nhất 153 tỷ đồng ngân sách Nhà nước. Tuy vậy, mức thiệt hại trên thực tế có thể lớn hơn khi khu Nam Sài Gòn (nơi tập trung các dự án của Sadeco) đến đầu năm 2017 chịu ảnh hưởng giá tăng từ cơn sốt đất.
Ngoài ra, các cổ đông nhà nước cũng chịu thiệt hại không nhỏ khi tỷ lệ sở hữu giảm xuống khá mạnh, trong khi đó Nguyễn Kim lại thâu tóm thành công Sadeco khi chiếm 54% cổ phần.
Liên quan đến vụ việc, Thanh tra TP xác định IPC thực hiện việc này theo văn bản số 495 ngày 18/5/2017 truyền đạt ý kiến chấp thuận chủ trương của của Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP Tất Thành Cang.
Ông Tất Thành Cang sinh ngày 5/2/1971 (quê quán Xã Long An, huyện Cần Giuộc, Tỉnh Long An). Ông Cang hiện cư ngụ tại đường Chợ Lớn, Phường 11, Quận 6, TP.HCM.
Sự nghiệp chính trị của ông Cang bắt đầu từ vị trí Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đoàn, Thành ủy viên, Bí thư Thành Đoàn TP.HCM (giai đoạn 2004-2009). Từ 2009-2012, ông là Thành ủy viên, Bí thư Quận ủy kiêm Chủ tịch UBND Quận 2. Năm 2011, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, ông được bầu làm Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Từ tháng 10/2012 đến tháng 6/2014, ông Tất Thành Cang làm Giám đốc Sở GTVT TP.HCM; Tháng 6/2014-12/2015, ông làm Phó Chủ tịch UBND TP.HCM; Tháng 11/2015, ông được bầu làm Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2015-2020.
Tháng 12/2015, ông được miễn nhiệm chức danh Phó Chủ tịch UBND TP.HCM nhiệm kỳ 2011-2016. Tháng 1/2016, ông Cang được bầu Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng; Đến tháng 2/2016, ông được Thành ủy phân công làm Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM.
Tháng 12/2018, Hội nghị Trung ương 9, khóa XII đã thông qua việc kỷ luật ông Tất Thành Cang bằng hình thức: Cách chức Ủy viên Trung ương Đảng khoá XII, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2015 - 2020, vì đã có những khuyết điểm, vi phạm rất nghiêm trọng.
Đến ngày 16/12, Cơ quan điều tra Công an TP.HCM cho biết đã tống đạt các quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt tạm giam ông Tất Thành Cang về hành vi “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo điều 219 Bộ luật Hình sự 2015.