Mỹ sẽ viện trợ xe tăng cho Ukraine?

Nhận định này đã được đưa vào một cuộc họp  báo thường kỳ cùng ngày của Lầu Năm Góc về xung đột giữa Nga và Ukraine.

Trong khi đó, các lực lượng quân sự Ukraine tiếp tục tiến công trong cuộc phản công lớn bắt đầu cách đây 4 tuần và họ đã tái chiếm được một bộ phận đáng kể lãnh thổ.

Xe tăng M1 Abrams. (Ảnh: Lục quân Mỹ)

Sau pháo phản lực là xe tăng

Đứng sau thành công mới đây của Ukraine là các gói viện trợ quân sự của nước ngoài gồm đạn dược, vũ khí, đặc biệt là các hệ thống như pháo phản lực cơ động cao (HIMARS).

Vị quan chức Lầu Năm Góc nói: “Xe tăng đã dứt khoát được đưa ra bàn thảo”. Ông này cũng nói, quân đội Ukraine cần thể hiện được khả năng bảo dưỡng thêm các xe tăng phương Tây trước khi giới chức Mỹ đồng ý cung cấp cho họ các vũ khí này.

Vừa qua, Ukraine đã thể hiện khả năng huấn luyện binh sĩ sử dụng HIMARS cũng như bảo dưỡng hệ thống này.

Tuy nhiên, hiện chưa rõ chính phủ Mỹ chuẩn bị chuyển giao cho Ukraine loại xe tăng nào. Hiện giới bình luận đang đồn đoán về khả năng Mỹ sẽ viện trợ cho Ukraine loại xe tăng M1 Abrams.

Đã có một số cấu hình M1 sẵn sàng cho xuất khẩu. Tuy nhiên, các xe tăng này đối với Ukraine là vẫn mới và có nhiều năng lực hơn so với số xe tăng cũ từ thời Xô viết.

Có thể những chiếc xe tăng cũ hơn trong kho xe tăng Abrams của Mỹ sẽ được đánh giá theo hướng “hạ cấp” để Tổng thống Mỹ có đủ thẩm quyền chuyển giao trực tiếp cho đồng minh và đối tác.

Vừa qua chính phủ Mỹ đã gửi hàng tỷ USD viện trợ quân sự cho lực lượng vũ trang Ukraine thông qua quá trình “hạ cấp” tương tự.

Về các xe tăng hiện có, Thủy quân lục chiến Mỹ cách đây vài năm đã loại biên toàn bộ đội xe tăng M1 cũng như xe thiết giáp M88 và các “cầu” hỗ trợ xe thiết giáp (AVLB) dựa trên khung xe tăng M60. Các phương tiện bị Thủy quân lục chiến Mỹ loại biên này đã được chuyển giao cho Lục quân Mỹ. Bản thân Lục quân Mỹ cũng đã có sẵn hàng ngàn chiếc M1 cũ hơn ở trong kho.

Đồng thời, nếu Ukraine tiếp nhận xe tăng M1 thì họ cũng sẽ phải đối mặt các thách thức không nhỏ về bảo dưỡng và hậu cần, vì loại xe này ngốn nhiên liệu và có động cơ tua-bin khí phức tạp. Đa phần xe tăng phương Tây cũng như xe tăng Liên Xô sử dụng loại động cơ diesel phổ thông hơn.

Nguồn phong phú từ Mỹ và NATO

Ngoài M1, Mỹ có thể cân nhắc chuyển giao cho Ukraine hệ thống pháo cơ động M1128 Stryker (MGS) được trang bị pháo 105mm nhưng không phải là xe tăng.

Lục quân Mỹ đã công bố kế hoạch loại biên tất cả các xe M1128 vào năm 2021, có nghĩa rằng các xe này có thể sẵn sàng chuyển giao cho quân đội Ukraine.

Các xe M1128 có thể rất phù hợp với Ukraine trong hoàn cảnh hiện nay do chúng đơn giản, dễ vận hành và bảo dưỡng hơn so với xe Abrams.

Gửi xe M1128 sang Ukraine có thể là một phần trong nỗ lực lớn hơn của chính phủ Mỹ thúc đẩy chuyển giao các xe tăng đời cũ có gắn pháo 105mm chuẩn NATO cho Ukraine. Thí dụ, hiện nay trong kho dự trữ của một số nước NATO vẫn còn một số xe tăng M60A3 Patton do Mỹ sản xuất - các xe này có thể nâng cấp đáng kể bằng các cảm biến hiện đại hoặc các tính năng khác.  Nếu cần, giới chức Mỹ có thể đề nghị các nước viện trợ số xe tăng đó cho quân đội Ukraine.

Thời gian qua, người ta đã thảo luận về khả năng Đức gửi xe tăng Leopard 1 đời cũ cho Ukraine, hoặc phê chuẩn việc cung cấp Leopard 1 từ các bên thứ 3.

Tuy nhiên, hiện nay giới chức Đức vẫn tiếp tục chặn bất cứ nỗ lực nào chuyển giao các xe tăng Leopard 1 cho Ukraine.

Tại cuộc họp báo hôm 20/9, quan chức quốc phòng Mỹ nói trên đặc biệt nhấn mạnh việc giới chức Mỹ “đã dành nhiều công sức để khuyến khích các nước (chủ yếu ở châu Âu) nếu còn sở hữu các xe tăng do Liên Xô sản xuất thì hãy cung cấp cho Ukraine. Ukraine vốn quen sử dụng các xe tăng từ thời Xô viết.

Rất đáng lưu ý, Slovenia - một thành viên của NATO, cũng công bố vào hôm 20/9 rằng họ có kế hoạch chuyển giao 28 chiếc xe tăng M-55S cho Ukraine như một phần trong thỏa thuận nhận lại 40 xe từ Đức để trao đổi. Xe M-55S là phiên bản nâng cấp của xe tăng T-55 của Liên Xô. Hãng Slovenia STO RAVNE hợp tác với nhà thầu quốc phòng Israel Elbeit để thực hiện gói nâng cấp này vào thập niên 1990.

Xe M-55 được trang bị pháo 105mm theo chuẩn NATO thay cho pháo D-10T 100mm gốc. Xe đã được hiện đại hóa hệ thống kiểm soát hỏa lực và quang học, cũng như khả năng trang bị giáp phản ứng nổ (ERA). Nếu thỏa thuận này được xúc tiến, Ukraine cũng sẽ phải bắt đầu tiếp nhận đạn xe tăng 105mm chuẩn NATO.

Mặc dù có nhiều ý kiến cho rằng xe tăng không còn phù hợp với chiến trrường hiện đại, xe tăng vẫn được hai bên trong xung đột Ukraine - Nga triển khai rộng rãi. Ngay cả các loại xe thiết giáp đời cũ hơn vẫn tỏ ra hữu ích.

Do vậy, không phải ngẫu nhiên mà chính phủ Ukraine vẫn mong nhận được các loại xe tăng và xe thiết giáp.

Trong bối cảnh Ukraine phản công và muốn tái chiếm lãnh thổ, họ thực sự có nhu cầu bổ sung xe tăng thiết giáp để đạt mục đích đó cũng như bù lại số xe đã mất trong giao tranh.