Video: Ý nghĩa những phong tục ngày Tết Việt
Ý nghĩa thực sự của tục dọn nhà đón Tết
Công việc dọn dẹp và trang hoàng lại nhà cửa trước ngày Tết không chỉ là vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, mà nó còn mang nhiều ý nghĩa nhân văn khác nữa.
Sắp xếp những “bừa bộn” của năm cũ để đón năm mới
Một năm trôi qua với những bộn bề lo toan, thời điểm Tết đến xuân về là khoảng thời gian tuy ngắn nhưng để mọi người sắp đặt lại mọi thứ. Để công việc ngoài xã hội được “xuôi chèo mát mái” thì trước tiên công việc nội bộ gia đình, đăc biệt nhà cửa phải gọn gàng, sạch sẽ, tinh tươm.
Việc tề gia luôn là công việc hàng đầu trong văn hóa Việt. Trong đó, dọn dẹp nhà cửa trước Tết bao đời nay đã trở thành phong tục đẹp không thể thiếu. Công việc này không chỉ đơn thuần là trang hoàng nhà cửa, mà qua đó gia chủ muốn gửi gắm thông điệp sắp xếp lại năm cũ để chào đón năm mới an khang.
Xóa bỏ những âu lo, phiền não của năm cũ
Đời sống vất chất hay tinh thần luôn là hình ảnh minh họa cho thực tế hoàn cảnh của gia chủ. Những vật dụng trong nhà không đơn thuần chỉ là dụng cụ phục vụ sinh hoạt hàng ngày mà trở thành “người bạn” cánh tay đắc lực giúp gia đình hạnh phúc trọn vẹn.
Thông thường mọi vật dụng trong nhà thường gắn liền với một kỷ niệm vui, buồn. Vì vậy, lau chùi, vệ sinh tân trang nhà cửa như chính đang làm đẹp cho bản thân. Khi mọi thứ trở nên sạch sẽ là lúc gia chủ như đã xóa bỏ nhưng điềm xấu, không may trong năm cũ, giúp cho tinh thần được trấn an, vui vẻ.
Dọn dẹp vệ sinh nhà cửa mang ý nghĩa sắp xếp lại năm cũ, đón chào năm mới.
Đón phúc lộc tràn đầy
Theo văn hóa Việt, may mắn phúc lộc sẽ gõ cửa những ngôi nhà gọn gàng sạch sẽ, ngăn nắp vào dịp đầu năm. Nên gia chủ cần phải chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa vào cuối năm trước ngày 23 tháng chạm ngày ông Công, ông Táo về trời. Không chỉ dừng lại ở quan điểm tín ngưỡng, mà trong thực tế cuộc sống, khi nhà cửa được trang hoàng ngăn nắp thì gia chủ cũng sẽ cảm thấy tự tin khi mời bạn bè, bà con tới nhà chơi xuân. Và bản thân vị khách được mời cũng cảm thấy được xem trọng, khi được chủ nhà tiếp đãi trong không gian lịch sự, gọn gàng.
Kết nối tình thân
Cuộc sống thường nhật, rất ít khi cả gia đình có mặt đầy đủ. Bởi mỗi thành viên trong gia đình đều có những khối lượng công việc, mối quan hệ ràng buộc khác nhau. Tết là khoảng thời gian được nghỉ dài hơi nhất trong năm, đây là cơ hội để cả gia đình cùng nhau chung tay dọn dẹp nhà cửa, thông qua những việc làm tuy đơn giản để các thành viên trong gia đình chia sẻ những vui buồn một năm đã qua.
Món quà tri ân ý nghĩa
Để có một cái Tết thật tinh tươm, từ vệ sinh nhà cửa, trang trí và các món ăn đa số đều do một tay phụ nữ làm nên. Không những thế công việc chuẩn bị còn diễn ra trước Tết cả tuần lễ. Quanh năm nội trợ và Tết không phải là ngoại lệ mà khối lượng công việc còn nhân lên gấp bội. Chúng ta nhiều khi vui Tết mà quên đi những hi sinh âm thầm của họ. Cho nên, chung tay dọn dẹp vệ sinh nhà cửa trước Tết là món quà tri ân ý nghĩa dành tặng cho những người mẹ, người vợ, người chị…
Chung tay dọn nhà đón Tết giúp kết nối các thành viên trong gia đình.
Dọn nhà đón Tết theo phong thủy để rước tài lộc cả năm
Người Việt Nam cũng như Trung Quốc tin rằng để nhận được sự phù hộ của thần linh, cần thực hiện các nghi lễ làm hài lòng các thần thổ công, những vị thần này được coi là sẽ lên trời vào ngày 24 tháng chạp âm lịch.
Vị quan trọng nhất trong các vị thổ công là Thần Bếp (Táo Công), chịu trách nhiệm chăm sóc sự sung túc của các thành viên trong nhà. Táo Công sẽ là trình báo Ngọc Hoàng các hoạt động trong năm của gia chủ, thỉnh cầu hộ gia chủ để mang về nhiều may mắn nhất. Táo Công thường lên Thiên đình sớm hơn một ngày so với các thần Thổ Công khác, nghĩa là vào ngày 23 tháng chạp âm lịch.
Người Việt tin rằng, may mắn phúc lộc sẽ gõ cửa những ngôi nhà gọn gàng sạch sẽ, ngăn nắp vào dịp đầu năm.
Vào ngày tiễn Táo Công, người ta thường bày biện rất nhiều thức ăn và hương thơm trong nhà bếp, như hoa quả, bánh ngọt, mỳ sợi,… Hai thứ quan trọng nhất thiết phải có là hai cây tre, với ý nghĩa tượng trưng là sẽ đưa Táo Công lên trời, thứ hai là thật nhiều kẹo. Người ta tin rằng nếu Táo Công có rất nhiều đồ ngọt để ăn thì miệng ngài sẽ ngọt ngào và ngài sẽ chỉ bẩm báo những điều tốt đẹp.
Tại một số gia đình, để thể hiện sự hiện diện của Táo Công, người ta dùng một mảnh giấy đỏ có viết tên vị thần này trên đó, có nhà thì vẽ cả hình vị này trên giấy đỏ. Mảnh giấy này được gác trên nóc bếp và vào ngày Táo Công lên trời, miếng giấy này được hạ xuống và đốt đi. Một mảnh giấy mới sẽ được đặt vào nóc bếp, với ý nghĩa gia chủ chào mừng Táo Công từ Thiên Đình trở về.
Táo Công trở về vào ngày mồng 3 tháng giêng âm lịch, một ngày trước khi các thần Thổ Công khác trở về (ngày 4 âm lịch). Khi các thần Thổ Công vắng nhà, gia chủ bắt đầu chuẩn bị đón Tết. Người ta cho rằng sẽ không tốt lành nếu bắt tay dọn dẹp nhà cửa để đón xuân trước khi các vị thần về trời.
Những điều cần làm khi dọn dẹp nhà cửa
Sau khi các vị thần lên Thiên Đình, gia chủ cần nghiêm túc dọn dẹp nhà cửa ngay. Người ta mua quần áo mới, giày dép mới. Những vật dụng trang trí mang lại may mắn mới được đem ra bày biện, các nghi lễ phong thuỷ để nạp lại năng lượng được thực hiện. Việc đầu tiên là tẩy rửa hết năng lượng cũ, nghĩa là lau chùi tủ, vứt bỏ những đồ vật không cần thiết, lau chùi cẩn thận tất cả các phòng, dịch chuyển đồ gỗ để quét dọn bụi bặm tích tụ cả năm trước.
Chổi quét nhà sau đó phải được giấu kín để không ai nhìn thấy trong suốt ngày mồng một Tết. Nếu chổi được đưa ra vào ngày đầu năm, nó sẽ quét hết may mắn của gia đình và mang vận rủi đến, vì vậy cần rất thận trọng với chổi.
Nạp lại năng lượng cho các vị Phúc - Lộc - Thọ
Điều quan trọng nhất là nạp lại năng lượng cho các vị Phúc Lộc Thọ. Nếu bạn đã mời được các vị thần quan trọng này về nhà, bạn nhớ lau chùi các bức tượng này thật cẩn thận trong giai đoạn chuẩn bị đón Tết. Vào ngày tất niên, đốt 3 ngọn nến trước mặt ba vị thần này vào 11 giờ trưa, điều này có ý nghĩa mang lại năng lượng của các vị thần sao cho năm mới. Nếu bạn chưa có các vị thần này thì năm nay là năm tốt để tìm một bộ thích hợp mời về nhà. Chỗ tốt nhất cho các vị là một bàn hay tủ bên tường ở phòng ăn, vì điều này đảm bảo là bao giờ cũng có đủ thực phẩm trên bàn ăn, đồng nghĩa với sự thịnh vượng.
Cả nhà phải tràn ngập ánh sáng, với ý nghĩa dương khí tràn ngập căn nhà.
Thanh toán nợ nần của năm trước
Các thương gia phải lo trả hết nợ trước giao thừa. Mang tiếp nợ nần sang năm mới là điều không may nhất vì nó cảnh báo rằng bạn có thể lún sâu hơn trong nợ nần vào năm tới. Trước khi khoá sổ của năm cũ, người ta coi là rất tốt đẹp nếu bạn lì xì bao đỏ cho nhân viên. Điều này mang lại những khuôn mặt vui vẻ, tươi cười khi kết thúc công việc làm ăn của một năm, chuẩn bị đón chào năm mới.
Sổ sách làm ăn khi này phải được dán lại bằng giấy đỏ, để khi chúng được mở lại vào đầu năm sau, màu đỏ đồng nghĩa với ngôi sao vận may. Cũng làm tương tự như vậy với các cửa của cửa hàng hay văn phòng. Như vậy khi mở cửa trở lại sau Tết, các cửa đều đã được dính giấy đỏ may mắn.
Dự trữ nhiều kẹo và quýt
Một công việc lớn trong chuẩn bị nhà đón năm mới là tích trữ nhiều đồ ăn ngọt. Người ta làm hoặc mua đủ loại bánh kẹo để không thiếu “sự ngọt ngào” trong nhà. Tiếp theo, bạn cần mua nhiều quýt, tên nó đồng nghĩa với “vàng”.
Bốn loại thực phẩm quan trọng
Ngay trước ngày đầu năm mới, tốt nhất là vào ngày 6/2/2008 (30 Tết), gia đình nên chuẩn bị 4 loại thực phẩm: cá muối, tỏi, hành củ và tỏi tây. Hãy mua loại hành tỏi còn cả rễ (điều này có nghĩa là dù làm gì, bạn cũng sẽ làm có đầu có đuôi). Hãy buộc chúng lại với nhau. Cá muối phải được rán vàng và buộc lại với nhau. Đặt tất cả 4 thứ trên vào thùng gạo vào ngày giao thừa. Lấy chúng ra vào ngày mồng một và dùng chúng để chế biến thực phẩm cho ngày đầu năm. Điều này mang ý nghĩa gia đình bạn sẽ không bao giờ thiếu thức ăn.
1. Cá khô nghĩa là - “của ăn của để”
2. Tỏi nghĩa là “luôn có lợi nhuận để tính”.
3. Hành nghĩa là “thông minh”.
4. Tỏi tây nghĩa là “cần cù”
Bữa ăn đoàn tụ (tất niên)
Ngày cuối năm là ngày bày tỏ sự tôn kính đối với tổ tiên. Tại những gia đình có bàn thờ tổ tiên, đây là lúc mời ông bà về tham gia vào bữa tiệc đoàn tụ với tất cả các thành viên trong gia đình. Theo truyền thống, tất cả các con trai sẽ trở về nhà bố mẹ và người ta cho là không may mắn nếu bạn ăn ở ngoài đường vào đêm tất niên. Khi ăn, mọi người đều phải ăn mặc chỉnh tề, phụ nữ phải mang đồ trang sức quý, quần áo đẹp, vì điều này nghĩa là sự may mắn sẽ tiếp diễn. Họ không được ngồi ăn tất niên mà mặc quần áo cũ. Họ không được mang bộ mặt ủ rũ. Những khuôn mặt tươi cười mang lại may mắn. Phụ nữ càng tươi cười và càng đeo nhiều đồ trang sức quý bao nhiêu thì may mắn tới càng nhiều vào thời điểm giao thời giữa năm cũ và năm mới (giao thừa). Vào lúc này, tất cả những người con phải có những lời chúc tốt đẹp cho bố mẹ mình.
Cửa chính, và nếu có thể, tất cả các cửa nhà, phải được mở. Cả nhà phải tràn ngập ánh sáng, với ý nghĩa là dương khí tràn ngập căn nhà.