15:13 05/11/2024
Chuyển đổi số
Nguy cơ vỡ bong bóng kim tiền của bóng đá Trung Quốc hiện lên ngày một rõ ràng trong thời đại dịch COVID-19. Dù vậy, việc đội đương kim vô địch quốc gia sụp đổ chỉ hơn 3 tháng sau ngày đăng quang vẫn là một cú sốc.
Từ đỉnh cao xuống đáy vực trong 108 ngày
Ngày 12/11/2020 là cột mốc huy hoàng nhất trong lịch sử CLB Giang Tô Tô Ninh (Jiangsu Suning). Đội bóng do HLV người Romania Cosmin Olaroiu dẫn dắt đánh bại thế lực số một của bóng đá Trung Quốc là Quảng Châu Hằng Đại (Guangzhou Evergrande) với tỉ số 2-1 sau hai lượt trận chung kết mùa giải Chinese Super League (CSL).
CLB Giang Tô Tô Ninh vô địch Trung Quốc.
Đó là lần đầu tiên tỉnh Giang Tô có đội bóng vô địch hạng chuyên nghiệp cao nhất của bóng đá Trung Quốc. Thế nhưng, ngày đăng quang trên sân vận động Tô Châu chỉ là niềm vui thoáng qua, khi các thành viên của đội bóng đều cảm nhận được điều tồi tệ sắp xảy đến.
Nhiều cầu thủ, trong đó có ngôi sao Alex Teixeira và cả HLV trưởng Olaroiu, biết rằng đó là trận đấu cuối cùng cho đội bóng, bởi hợp đồng của họ không được gia hạn. Những người khác bị nợ lương nhiều tháng.
HLV Olaroiu nói rằng đó là chiến thắng kém vui nhất. Không tiệc mừng, không tiền thưởng và chỉ có một lá thư chúc mừng từ ban lãnh đạo.
Ngày 1/2, CLB Giang Tô Tô Ninh đổi tên, chỉ còn là CLB bóng đá Giang Tô. Chủ sở hữu đội bóng là Tập đoàn Tô Ninh chính thức ngừng đầu tư, chưa đầy một tuần sau khi tỷ phú Trương Cận Đông, thông báo cắt giảm hoạt động kinh doanh.
Sau Teixeira, lần lượt các ngoại binh còn lại của đội bóng được thanh lý hợp đồng. Hàng loạt cầu thủ nội cũng gấp rút đi tìm bến đỗ mới. Những người chưa kịp ra đi tạm chia tay nhau về quê đón Tết mà không có cái hẹn tập trung trở lại từ CLB.
Tập đoàn Tô Ninh đã tìm cách bán đội bóng này trong suốt nửa năm. Họ suýt đẩy được CLB vô địch Trung Quốc cho một doanh nghiệp ở Tô Châu với giá 300 triệu USD, nhưng đối tác rút lui vào phút chót. CLB Giang Tô được rao bán với giá 0 đồng, nhưng chẳng có ai muốn nhận về để rồi gánh lấy khoản nợ gần 80 triệu USD, trong đó chủ yếu là lương cầu thủ và HLV.
Hiệp hội bóng đá Trung Quốc (CFA) đặt ra thời hạn 17h ngày 28/2, được truyền thông gọi là "lằn ranh sinh tử" để các CLB hoàn thiện hoàn tất hồ sơ đăng ký tham dự mùa giải CSL 2021. 13h15, CLB Giang Tô thông báo dừng hoạt động sau khi không tìm được nhà tài trợ mới.
108 ngày kể từ khi chạm đỉnh cao nhất trong lịch sử, CLB Giang Tô biến mất khỏi bản đồ bóng đá Trung Quốc.
CLB Giang Tô Tô Ninh từng chiêu mộ cả HLV Fabio Capello.
1896 ngày và quả bong bóng gần 1 tỷ USD
Tập đoàn Tô Ninh đổ tiền vào bóng đá từ cuối tháng 12/2015. Tỷ phú Trương Cận Đông bỏ ra gần 100 triệu USD mua lại CLB Giang Tô, tài trợ cho CSL và mua luôn công ty truyền thông sở hữu bản quyền truyền hình của giải bóng đá Trung Quốc.
Không dừng lại ở đó, Tô Ninh mua cổ phần của Inter Milan vào năm 2016 và hiện là cổ đông lớn nhất của đội bóng Italy. Hệ sinh thái bóng đá này tiêu tốn của Tô Ninh 3 tỷ USD trong 5 năm, trong đó riêng 1.896 ngày đầu tư vào CLB Giang Tô Tô Ninh tốn khoảng 800 triệu USD.
Trong mùa giải đầu tiên mang tên Giang Tô Tô Ninh, đội bóng này tiêu hết 200 triệu USD, trong đó phần lớn là khoản tiền để chiêu mộ ba ngôi sao người Brazil gồm Sammir (từ Getafe), Ramires (từ Chelsea) và Alex Teixeira (từ Shakhtar Donetsk).
Tầm nhìn của tỷ phú Trương Cận Đông đối với CLB này là vô địch Trung Quốc sau 3 năm và vô địch châu Á sau 5 năm. Thành tích mà Giang Tô Tô Ninh đạt được trong năm đầu rất đáng kỳ vọng, khi họ về nhì ở 3 giải quốc nội.
Tuy nhiên, chiến lược đi tắt đón đầu của Giang Tô Tô Ninh không diễn ra thuận lợi. Khi các doanh nghiệp khác của Trung Quốc cũng đổ núi tiền vào cuộc chơi bóng đá, CFA bắt đầu đưa ra những quy định để điều chỉnh, hạn chế sự thổi phồng bong bóng kim tiền.
Ví dụ, luật giới hạn lương ngoại binh khiến ngôi sao Ramires cả mùa giải chỉ có thể chơi cho đội dự bị, không được đá ở CSL. Thành tích của Giang Tô Tô Ninh kém dần. Nhưng điều tệ hơn là việc mạnh tay đầu tư lúc đầu đã khiến cho chi phí vận hành đội bóng bị đội lên gấp nhiều lần, trong bối cảnh CFA không cho phép ông chủ đội bóng chi tiền thoải mái như trước.
Quả bong bóng gần 1 tỷ USD bị vỡ khi tình hình kinh doanh của ông chủ đội bóng không thuận lợi. Từ cuối năm 2019, các dự án bóng đá của CLB Giang Tô Tô Ninh lần lượt bị hủy. CLB hạn chế mua cầu thủ và chức vô địch mùa giải 2020 được coi là một phép màu.
CLB Giang Tô Tô Ninh vô địch Trung Quốc là thành tích ngoài mong đợi.
Theo Sina, năm 2020, tập đoàn Tô Ninh lỗ khoảng 600 triệu USD. Khoản đầu tư vào bóng đá Trung Quốc, vốn không sinh ra lợi nhuận mà chỉ khiến bộ máy thêm cồng kềnh, là một trong những hạng mục đầu tiên bị cắt giảm.
Trong lịch sử 63 năm, CLB Giang Tô từng hai lần trải qua tình cảnh tương tự. Có thời điểm các cầu thủ phải tự chi tiền túi để mua vé tàu xe đi thi đấu. Việc CLB Giang Tô vượt qua những giai đoạn khó khăn để vươn mình thành một trong những đội mạnh nhất Trung Quốc từ năm 2012, trước cả giai đoạn bóng đá kim tiền đã tạo nên danh tiếng của CLB này.
Tuy nhiên, CLB Giang Tô là quả bóng đã được bơm lên quá căng bằng rất nhiều tiền trong 5 năm qua. Chi phí vận hành quá lớn khiến đội bóng không thể tìm ra cách xoay sở khi nhà đầu tư dừng bơm tiền.
Hệ sinh thái bóng đá của Tô Ninh bây giờ chỉ còn lại khoản đầu tư cho CLB Inter Milan, do con trai Trương Cận Đông là tỷ phú trẻ Trương Khang Dương làm chủ tịch.